دوره 12، شماره 46 - ( زمستان 1402 )
جلد 12 شماره 46 صفحات 182-165 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
زارع شجاعت، عسکری‌بزایه فاطمه، غلامی مهران، محمدپور پریسا. مقایسه جایگاه محصولات زراعی شهرستان‌های استان گیلان ازلحاظ دو نماگر منافع اجتماعی و سودآوری اقتصادی. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1402; 12 (46) :165-182
1- استادیار بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
2- محقق بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران. ،f.askari@areo.ir
3- استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
4- استادیار بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
2- محقق بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران. ،
3- استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
4- استادیار بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
چکیده: (1399 مشاهده)
در این مطالعه جایگاه محصولات زراعی استان گیلان ازنظر دو نماگر منافع اجتماعی و سودآوری اقتصادی با استفاده از روش هزینه منابع داخلی مورد مقایسه قرارگرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که استان گیلان در تولید انواع برنج در تمامی شهرستان‌ها دارای مزیت نسبی قوی است و جایگاه این محصول ازلحاظ درآمد و مزیت، یکسان می‌باشد، بنابراین ازنظر نماگر منافع اجتماعی این محصول در اولویت کشت می‌باشد. در تولید سایر محصولات در برخی از شهرستان‌ها فاقد مزیت و یا اینکه دارای مزیت شکننده است؛ و یا جایگاه آن‌ها ازلحاظ درآمد و مزیت یکسان نیست. آستارا، رضوانشهر و سیاهکل در زمینه گندم دیم دارای مزیت نسبی با درجه به ترتیب 7 و 6 و 6 هستند. در جو دیم، رضوانشهر و سیاهکل با درجه مزیت 7 دارای مزیت هستند. شهرستان طوالش با درجه مزیت 8 جایگاه خوبی در تولید لوبیای چیتی آبی دارد. در عدس دیم، سیاهکل با درجه مزیت 6 تنها شهرستان مزیت دار است که جایگاه متزلزلی دارد. سیب‌زمینی آبی که صرفاً در شهرستان طوالش کشت می‌شود با درجه 1 فاقد مزیت شناخته‌شده است. هندوانه آبی در رشت، بندرانزلی، صومعه‌سرا و آستانه‌اشرفیه دارای مزیت به ترتیب 10، 9، 8 و 7 است. هندوانه دیم در صومعه‌سرا، رشت، لنگرود و لاهیجان به ترتیب با درجه 9، 8، 8 و 7 مزیت دارد. در تولید خیار آبی، بندرانزلی و آستارا دارای مزیت به ترتیب با درجه 8 و 6 است. در یونجه دیم، رودبار و لاهیجان از مزیت نسبی قدرتمندی (درجه 9) برخوردار هستند. با توجه به اینکه تولید بر اساس مزیت نسبی باعث افزایش منافع اجتماعی می‌شود، بنابراین پیشنهاد می‌شود، سیاست‌های دولت در زمینه حمایت از محصولات به‌گونه‌ای انجام شود که رتبه مزیت نسبی محصولات با رتبه درآمد خالص آن‌ها یکسان شود تا تولید بر اساس منافع اجتماعی با تولید بر اساس منافع کشاورزان منطبق گردد.
فهرست منابع
1. آبیار، نورمحمد و عسکری، معصومه، (1388)، تحلیل مزیت نسبی نباتات صنعتی در استان گلستان: مطالعه موردی پنبه، سویا و کلزا، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 1، شماره 4، صص 27-13.
2. آبیار، نورمحمد. رزاقی، محمدحسین و عسکری، معصومه، (1394)، تعیین مزیت نسبی تولید گندم، جو و برنج در استان گلستان، یافته‌های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی، جلد اول، شماره اول، صص 12-1.
3. اسمیت، آدام، (1397)، ثروت ملل، ترجمه سیروس ابراهیم زتده، تهران، انتشارات پیام.
4. حاجی رحیمی، محمود، (1375)، انگیزهای اقتصادی و مزیت نسبی تولید محصولات زراعی در استان فارس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
5. رحمانی، رهام، (1385)، بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی در استان خوزستان، مجله علمی کشاورزی، جلد 29، شماره 4، صص 138-123.
6. رفیعی، حامد. پیکانی ماچیانی، غلام رضا و دانشور عامری، ژیلا، (1390)، برسی رقابت‌پذیری محصولات عمده زراعی استان مازندران با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی ریاضی، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 3، شماره 1، صص 108-89.
7. زارع، شجاعت، (1381)، گزارش نهایی بررسی مزیت نسبی محصولات کشاورزی در استان خراسان. گزارش نهایی پروژه، مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان، شماره 235/81، 68 ص.
8. شفیعی، لادن و یزدانی، سعید، (1389)، تعیین مزیت نسبی غلات در استان کرمان، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 24، شماره 4، صص 447-440.
9. کاوسی کلاشمی، محمد. پیکانی، غلام رضا و صالح، ایرج، (1389)، بررسی توان رقابت‌پذیری سامانه تولید ارقام مختلف برنج در استان گیلان، اقتصاد کشاورزی، جلد 4، شماره 2، صص 62-43.
10. گودرزی، مصطفی. صدرالاشرافی، مهریار. مقدسی، رضا و یزدانی، سعید، (1387)، عامل‌های مؤثر بر روند تغییرات شاخص‌های حاصل از ماتریس تحلیل سیاستی برنج دانه بلند پر محصول ایران، اقتصاد و کشاورزی، جلد 2، شماره 3، صص 139-163.
11. گودرزی، مصطفی، (1388)، تعیین مزیت نسبی ارقام گوناگون برنج در استان مازندران، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 1، شماره 1، صص 53-35.
12. لایقی، الهه. قاسمی، پروانه و بابایی، نرگس، (1391)، بررسی مزیت نسبی تولید و اشتغال بخش کشاورزی استان‌های کشور، مجله اقتصادی، شماره 12(11 و 12)، صص 110-83.
13. موسی نژاد، محمدقلی و ضرغامی، مصطفی، (1373)، اندازه‌گیری مزیت نسبی و تأثیر دولت بر محصولات عمده زراعی در سال 1371، گزارش نهایی پروژه، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش، وزارت کشاورزی، شماره ۱۴۱۳۷، 157 ص.
14. نوری، کیومرث، (1386)، تحلیلی بر وضعیت مزیت نسبی و حمایت از سویای تابستانه در ایران. اقتصاد و کشاورزی، جلد 2، شماره 3، صص 87-69.
15. Cai,X. Chen,Y. Qin,Y. and He,H., 2023, Analysis on Comparative Advantage of Major Crop Types and Its Influencing Factors: a Case of Chongqing City. Pol. J. Environ. Stud. Vol. 33, pp. 533-543.
16. Findlay, R., and Wellisz. S., 1976, Project evaluation, shadow prices, and trade policy, Journal of Political Economy,Vol. 84,pp. 543-552.
17. Gonzales, L.A., 1993, Economic incentives and comparative advantage in Indonesian food crop production. Research Report, No. 93, International Food Policy Research Institute, Washington, D.C.
18. Kirsten, J.F., Ohene-Anyang E. and van Rooyen, J.,1998, An analysis of the comparative advantage and policy incentives of commercial wheat production in south Africa. Agrekon, Vol 37, pp. 528-540.
19. Poyo, N.P., 2021, Inclusive Development: a Competitive Advantage for Rural Communities, chapter 12, in Investing in rural prosperity. Federal Reserve Bank of St. Louis and the Board of Governors of the Federal Reserve System.USA.
20. Quintana, L. B., 2022, How Infrastructure Shapes Comparative Advantage, C A F - WO R K ING PA P E R 1 4.
21. Ricardo, D., 1817, On the Principles of Political Economy and Taxation, John Murray: London, UK.
22. Srinivasan, T.N., and Bhagwati, J.N., 1978, Shadow prices for project selection in the presence of distortions: Effective rates of protection and domestic resource costs, Journal of Political Economy,Vol. 86,pp. 97-116.
23. Zhang, D., Sun, Z., 2022, Comparative Advantage of Agricultural Trade in Countries along the Belt and Road and China and Its Dynamic Evolution Characteristics. Foods,Vol. 11, pp.2-23.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
