[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 24، شماره 81 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) ::
جلد 24 شماره 81 صفحات 69-49 برگشت به فهرست نسخه ها
"یای" پایانی فعل امر در فارسی دری
احسان چنگیزی
دانشگاه علامه طباطبایی ، ehsan.changizi@atu.ac.ir
چکیده:   (6367 مشاهده)

در متون منظوم و منثور فارسی دری، افعالی با ساختار ماده مضارع همراه با نویسه "ی/ ـی" برای بیان مفاهیم وجهی امر و دستور یا دعا و درخواست به‌کار رفته است. محققان، بدون توجه به تحولات تاریخی زبان فارسی دری، معتقدند که این ساخت مضارع التزامی دوم‌شخص مفرد برای بیان امر بوده و "باید" از آغاز آن حذف شده است و "ی/ ـی" پایانی این افعال شناسه دوم‌شخص مفرد است. در این مقاله با بررسی پیشینه تاریخی این ساخت و اشاره به وجه­های مختلف و ذکر شواهد متعدد از زبان‌های دوره باستان و فارسی میانه زردشتی، این نتیجه حاصل شده است که "ی/ ـی" در این ساخت بازمانده تکواژ تمنایی­ساز است و ساختار ماده مضارع همراه با "ی/ ـی" وجه تمنایی است که بر مفهوم امر یا دعا دلالت داشته است. 

واژه‌های کلیدی: وجه، مفاهیم وجهی، امری، تمنایی
متن کامل [PDF 302 kb]   (1920 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آموزگار، ژاله (1374) «فعل خواستاري: ساخت و کاربرد آن در فارسي ميانه (پهلوي)». مجلة زبان‌شناسي. سال نهم. شمارة 1: 2ـ 8.
2. آموزگار، ژاله و احمد تفضلي (1380) زبان پهلوي، ادبيات و دستور آن. چاپ سوم. تهران: معين.
3. ابوالقاسمي، محسن (1375) راهنماي زبان‌هاي باستاني. جلد 1. تهران: سمت.
4. ابوالقاسمي، محسن (1376) راهنماي زبان‌هاي باستاني. جلد 2. تهران: سمت.
5. ابوالقاسمي، محسن (1379) «فعل دعايي در زبان فارسي». در: يادنامة دکتر احمد تفضلي. به‌کوشش علي‌اشرف صادقي. تهران: سخن: 61ـ66.
6. ابوالقاسمي، محسن (1387) دستور تاريخي زبان فارسي. چاپ هفتم. تهران: سمت.
7. ابوالقاسمي، محسن (1389) تاريخ زبان فارسي. چاپ دهم. تهران: سمت.
8. احمدي گيوي، حسن (1380) دستور تاريخي فعل. جلد 1. تهران: قطره.
9. البخاري، محمدبن‌عبدالـله (1369) داستان‌هاي بيدپاي. تصحيح پرويز ناتل¬خانلري و محمد روشن. چاپ دوم. تهران: خوارزمي.
10. بلعمي، ابوعلي محمد (1341) تاريخ بلعمي (تکمله و ترجمة تاريخ طبري). تصحيح ملک‌الشعراء بهار. به‌کوشش محمد پروين گنابادي. تهران: وزارت فرهنگ.
11. بهار، محمدتقي (1373) سبک¬شناسي. جلد 1. چاپ ششم. تهران: اميرکبير.
12. بيهقي، ابوالفضل (1356) تاريخ بيهقي. تصحيح علي‌اکبر فياض. چاپ دوم. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
13. تاريخ سيستان (1314) به‌تصحيح ملک‌الشعرای بهار. تهران: موسسة خاور.
14. تفسير قرآن پاک (1385) به‌تصحيح علی رواقی. چاپ دوم. تهران: سمت.
15. جدلی، فاطمه (1389) آب زوهر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
16. خاقاني، افضل¬الدين بديل‌بن‌علي (1338) ديوان خاقاني. به اهتمام ضياءالدين سجادي. تهران: زوار.
17. راستارگويوا، و. س (1379) دستور زبان فارسي ميانه. ترجمة ولي¬الـله شادان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي.
18. راشدمحصل، محمدتقی (1382) سروش يسن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
19. روشن، محمد (مصحح) (1382) بخشي از تفسيري کهن. چاپ دوم. تهران: سمت.
20. سعدي، مصلح‌بن‌عبدالـله (1363) کليات. تصحيح محمدعلي فروغي. به‌کوشش بهاءالدين خرمشاهی. چاپ سوم. تهران: اميرکبير.
21. شفيعي، محمود (1377) شاهنامه و دستور. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
22. صديقيان، مهين¬دخت (1383) ويژگي‌هاي نحوي زبان فارسي در نثر قرن پنجم و ششم هجري. زير نظر پرويز ناتل¬خانلري. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسي.
23. طبري، محمدبن‌جرير (1339) ترجمة تفسير طبري. تصحيح حبيب يغمائي. 7 جلد. تهران: دانشگاه تهران.
24. عتيق نيشابوري، ابوبکر (1347) قصص قرآن مجيد (برگرفته از تفسير سورآبادي). به‌کوشش يحيي مهدوي. تهران: دانشگاه تهران.
25. عنصرالمعالي، کيکاووس‌بن‌اسکندر (1377) درس زندگي (گزيدة قابوسنامه). انتخاب و توضيح غلامحسين يوسفي. چاپ ششم. تهران: علمي.
26. فردوسي، ابوالقاسم (1315) شاهنامه. به‌کوشش مجتبي مينوي و همکاران. 10 جلد. چاپ بروخيم. تهران: بی¬نا.
27. فردوسي، ابوالقاسم (1963) شاهنامه. زيرنظر ا. برتلس. 9 جلد. مسکو: بی¬نا.
28. فرشيدورد، خسرو (1390) دستور مختصر تاريخي زبان فارسي. چاپ دوم. تهران: زوار.
29. فره¬وشي، بهرام (1378) کارنامة اردشير بابکان با متن پهلوي، آوانويسي، ترجمة فارسي و واژه¬نامه. تهران: دانشگاه تهران.
30. قريب، بدرالزمان (1379) «تحول وجه تمنايي به ماضي استمراري در زبان‌هاي ايراني». در: يادنامة دکتر احمد تفضلي. به‌کوشش علي‌اشرف صادقي. تهران: سخن: 245ـ278.
31. الکاتب الرجاني، فرامرزبن‌خداداد (1343) سمک عيار. تصحيح پرويز ناتل¬خانلري. 4 جلد. تهران: دانشگاه تهران.
32. لازار، ژيلبر (1352 الف) «پسوند اي در زبان فارسي (1)». ترجمة خسرو فرشيدورد. گوهر. شمارة 9: 834ـ844.
33. لازار، ژيلبر (1352 ب) «پسوند اي در زبان فارسي (2)». ترجمة خسرو فرشيدورد. گوهر. شمارة 11 و 12: 1122ـ1127.
34. منوچهري، ابوالنجم (1347) ديوان. تصحيح محمد دبيرسياقي. تهران: زوار.
35. منور، محمد (1366) اسرار التوحيد في مقامات الشيخ ابي‌سعيد. تصحيح محمدرضا شفيعي کدکني. 2 جلد. تهران: آگاه.
36. ناتل¬خانلري، پرويز (1377) تاريخ زبان فارسي. جلد دوم. چاپ ششم. تهران: فردوس.
37. نظام‌الملک طوسي، ابوعلي (1358) سياستنامه (سيرالملوک). مصحح جعفر شعار. چاپ دوم. تهران: شرکت کتاب‌هاي جيبي.
38. هجويري غزنوي، ابوالحسن (1336) کشف‌المحجوب. تهران: بی¬نا.
39. Boyce, M. (1975) A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian (Acta Iranica 9). Leiden: E.J. Brill.
40. Brunner, Ch. j. (1977) A Syntax of Western Middle Iranian. Delmar. New York: Caravan Books.
41. Dhabhar, E.B.N. (1913) Pahlavi Rivayat. Bombay: the Trustees of the Parsi Puncheyet Funds and Properties.
42. Dhabhar, E.B.N. (1927) Zand-i Khūrtak Avistāk, Bombay: Trustees of the Parsi Puncheyet Funds and Properties.
43. Dhabhar, E.B.N. (1949) Pahlavi Yasna and Visperad. Bombay: S. F. Desi for the Trustees of the Parsi Puncheyet Funds and Properties.
44. Huyse, Ph. (1999) Die dreisprachige Inschrift Šābuhrs I. an der Ka'ba-i Zardušt (ŠKZ) 2 vols. London: School of Oriental and African Studies.
45. Ivanov, V. A. (1923) "Tabaqat of Ansari in Old Language of Heart". Journal of the Royal Asiatic society of Great Britain and Ireland. Vol. 3. pp. 337-382. [DOI:10.1017/S0035869X00067587]
46. Jackson, A.V.W. (1892) An Avesta Grammar. Stuttgart: W. Kohlhammer.
47. Josephson, J. (1997) The Translation Technique as Illastrated by Hōm Yašt. Uppsala: Uppsala Universitetsbibliotek.
48. Kent. R. (1953) Old Persian. New Haven, Connecticut: American Oriental Society.
49. Madan, D.M. (1911) The Complete Text of the Pahlavi Dinkart. Part 1, 2. Bombay: Ganpatrao Ramajirao Sindhe.
50. MacKenzie, D.N. (1971) A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University Press.
51. Palmer, F. R. (1986) Mood and Modality. Cambridge: University Press.
52. Reichelt, H. (1909) Awestisches Elementarbuch. Heidelberg: C. Winter.
53. Reichelt, H. (1911) Avesta Reader (Texts, Notes, Glossary and Index). Strassburg: Verlag von Karl J. Trüner.
54. Skjærvø, P. O. (2010) "Middle West Iranian". The Iranian Languages. ed. G. Windfuhr. London and New York: Routledge. pp. 196-278.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

The Inflectional “-y” at the End of of Imperative Verb in Middle (Dari) Persian. Persian Language and Literature 2017; 24 (81) :49-69
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-2749-fa.html

چنگیزی احسان. "یای" پایانی فعل امر در فارسی دری. زبان و ادبيات فارسی. 1395; 24 (81) :49-69

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-2749-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 24، شماره 81 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.48 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666