[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 29، شماره 91 - ( 9-1400 ) ::
جلد 29 شماره 91 صفحات 153-129 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی مؤلفه‌های ادب زبانی در قابوسنامه با استفاده از نظریه براون و لوینسون
ابراهیم دانش 1، محمدرضا طوسی نصرآبادی2
1- دانشگاه محقق اردبیلی ، e.danesh@uma.ac.ir
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (2828 مشاهده)
ادب زبانی پدیده¬ای است که معمولاً در تعامل روزمره رعایت می‌شود و چگونگی استفاده از زبان را برای مدیریت روابط بینافردی سخنگویان نشان می‌دهد. قابوسنامه از آثار مهم ادب تعلیمی فارسی است که عنصرالمعالی آن را در چهل‌وچهار باب، به‌قصد تربیت فرزندش گیلان‌شاه و آموختن آداب اجتماعی، دانش¬ها و فنون لازم برای زندگی، حکومت، مملکت¬داری و...، تألیف کرده است. ایرانیان از دیرباز این‌کتاب را به‌دلیل ارزش تعلیمی و تربیتی آن گرامی داشته و از حکایات آن برای تربیت فرزندان استفاده کرده-اند. در این مقاله، بازنمود ادب زبانی در قابوسنامه با استفاده از نظریه ادب براون و لوینسون بررسی شده است. یافته‌ها نشان داد که در قابوسنامه ادب به‌صورت پدیده¬ای اجتماعی و فرهنگی مفهوم¬سازی شده که حاصل تعامل سازنده افراد و دارای ابعاد فکری، بیانی و رفتاری است. در بعد فکری، مخاطب-اندیشی و سنجش بافت موقعیتی و تأمل در سخن و دلالت‌ها و تأثیرات مختلف آن؛ در بعد زبانی و بیانی، موازین سخنوری و آداب و احوال سخن؛ و در بعد رفتاری، کنش¬های معنادار یا تأثیرگذار منفی و مثبت در ادب زبانی معرفی و تبیین شده است. در این مقاله، از میان موارد بسیاری که با رویکرد کاربردشناختی زبان و نظریه براون و لوینسون به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی در قابوسنامه بررسی شد، 27 نمونه ارائه شده است. ازنظر مؤلفِ قابوسنامه، کنش¬های طرفین گفت‌وگو می¬تواند سبب حفظ یا تهدید وجهه گوینده و مخاطب شود؛ بنابراین، او راهبردهایی را برای دفاع از وجهه طرفین یا ارتقاء آن پیشنهاد کرده است. می¬توان قابوسنامه را از کهن¬ترین متون ادب فارسی دانست که به زبان بدن و لزوم استفاده درست از آن در تعامل زبانی و روابط بینافردی اشاره کرده است.
واژه‌های کلیدی: ادب زبانی، ادبیات تعلیمی، نقد زبان­شناختی، قابوسنامه، براون و لوینسون
متن کامل [PDF 5855 kb]   (520 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. قرآن کريم (1376) ترجمة محي¬الدين الهي قمشه¬اي. تهران: فيض کاشاني.
2. نهج البلاغه (1390) ترجمة سيدجعفر شهيدي. چاپ سي‌ويکم. تهران: علمي و فرهنگي.
3. اسماعيلي، مراد (1395) «وجوه تشابه برخي مؤلفه¬هاي فرهنگي قابوسنامه با متون اوستايي و پهلوي». متن‌شناسي ادب فارسي. شمارة 3: 39-52.
4. انصاري¬نژاد، مهران (1398) مقايسة شاهنامة فردوسي و ايلياد هومر (براساس نظرية ادب براون و لوينسون). تهران: راه دکتري.
5. انوري، حسن (1382) فرهنگ بزرگ سخن. جلد 6و7. چاپ دوم. تهران: سخن.
6. باقري، مهري (1389) مقدمات زبان¬شناسي. چاپ سيزدهم. تهران: قطره.
7. جاحظ، ابوعثمان عمرو (1423) البيان و التّبيين. تحقيق ابراهيم شمس‌الدين. بيروت: موسسه الأعلمي للمطبوعات.
8. حافظ، شمس¬الدين‌محمد (1320) ديوان حافظ. به‌اهتمام محمد قزويني و قاسم غني. تهران: زوار.
9. دهخدا، علي‌اکبر (1377) لغت¬نامه. زير نظر محمد معين و سيدجعفر شهيدي. تهران: دانشگاه تهران.
10. رحماني، حسين (1393) «نگاهي به قدرت و جنسيت از منظر ادب و بي‌ادبي در رمان‌هاي نوجوانان فارسي‌زبان». زبان و زبان‌شناسي. شمارة 20: 31 56.
11. رسولي، حجت (1380) «تأمّلي در تعريف بلاغت و مراحل تکامل آن». پژوهشنامة علوم انساني. شمارة 31: 89ـ 98.
12. زندي، بهمن (1390) زبان¬آموزي. چاپ يازدهم. تهران: سمت.
13. سعدسلمان، مسعود (1339) ديوان مسعودسعد سلمان. به تصحيح رشيد ياسمي. تهران: پيروز.
14. سعدي، مصلح¬الدين (1346) گلستان. به‌کوشش خليل خطيب رهبر. تهران: صفي‌عليشاه.
15. سعدي، مصلح¬الدين (1359) بوستان. تصحيح و توضيح غلامحسين يوسفي. تهران: انجمن استادان زبان و ادبيات فارسي.
16. شاکري، سپيده (1392) بازنمايي و توصيف مباني و راهبردهاي رعايت ادب براساس متغير جنسيت در داستان‌هاي کوتاه فارسي معاصر از ديدگاه کاربردشناسي زبان. پايان‌نامة کارشناسي‌ارشد زبان‌شناسي همگاني. دانشگاه تربيت مدرس.
17. شميسا، سيروس (1387) انواع ادبي. چاپ سوم. تهران: ميترا.
18. شميسا، سيروس (1391) معاني. چاپ نخست از ويرايش دوم. تهران: ميترا.
19. صفوي، کوروش (1373) از زبان¬شناسي به ادبيات. جلد اول: نظم. تهران: چشمه.
20. طوسي نصرآبادي، محمدرضا و همکاران (1398) «ادب زباني در متون تعليمي امام محمد غزالي». زبان¬شناسي تطبيقي. شمارة 17: 219-237.
21. طيب، محمدتقي (1381) «ريشه¬هاي گفتمان¬شناسي در ادب پارسي». مطالعات ملي. شمارة 13: 49-68.
22. عرب يوسف¬آبادي، فايزه؛ نسيمه ساري (1398) «ادب¬مندي در مقالات شمس و فيه¬ما¬فيه». پژوهش‌هاي ادب عرفاني (گوهر گويا). شمارة 4: 47-58.
23. غضنفري، محمد (1387) «جلوه¬هايي از بازتاب ادب در تاريخ بيهقي». مجلة دانشکدة ادبيات و علوم انساني دانشگاه فردوسي مشهد. شمارة 162: 29-47.
24. فردوسي، ابوالقاسم (1375) غمنامة رستم و سهراب: گزيدة شاهنامة فردوسي. انتخاب و شرح جعفر شعار و حسن انوري. چاپ پانزدهم. تهران: قطره.
25. فروغي، محمدعلي (1368) آئين سخنوري. چاپ دوم. تهران: زوار.
26. فرهمند، محمد؛ فرامرز جلالت، و ابراهيم دانش (1396) «ذهن و زبان در نظرية ارتباطي ابويعقوب سجستاني». پژوهش زبان و ادبيات فارسي. شمارة 45: 21-43.
27. کليني، محمدبن‌يعقوب (1407 هـ. ق) الکافي. به‌تصحيح علي‌اکبر غفاري و محمد آخوندي. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الاسلاميه.
28. کيکاووس‌بن‌اسکندر، عنصرالمعالي (1371) قابوسنامه. به‌اهتمام و تصحيح غلامحسين يوسفي. چاپ ششم. تهران: علمي و فرهنگي.
29. محمودي بختياري، بهروز، و فائقه شاه¬حسيني (1396) «ادب کلامي سعدي: مطالعه¬اي گفتماني برمبناي آراي سعدي». مجموعة مقالات نخستين همايش ادب کلامي و اجتماع. به‌کوشش زهرا ابوالحسني چيمه. تهران: نويسة پارسي.
30. مولانا، جلال‌الدين (1393) مثنوي معنوي. به‌تصحيح حسن لاهوتي. تهران: ميراث مکتوب.
31. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1316) شرف¬نامه. به‌تصحيح حسن وحيد دستگردي. تهران: مطبعة ارمغان.
32. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1331) خسرو و شيرين. به‌تصحيح حسن وحيد دستگردي. تهران: کتابفروشي ابن‌سينا.
33. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1389) مخزن‌الاسرار. به‌تصحيح بهروز ثروتيان. چاپ دوم. تهران: اميرکبير.
34. نظامي عروضي، احمدبن‌عمر (1331) چهارمقاله. به‌تصحيح محمد قزويني. به‌کوشش محمد معين. چاپ اول. تهران: ارمغان.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Danesh E, Toosi Nasrabadi M R. A Study of Elements of Linguistic Politeness in Qabousnameh Based on the Brown and Levinson Theory. Persian Language and Literature 2021; 29 (91) :129-153
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4087-fa.html

دانش ابراهیم، طوسی نصرآبادی محمدرضا. بررسی مؤلفه‌های ادب زبانی در قابوسنامه با استفاده از نظریه براون و لوینسون. زبان و ادبيات فارسی. 1400; 29 (91) :129-153

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4087-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 29، شماره 91 - ( 9-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4642