Kazemeyeh F, Hosseinzad J, Dashti G, Ghafouri H. The analysis of effective indicators regarding agricultural development and water management of rural settlements Case: Tabriz plain. serd 2014; 3 (8) :1-18
URL:
http://serd.khu.ac.ir/article-1-2010-fa.html
کاظمیه فاطمه، حسین زاد جواد، دشتی قادر، غفوری هوشنگ. تحلیل شاخص های مؤثر در توسعه کشاورزی و مدیریت منابع آب سکونتگاه های روستایی مورد: دشت تبریز. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1393; 3 (8) :1-18
URL: http://serd.khu.ac.ir/article-1-2010-fa.html
1- دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، f.kazemiyeh@modares.ac.ir
2- دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، ایران
3- دانشیارگروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، ایران
4- کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تبریز، ایران
چکیده: (9925 مشاهده)
بخش کشاورزی با حدود۱۱درصد تولید ناخالص ملی، 23 درصد اشتغال و تأمین غذای بیش از۸۰ درصد افراد جامعه، نقشی حیاتی دراقتصاد ایران دارد. آب به عنوان مهمترین عامل، در تولید کشاورزی تأثیر بسزایی دارد. این پژوهش به منظور شناسایی شاخصهای مؤثر در توسعه کشاورزی و مدیریت آب کشاورزی مناطق روستایی دشت تبریز با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 39 روستای دشت تبریز میباشد و اطلاعات لازم از طریق تکمیل پرسشنامه، مطالعات کتابخانهای، مراجعه به سازمان آب منطقهای و مدیریت جهاد کشاورزی فراهم گردیده است.در این مطالعه به منظور تبیین عوامل و متغیرهای اثرگذار بر مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی، تعداد 25 شاخص برای توسعه کشاورزی و تعداد 11 شاخص برای مدیریت آب کشاورزی در سطح روستاها انتخاب شده است. در مرحله بعد برای کاهش تعداد شاخصها به تعداد کمتری از سازههای زیربنایی و شاخصهای مؤثر از تحلیل عاملی استفاده گردید. نتایج نشان داد چهار عامل مکانیزاسیون، ساختاری، عملکرد و کشت آبی حدود 79 درصد از تغییرات واریانس کل توسعه کشاورزی و سه عامل آبهای سطحی، چاههای عمیق و چاههای نیمه عمیق حدود 61 درصد از تغییرات واریانس کل مدیریت آب کشاورزی را تبیین نمودهاند. همچنین در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎیﯽ ﮐﻪ دارای ﻣﺰیﺖ ﻧﺴﺒﯽ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی (زراﻋﺖ و ﺑـﺎغداری) و عدم ﻣﺤﺪودیﺖ ﻧﻬﺎده و آب هستند، ضروری است ﻃﺮحﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزی با اولویت محصولات دارای ﻣﺰیﺖ ﻧﺴﺒﯽ اجرا شده و در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ اﻓﺰایﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻄﺢ زیﺮکشت ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ مواجه اﺳﺖ، ﻃﺮحﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌه ﮐﺸﺎورزی میبایست ﺑـﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻔﻆ و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1348/10/11 | پذیرش: 1395/9/10