دوره 10، شماره 4 - ( 10-1402 )
جلد 10 شماره 4 صفحات 128-113 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fasihi H, Parizadi T. Investigation of natural and human hazards and vulnerability of historical fabric in Ferdowsi neighborhood of Tehran. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2023; 10 (4) :113-128
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3386-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3386-fa.html
فصیحی جبیب اله، پریزادی طاهر. بررسی مخاطرات طبیعی و انسانی و آسیب‌پذیری بافت تاریخی در محله فردوسی شهر تهران. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1402; 10 (4) :113-128
1- دانشگاه خوارزمی ، fasihi@khu.ac.ir
2- دانشگاه خوارزمی
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده: (2270 مشاهده)
برنامه ریزان شهری بافت تاریخی را قلب تپنده شهرها می دانند. شهرها و به ویژه بافتهای تاریخی آنها دائماً تحت تأثیر مخاطرات طبیعی و انسانی قرار دارند. هدف این پژوهش، بررسی آسیب پذیری محله فردوسی به عنوان نمونه ای از محلات بافت تاریخی شهر تهران است. داده‌ها از فایل‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی و پیمایش به‌دست‌آمده اند. همچنین زمینه‌ها و اسناد تاریخی به عنوان بخشی از این مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. 10 کارشناس شهرداری برای هر یک از 29 شاخص در مقایسه با سطوح استاندارد نمره 1 تا 5 تعیین و میانگین این نمرات برای ارزیابی نقش هر پارامتر در آسیب‌پذیری این محله مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق حکایت از پتانسیل بالای وقوع مخاطرات طبیعی و انسانی در منطقه مورد مطالعه دارد. فراوانی ساختمان‌های چند طبقه ناپایدار و شبکه‌های فرسوده برق و آب، نگهداری مواد اشتعال زا در انبارها و نبود شبکه فاضلاب برای نیمی از ساختمان‌ها از مهم‌ترین عوامل آسیب‌پذیری بافت مورد مطالعه هستند. مسائلی مانند ناامنی، سوء مصرف مواد مخدر در فضاهای عمومی، ازدحام بیش از حد و شلوغی هنگام روز نیز منجر به مهاجرت ساکنان محله گردیده است که در پی آن، با فعالیت‌های تجاری و انبارها جایگزین شده اند. مشکلات متعددی به آسیب‌پذیری بافت تاریخی این محله دامن می زنند و احتمال بروز چنین مشکلاتی در سایر بافتهای تاریخی شهری تهران نیز زیاد است.
فهرست منابع
1. آژنگ‌نیوز. 1400. لاله زار به عنوان کپی شانزه لیزه. دریافت 12/6/1400 از: azhangnews.ir
2. آفیلی‌زاده، سیاوش و مهرناز مولوی. 1400. تبیین نقش فضاهای سبز شهری با هدف تابآوری منطقه در بحرانها. هفتمین کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری. تهران،https://civilica.com/doc/1373712
3. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ دیمن کاشفی‌دوست و سید احمدحسینی. 1396. ارزیابی تابآوری در برابر زلزله (نمونه موردی: شهر پیرانشهر). مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره 8، شماره 20: 146-131.
4. احمدی، سعیده. 1396. بررسی دیدگاه های مدیریت بافت تاریخی با تاکید بر الزامات فرهنگی و اجتماعی. انتشارات مرکز مطالعات و برنامه ریزی تهران.
5. احمدی، مارال؛ علیرضا عندلیب، حمید ماجدی و زهرا السادات سعیده زرآبادی. 1399. بررسی تاب آوری کالبدی-اجتماعی بافت فرسوده تاریخی با تأکید بر فرم شهری پایدار با روش میانگین فاصله از حد بهینه (نمونه موردی: محلات بافت تاریخی تهران). مطالعات محیطی هفت حصار، سال نهم، شماره 52: 16-5.
6. اسمعیل‌پور، نجما؛ گلبرگ حسینی و الهام حیدری هامانه. 1397. سنجش میزان تابآوری محلات تاریخی در برابر زلزله و راهکارهای ارتقاء آن؛ نمونه موردی: محله سنگ سیاه شیراز. فصلنامه معماری و شهرسازی پایدار، 6(1)، 103-89.
7. ایرنا. 1400. فریاد بلند توده‌ها به نفع دولت ملی. دریافت: 14/4/1401 از: www.irna.ir
8. امیدعلی، اسماعیل؛ مسعود تقوایی و رسول بیدرام. 1393. بهسازی بافتهای فرسوده شهری با رویکرد مدیریت بحران زلزله. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 29(3)، 178-165.
9. امیدواری، فرشیده و علی حسینی. 1398. بررسی تجارب جهانی در رابطه با تابآوری شهری. چهارمین همایش بین المللی افق‌های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی. انجمن افق نوین علم و فناوری. تهران: 10/3/1398.
10. حبیبی، محسن و برنارد هوکارد. 1384. اطلس کلانشهر تهران. انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری تهران.
11. پریزادی، طاهر و حبیب‌اله فصیحی. 1396. باقرشهر، شهر تاب‌آور: برنامه‌ریزی راهبردی ارتقاء تابآوری شهری، انتشارات فصیحی.
12. حنّاچی، پیروز.1400 . تهران هر 20 سال دچار سیل می‌شود. دریافت: 15/4/1401 از: www.farsnews.ir
13. داداش‌پور، هاشم و زینب عادلی. 1394. ســـنجش ظرفیت‌هـــای تـــاب‌آوری در مجموعـــه شـــهری قزویـــن. مدیریت بحران، 14(8)،49-37.
14. حیدری سورشجانی، رسول؛ یونس غلامی و زهرا سلیمی. 1396. سنجش و ارزیابی میزان تابآوری کالبدی بافتهای شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: محلات بافت فرسوده شهر بوشهر. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 6(4)، 80-63.
15. رحمانی، حسین. 1390. اسرار قتل احمد دهقان. تهران: نشر امید فردا. 64ص.
16. راسخوان. 1397. کشتار و فرار سازمان مجاهدین خلق. دریافت: 12/4/1401 از: www.raskhan.ir
17. رمضان‌زاده لسبویی، مهدی. 1395. مبانی و مفاهیم تاب آوری شهری. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
18. زارع، مهدی. 1395. گسل‌های تهران، مدیریت بحران و ریسک زلزله در تهران، مقاله ارائه شده به انجمن ایرانی اخلاق در علم و فناوری. http://iranethics.ir/files/site1/files/khordad95.pdf
19. سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران. 1400. https://tdmmo.tehran.ir/
20. ستاد بازآفرینی پایدار شهر تهران. 1399. گزارش طرح نوسعه محله فردوسی.
21. شهرداری تهران. 1395. شیپ‌فایل کاربری اراضی شهر تهران.
22. شهرداری تهران. 1396. شیپ‌فایل بافت فرسوده شهر تهران.
23. صالحی، اسماعیل؛ محمدتقی آقابابایی، هاجر سرمدی، و محمدرضا فرزادبهتاش. 1390. بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت. نشریه محیط شناسی،37 (59)،112-99.
24. غلامی، یونس؛ زهرا سلیمی و رسول حیدری. 1395. سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی بافت های فرسوده در برابر زلزله(نمونه موردی: محلات بافت مرکزی شهر بوشهر). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه کاشان.
25. فارس‌نیوز. 1398. تقویم حوادث آذر 1398 از اعتراض عمومی تا حمله تروریستی . دریافت: 15/5/1401 ازwww.farsnews.ir
26. فصیحی، حبیب‌اله. 1401. تابآوری بافت تاریخی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، چاپ اول.
27. فصیحی، حبیب‌اله و طاهر پریزادی. 1402. آسیب‌شناسی کالبدی - اجتماعی بافت تاریخی تهران با رویکرد تابآوری. پژوهش‌های دانش زمین، 44(1): 133-119.
28. فصیحی، حبیب‌اله و طاهر پریزادی. 1402. آسیب‌شناسی کالبدی-اجتماعی بافت تاریخی شهر شوشتر. برنامه‌ریزی فضایی، 13(1): 64-41.
29. قنبری‌نسب‌علی؛ حامد قلعه‌اصل، حامد نوری و جهان آقا غنی‌زاده. 1398. ارزیابـــی آســـیب‌پذیری بافت فرسوده شهری از منظر پدافند غیرعامل بـــا اســـتفاده از روش تحلیـــل سلســـله مراتبـــی ، نمونه موردی: شهر اردبیل. مدیریت بحران، دوره 9، شماره ویژه هفته پدافند غیرعامل: 97-85.
30. کاویان وحید؛ عباس مالیان و محمدرضا ملک. 1397. تحلیل آسیب‌پذیری حریم آثار تاریخی برای مستند نگاری میراث فرهنگی( بررسی موردی: برج طغرل). فصلنامه مطالعات شهر پایدار، 6(2): 116-97.
31. محسنی کاظم؛ منصور نیک‌پور و سیاوش رشیدی شریف آباد. 1400. تاثیر و تاثرات مؤلفه‌های ساختار فضایی بافت تاریخی بر انطباق‌پذیری شرایط کنونی بافت (نمونه موردی: بررسی بافت کهن کرمان). جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 12(1): 608-589.
32. محمودی نیا، محبوبه. 1399. ارزیابی تابآوری بافتهای تاریخی در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله): مورد مطالعه بافت تاریخی یزد. نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 13(1): 649 -637.
33. مدنی‌پور، علی. 1381. تهران؛ ظهور یک کلانشهر. تهران: انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری. چاپ اول.384 ص.
34. مرکز آمار ایران. 1395. شیپ فایل بلوک‌های جمعیتی سرشماری سال 1395 شهر تهران.
35. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران. 1395. مبانی و مفاهیم تابآوری شهرها(مدلها و الگوها). گزارش شماره 373.
36. معتمد، مهشید. 1394. درآمدی بر چشم اندازهای بهسازی و نوسازی باب همایون در شهر تهران. دو ماهنامه شهرنگار، 15(73): 77-56.
37. مؤدب، رضوان و کامبد امینی حسینی. 1399. بررسی ابعاد و شاخصهای مؤثر در سنجش تابآوری بافتهای تاریخی- تجاری در برابر مخاطره زلزله با نگرش ویژه بر بازارهای سنتی. فصلنامه مدیریت مخاطرات محیطی (دانش مخاطرات سابق)، 7(3): 280-265.
38. مهندسین مشاور باوند. 1396. گزارش طرح تفصیلی منطقه 12 تهران
39. میزان آنلاین. 1395. انفجار مهیب در میدان امام خمینی. دریافت: 12/4/1401 از: www. Mizanonlineagency.ir
40. نقدی آمنه؛ عزت‌االله مافی و مهدی وطن‌پرست. 1400. تحلیلی بر وضعیت شاخصهای تابآوری در بافتهای فرسوده شهری، مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر فاروج. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 21(60): 238-219.
41. ویکی‌پدیا فارسی. 1400. اعتراض در برابر انتخابات ریاست جمهوری. دریافت: 18/11/1401 از: https://fa.wikipedia.ir
42. ویکی فقه. 1400. قتل گریبایدوف به‌دست مردم معترض تهران. دریافت 15/7/1401 از: https://fa.wikifeqh.ir
43. همشهری آنلاین. 1399. اخبار بمب‌گذاری اخیر. دریافت: 15/7/1401 از: https://www.hamshahrionline.ir
44. ,
45. AAmbrasays, N. and Ch. Melville. 1982. A history of Persian earthquakes. Cambridge: Cambridge University Press.
46. Azhangnews. 2021. Lalehzar as a copy of Champs-Elysées. History, azhangnews.ir.
47. Bahn, P. 2014. The history of archaeology: an introduction. Routledge, New York.
48. Bendix RF., A. Eggert, and A. Peselmann (eds). 2013. Heritage regimes and the state. Universitätsverlag Göttingen, Göttingen
49. Buckle. P., M. Graham, and S. Syd. 2000. New approaches to assessing vulnerability and resilience. Australian Journal of Emergency Management, 8–14.
50. Caroline C.E. and L. Lopez Levi. 2002. Working to promote resilience with Latino Youth in Schools: Perspectives from the United States and Mexico, 4(4), 11-20.. DOI:10.1080/14623730.2002.9721884
51. Coumou, D., and S. Rahmstorf. 2012. A decade of weather extremes. Nature climate change, 2(7), 491-496.
52. Clauss-Ehlers, C.C., and L. Lopez Levi. 2002. Working to promote resilience with Latino youth in Schools: Perspectives from the United States and Mexico. International Journal of Mental Health Promotion, 4(4), 14-20. DOI:10.1080/14623730.2002.972188
53. Fasihi, H., and H. Kamran Dastjerdi. 2022. The vulnerability of cities’ historical fabric against natural and human- induced hazards: A case study of Pamenar neighbourhood of Tehran, Iran. Conservation and Management of Archaeological Sites, 23(1), 1-11. Doi: 10.1080/13505033-2022-2132659
54. Florescu, T.M., and R.R. Olga Gociman. 2022. Assessing and managing risk in historic urban areas: Current trends and future research directions. Sec. Geohazards and Georisks
55. Volume 10 , [DOI:10.3389/feart.2022.847959]
56. Florescu, T., and C. Olga Gociman. 2014. Urban heritage and multi-hazard threats. Case study of seismic vulnerability assessment and mapping in a protected area of Bucharest, Romania. 1st
57. Huixian International Forum on Earthquake Engineering for Young. DOI:10.13140/2.1.3206.3689
58. Harrison, R. 2013. Forgetting to remember, remembering to forget: Late modern heritage practices, sustainability and the crisis of accumulation of the past. Int J Herit Stud 19(6):579–595. [DOI:10.1080/13527258.2012.678371]
59. Harrison R., N. Bartolini, and C. DeSilvey. 2020. Heritage futures. Comparative approaches to natural and cultural heritage practices. UCL Press, London
60. Imtiaz, S., S.A. Raheel Shah, M. Kashif Anwar, R. Khan, and S.S. Ali Bukhari. 2020. Damage assessment of historical buildings: a case study of historical shrine of Multan. 2 nd Conference on Sustainability in Civil Engineering (CSCE’20), Department of Civil Engineering Capital University of Science and Technology, Islamabad Pakistan.
61. Jigyasu, R. 2016. Reducing disaster risks to urban cultural heritage: global challenges and opportunities. Journal of Heritage Management, 1(1), 50 –67.
62. Jiang, J., T. Zhou, Y. Han, and K. Ikebe. 2022. Urban heritage conservation and modern urban development from the perspective of the historic urban landscape approach: A case study of Suzhou. Land, 11(8), 1251. [DOI:10.3390/land11081251.]
63. Jokar, S., P. Shojaei, K. Askarifar, and A. HaqbinInvestigating. 2022. Investigating social risks of construction projects in historic tourism sites in urban districts of developing countries: social network analysis approach. International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print [DOI:10.1108/IJCHM-03-2022-0282]
64. Lähdesmäki, T., V.L.A. Čeginskas, S. Kaasik-Krogerus, K. Mäkinen, and J. Turunen. 2020. Creating and governing cultural heritage in the European :union:: The European Heritage Label. Routledge, London.
65. MacGregor, A. 2007. Curiosity and enlightenment: Collectors and collections from the sixteenth to the nineteenth century. Yale University Press, New Haven.
66. Miller P. 2017. History and its objects: antiquarianism and material culture since 1500. Cornell University Press, New York .
67. Meskell, L. 2018. A future in ruins: UNESCO, World Heritage and the dream of peace. Oxford University Press, Oxford
68. Mohammed, Kh., and A. Mohammed. 2019. Urban conservation challenges of traditional historic markets: Case study of Palermo, Italy. WIT Transactions on The Built Environment, 188(12), 203-214. Doi: 10.2495/CC190181
69. Morrow, B.H. 1999. Identifying and mapping community vulnerability. Disasters, 23(1), 1-18. DOI: 10.1111/1467-7717.00102
70. Ravankhah M., K. Chmutina, M. Schmidt, and L.S. Bosher. 2017. Integration of cultural heritage into disaster risk management: challenges and opportunities for increased disaster resilience. IN: M.T. Albert, F. Bandarin, and A. Pereira Roders, (eds). Going Beyond – Perceptions of Sustainability in Heritage Studies No. 2. New York: Springer, 307-321.
71. SoPHIA. 2020. Social platform for holistic heritage impact assessment. Review of research literature, policy programmes and (good and bad) practices. Available via SoPHIA platform. https://sophiaplatform.eu/uploads/sophiaplatform- eu/2020/10/21/a4309565be807bb53b11b7ad4045f370.pdf.
72. Smith, L. 2006. Uses of heritage. Routledge, London
73. Swenson, A. 2016. The first heritage international(s): Conceptualizing global networks before UNESCO. Futur Anter, 13(1),1–15
74. UNDSR. 2012. How to take Cities More Resilient, A handbook for local government leaders. a contribution to the global campaign. Geneva.
75. Wallace C., and D. Beel. 2021. How cultural heritage can contribute to community development and wellbeing. In: Cieslik, M. (ed) Researching happiness: Qualitative, biographical and critical perspectives. Bristol University Press, Bristol, 133–154
76. Waterton, E. and L. Smith. 2009. There is no such thing as heritage Cambridge. In: Waterton E., and S.Watson(eds). Taking archeology out of heritage. Cambridge Scholars Publishing, Cambridge, 10–27
77. Waterton, E. and S. Watson. 2015. Methods in motion: Affecting heritage research. In: Knudsen, BT., and C. Stage (eds). Affective methodologies. Developing cultural research strategies for the study of affect. Palgrave Macmillan, Basingstoke, 97–118
78. World Bank. 2017. Promoting Disaster Resilient Cultural Heritage. Washington, DC: World Bank and GFDRR,
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
