SPACE ECONOMY & RURAL DEVELOPMENT
اقتصاد فضا و توسعه روستایی
Literature & Humanities
http://serd.khu.ac.ir
1
admin
2322-2131
2588-476X
8
doi
14
4444
13
fa
jalali
1393
5
1
gregorian
2014
8
1
3
8
online
1
fulltext
fa
تحلیل شاخص های مؤثر در توسعه کشاورزی و مدیریت منابع آب سکونتگاه های روستایی مورد: دشت تبریز
The analysis of effective indicators regarding agricultural development and water management of rural settlements Case: Tabriz plain
پژوهشي
Research
<div style="text-align: justify; ">بخش کشاورزی با حدود۱۱درصد تولید ناخالص ملی، 23 درصد اشتغال و تأمین غذای بیش از۸۰ درصد افراد جامعه، نقشی حیاتی دراقتصاد ایران دارد. آب به عنوان مهم­ترین عامل، در تولید کشاورزی تأثیر بسزایی دارد. این پژوهش به منظور شناسایی شاخص­های مؤثر در توسعه کشاورزی و مدیریت آب کشاورزی مناطق روستایی دشت تبریز با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 39 روستای دشت تبریز می­باشد و اطلاعات لازم از طریق تکمیل پرسشنامه، مطالعات کتابخانه­ای، مراجعه به سازمان آب منطقه­ای و مدیریت جهاد کشاورزی فراهم گردیده است.در این مطالعه به منظور تبیین عوامل و متغیرهای اثرگذار بر مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی، تعداد 25 شاخص برای توسعه کشاورزی و تعداد 11 شاخص برای مدیریت آب کشاورزی در سطح روستاها انتخاب شده است. در مرحله بعد برای کاهش تعداد شاخص­ها به تعداد کمتری از سازه­های زیربنایی و شاخص­های مؤثر از تحلیل عاملی استفاده گردید. نتایج نشان داد چهار عامل مکانیزاسیون، ساختاری، عملکرد و کشت آبی حدود 79 درصد از تغییرات واریانس کل توسعه کشاورزی و سه عامل آب­های سطحی، چاه­های عمیق و چاه­های نیمه عمیق حدود 61 درصد از تغییرات واریانس کل مدیریت آب کشاورزی را تبیین نموده­اند. همچنین در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎیﯽ ﮐﻪ دارای ﻣﺰیﺖ ﻧﺴﺒﯽ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی (زراﻋﺖ و ﺑـﺎغداری) و عدم ﻣﺤﺪودیﺖ ﻧﻬﺎده و آب هستند، ضروری است ﻃﺮح­ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزی با اولویت محصولات دارای ﻣﺰیﺖ ﻧﺴﺒﯽ اجرا شده و در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ اﻓﺰایﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻄﺢ زیﺮکشت ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ مواجه اﺳﺖ، ﻃﺮحﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌه ﮐﺸﺎورزی می­بایست ﺑـﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻔﻆ و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ.</div>
<div style="text-align: justify; "><span class="fontstyle0">Agricultural sector taking into account its role in GNP (11%), employment opportunities (23%) and food provision (over 80%) performs a critical role in Iranian economy. Water resources are being considered as a very prominent factor with respect to agricultural sector. This study aims to investigate effective indicators regarding agriculture development as well as water management in Tabriz plain. It is based on factor analysis. Statistical society is composed of 39 villages. Data gathering technique is predominately based on questionnaire and documentation. It is further supported by getting information from ministries of agriculture and water organization. This is followed by determination of 25 indicators for the assessment of agricultural development and 11 indicators regarding water management of the study area. Deducting the number of variables requires the application of principle component analysis. This study suggests that mechanization, cropping based on irrigation system, structure and performance are capable of explaining 79 percent of the variations pertaining to agricultural development. It is argued that surface water, deep wells, semi deep wells explain 61 percent of the variations regarding water management as well. It further suggests that those counties with comparative advantages with respect to agricultural products and simultaneously not experiencing water deficiency should emphasize agricultural plans based on high priority crops. However, those encountering </span>with agricultural problems should stress optimum resource usages and preservationissue.</div>
منابع تولید کشاورزی , شاخص های توسعه کشاورزی , شاخص های مدیریت منابع آب , روستاهای دشت تبریز ,
Agricultural Products, Agricultural Indicators, Water Resource Management Indicators, Tabriz Villages in Plain.
1
18
http://serd.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3-1&slc_lang=fa&sid=1
Fatemeh
Kazemeyeh
فاطمه
کاظمیه
f.kazemiyeh@modares.ac.ir
10031947532846001649
10031947532846001649
Yes
Ph.D. student of Agricultural Extension and Education, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Javad
Hosseinzad
جواد
حسین زاد
j_firoozy@yahoo.com
10031947532846001650
10031947532846001650
No
Associate Prof. of Agriculture Economy Department, Agriculture Faculty, Tabriz University, Iran
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، ایران
Ghader
Dashti
قادر
دشتی
f_kazemiyeh21@yahoo.com
10031947532846001651
10031947532846001651
No
Associate Prof. of Agriculture Economy Department, Agriculture Faculty, Tabriz University, Iran
دانشیارگروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، ایران
Hushang
Ghafouri
هوشنگ
غفوری
ghafouri22@yahoo.com
10031947532846001652
10031947532846001652
No
M.Sc.in RS & GIS, Tabriz University, Iran
کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تبریز، ایران