Arjmandi A A, Ejtehadi H, Memariani F, Mesdaghi M. Plant diversity in the understory of plant communities along the elevational gradient in western Aladagh Mountains, northeastern Iran. nbr 2023; 10 (1) :62-74
URL:
http://nbr.khu.ac.ir/article-1-3589-fa.html
ارجمندی علی اصغر، اجتهادی حمید، معماریانی فرشید، مصداقی منصور. بررسی تنوع گیاهی زیراشکوب اجتماعات گیاهی در امتداد گرادیان ارتفاعی در غرب کوههای آلاداغ، شمال شرقی ایران. یافته های نوین در علوم زیستی. 1402; 10 (1) :62-74
URL: http://nbr.khu.ac.ir/article-1-3589-fa.html
گروه گیاهشناسی، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران؛ گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران ، memariani@um.ac.ir
چکیده: (2992 مشاهده)
درک الگوهای پراکندگی و تنوع گونههای گیاهی در امتداد شیبهای محیطی بهویژه زمان گسستگی زیستگاهها به دلیل فشار شدید انسان، برای مدیریت اکوسیستمها ضروری است. منطقه درکش که در غرب کوههای آلاداغ در استان فلوری خراسان-کپهداغ واقع شده است، دربرگیرنده شرقیترین لکههای باقیمانده از جنگلهای هیرکانی بوده و دارای سه ریختار پوشش گیاهی اصلی شامل درختچهزارها، جنگلهای بلوط (Quercus castaneifolia) و گیاهان نیمهآلپی است. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات تنوع زیستی گیاهی در زیراشکوب اجتماعات گیاهی فوق در راستای گرادیان ارتفاع است. از 187 پلات با ابعاد 2×2 مترمربع و در امتداد گرادیان ارتفاعی 1300متری در طبقات ارتفاعی 100 متری و به روش طبقهبندیشده-تصادفی نمونهبرداری شد و فراوانی و سطح پوشش گونهها تخمین زده شد. ویژگیهای فلوریستیک و شاخصهای مختلف تنوع اندازهگیری شدند. 252 گونه گیاهی متعلق به 161 سرده و 44 تیره شناسایی شدند. از این تعداد 41 گونه انحصاری یا نیمهانحصاری هستند. همیکریپتوفیتها و تروفیتها شکلهای زیستی غالب در این منطقه هستند. 8/46 درصد گونههای گیاهی به عناصر رویشی ایران-تورانی، 5/17 درصد به عناصر دوناحیهای، 5/17 درصد به عناصر سه ناحیهای، 5/11 درصد به عناصر چندناحیهای، و 7/6 درصد به عناصر اروپا-سیبری تعلق دارند. شاخصهای تنوع هیل و شاخصهای تنوع بتا در زیراشکوب اجتماعات درختچهزار، دارای بالاترین میزان بوده و سپس زیراشکوب جنگل بلوط و زیراشکوب نیمهآلپی، در ردههای بعدی قرار دارند. روند تغییر تنوع در راستای گرادیان ارتفاع به صورت سینوسی است. به منظور حفاظت از تنوع گونهای و جوامع گیاهی ارزشمند بهویژه گیاهچههای جوان بلوط، توصیه میشود که یک دالان حفاظتی در امتداد گرادیان ارتفاعی ایجاد شود. این راهبرد برای حفاظت بهینه از تنوع زیستی در این زیستگاههای منحصربهفرد ضروری است.
نوع مطالعه:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
علوم گیاهی دریافت: 1401/9/6 | ویرایش نهایی: 1402/3/10 | پذیرش: 1401/11/1 | انتشار: 1402/3/30 | انتشار الکترونیک: 1402/3/30