[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد ۲۴، شماره ۸۰ - ( مقالات منتشر شده ۱۳۹۵ ) ::
جلد ۲۴ شماره ۸۰ صفحات ۱۵۹-۱۳۷ برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل شناختی استعاره مفهومی ‌«جمال» در مثنوی و دیوان شمس
ذوالفقار علامی* ۱، طاهره کریمی
۱- ، zalami@alzahra.ac.ir
چکیده:   (۱۱۰۴۲ مشاهده)

در این مقاله با استفاده از نظریه شناختی استعاره معاصر، کارکردهای استعاره مفهومی ‌«جمال» و خوشه­های تصویری مرتبط با آن یعنی جهان، انسان، صورت (رخ)، آفتاب، آیینه و جز آن در غزل­های مولوی تحلیل و تبیین می­شود. پژوهش حاضر به این می‌پردازد که پیوندِ میان استعاره و بنیانِ فکری شاعر به چه شکل است و مولوی چگونه توانسته است ازطریق استعاره جمال، ایدئولوژی خود را مطرح کند. بن­مایه استعاره مفهومی جمال در گفتمانِ کلامی، براساس نظریه «رؤیت» است. رؤیت با ورود به گفتمان عرفان در بافتِ استعاری جمال قرار می­گیرد و انتقال از ایده به استعاره و زبان هنری صورت می­گیرد. از رهگذر بررسی استعاره جمال و خوشه­های تصویری آن در مثنوی و دیوان شمس درمی‌یابیم که «خداوند دیدنی است». این انگاره استعاری در ژرف‌ساختِ کلّ اثر نمایان است. مولوی با توجه به این انگاره، جمال حق را در خرده‌استعاره­های حسن یوسف، جهان، انسانِ کامل، آفتاب و خوراک به تصویر می­کشد و با کمک همین خرده­استعاره­ها دیدنی‌بودن خداوند را اثبات می­کند. براساسِ مدلِ ارائه­شده در این مقاله، می­توان از رهگذر مطالعه روابطِ میان استعاره­ و ایدئولوژی، بازخوانی تازه­ای از ادبیات فارسی به‌ویژه گفتمان­های عرفانی به دست داد.  

واژه‌های کلیدی: مولوی، مثنوی، دیوان شمس، استعاره مفهومی، جمال، رؤیت
متن کامل [PDF 294 kb]   (۳۵۲۴ دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
۱. ابونصر سرّاج طوسي، عبدالـله‌بن‌علي (۱۹۱۴م) اللمع في التصوف. تصحيح رينولد الن نيکلسون. ليدن: مطبعة بريل.
۲. ابونصر سرّاج طوسي، عبدالـله‌بن‌علي (۱۳۸۲) اللمع في التصوف. تصحيح رينولد الن نيکلسون. ترجمة مهدي محبتي. تهران: اساطير.
۳. اشعري، ابوالحسن (بي¬تا) الإبانه عن اصول الديانه. تحقيق و تصحيح فوقيه حسين محمود. جمهورية مصر العربيه: بي¬جا.
۴. اشعري، ابوالحسن (۱۹۵۲م) اللمع في الردّ علي اهل الزيغ و البدع. تصحيح الأب تشرد يوسف مکارثي اليسوعي. بيروت: مکتبه الکاثوليکيه.
۵. افراسياب¬پور، علي¬اکبر (۱۳۸۰) زيبايي¬پرستي در عرفان اسلامي. تهران: طهوري.
۶. افلاکي، شمس¬الدين احمد (۱۳۸۲) مناقب¬العارفين. به‌کوشش تحسين يازيجي. ۲ جلد. تهران: دنياي کتاب.
۷. بهنام، مينا (۱۳۸۹) «استعارة مفهومي نور در ديوان شمس». نقد ادبي. سال سوم. شمارة ۱۰: ۹۱- ۱۱۴.
۸. پراودفوت، وين (۱۳۷۷) تجربة ديني. ترجمة عباس يزداني. قم: مؤسسة طه.
۹. پورجوادي، نصرالـله (۱۳۷۵) رؤيت ماه در آسمان: بررسي تاريخي مسئله لقاءالـله در کلام و تصوف. تهران: مرکز نشر دانشگاهي.
۱۰. ريتر، هلموت (۱۳۷۹) درياي جان؛ سيري در آرا و احوال شيخ فريدالدين نيشابوري. ترجمة عباس زرياب خويي و مهرآفاق بايبوردي. تهران: الهدي.
۱۱. زرين¬کوب، عبدالحسين (۱۳۸۹) بحر در کوزه؛ نقد و تفسير قصه¬ها و تمثيلات مثنوي. تهران: علمي.
۱۲. ستاري، جلال (۱۳۷۴) عشق صوفيانه. تهران: مرکز.
۱۳. سمعاني، احمدبن‌منصور (۱۳۶۸) روح¬الارواح في شرح اسماء الملک الفتاح. تصحيح نجيب مايل هروي. تهران: علمي و فرهنگي.
۱۴. شفيعي‌کدکني، محمدرضا (۱۳۸۰) زبور پارسي. تهران: آگه.
۱۵. شفيعي‌کدکني، محمدرضا (۱۳۸۷) غزليات شمس تبريز. تهران: سخن.
۱۶. شفيعي‌کدکني، محمدرضا (۱۳۹۲) زبان شعر در نثر صوفيه: درآمدي به سبک¬شناسي نگاهِ عرفاني. تهران: سخن.
۱۷. شمس¬ تبريزي، محمدبن‌ملک‌داد (۱۳۸۴) مقالات. به اهتمام محمد علي موحد. چاپ سوم. تهران: خوارزمي.
۱۸. شميسا، سيروس (۱۳۸۱) شاهدبازي در ادبيات فارسي. تهران: فردوس.
۱۹. طوسي، احمد بن محمد (۱۳۸۲) قصة يوسف(ع) الستين الجامع الطائف البساطين. به اهتمام محمد روشن. تهران: علمي و فرهنگي.
۲۰. عابدي، محمود (۱۳۸۴) کشف‌المحجوب. تهران: سروش.
۲۱. عطار نيشابوري، فريدالدين (۱۳۶۲) ديوان عطار. تهران: علمي و فرهنگي.
۲۲. عطار نيشابوري، فريدالدين (۱۳۸۸ الف) الهي‌نامه. مقدمه و تصحيح و تعليقات محمدرضا شفيعي‌کدکني. تهران: سخن.
۲۳. عطار نيشابوري، فريدالدين (۱۳۸۸ ب) منطق¬الطير. مقدمه و تصحيح و تعليقات محمدرضا شفيعي‌کدکني. تهران: سخن.
۲۴. عين¬القضات همداني (۱۳۵۰) نامه¬ها. به اهتمام علينقي منزوي و عفيف عسيران. تهران: بنياد فرهنگ ايران.
۲۵. عين¬القضات همداني (۱۳۷۰) تمهيدات. تصحيح عفيف عسيران. تهران: کتابخانه طهوري.
۲۶. غزالي، ابو حامد محمد (۱۳۸۴) کيمياي سعادت. به‌کوشش حسين خديوجم. تهران: علمي و فرهنگي.
۲۷. غزالي، احمد (۱۳۷۰) مجموعة آثار فارسي (سوانح). به‌اهتمام احمد مجاهد. تهران: دانشگاه تهران.
۲۸. فتوحي، محمود (۱۳۹۰) سبک¬شناسي (نظريه¬ها، رويکردها و روش¬ها). تهران: سخن.
۲۹. فروزانفر، بديع¬الزمان (۱۳۵۵) خلاصة¬ مثنوي. تهران: دانشگاه سپاهيان انقلاب ايران.
۳۰. فروزانفر، بديع¬الزمان (۱۳۹۰ الف) احاديث و قصص مثنوي. به‌کوشش حسين داودي. تهران: اميرکبير.
۳۱. فروزانفر، بديع¬الزمان (۱۳۹۰ ب) شرح مثنوي شريف. تهران: زوّار.
۳۲. قيومي، سميرا (۱۳۸۸) حکايت آفتاب گردش (تصوير ذره و آفتاب در آثار مولانا). تهران: سخن.
۳۳. کووکسس، زولتان (۱۳۹۰) «دامنة استعاره». در: استعاره و مجاز با رويکردي شناختي (مجموعه مقالات). گردآوري آنتونيو بارسلونا. ترجمة فرزان سجودي و ديگران. تهران: نقش جهان.
۳۴. گوهرين، سيدصادق (۱۳۶۲) فرهنگ لغات و تعبيرات مثنوي. چاپ دوم. تهران: زوار.
۳۵. مايل هروي، نجيب (۱۳۷۲) اندر غزل خويش نهان خواهم گشتن (سماع¬نامه¬هاي فارسي). تهران: ني.
۳۶. محمدبن‌منور (۱۳۸۹) اسرار التوحيد في مقامات الشيخ ابي‌سعيد. مقدمه، تصحيح و تعليقات محمدرضا شفيعي‌کدکني. تهران: آگه.
۳۷. مولوي، جلال¬الدين محمد (۱۳۶۳) کليات شمس. تصحيح بديع¬الزمان فروزانفر. چاپ سوم. تهران: دانشگاه تهران.
۳۸. مولوي، جلال¬الدين محمد (۱۳۸۵) فيه ما فيه. تصحيح بديع¬الزمان فروزانفر. تهران: اميرکبير.
۳۹. مولوي، جلال¬الدين محمد (۱۳۸۹) مثنوي معنوي. تصحيح رينولد الن نيکلسون. تهران: اميرکبير.
۴۰. ميبدي، ابوالفضل رشيدالدين (۱۳۷۱) کشف¬الاسرار. به سعي و اهتمام علي‌اصغر حکمت. چاپ پنجم. تهران: اميرکبير.
۴۱. نيشابوري، ابواسحاق (۱۳۸۶) قصص¬الانبياء. تصحيح حبيب يغمايي. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
۴۲. نيکلسون، رينولد الن (۱۳۷۴) تصوف اسلامي و رابطة انسان و خدا. ترجمة¬ محمدرضا شفيعي‌کدکني. تهران: سخن.
۴۳. نيکلسون، رينولد الن (۱۳۷۸) شرح مثنوي مولوي. ترجمه و تعليقِ حسن لاهوتي. تهران: علمي و فرهنگي.
۴۴. هاشمي، زهره (۱۳۸۹) «نظرية استعارة مفهومي از ديدگاه ليکاف و جانسون». مجلة ادب‌پژوهي. ۱۲: ۱۱۹- ۱۴۰.
۴۵. هاوکس، ترنس (۱۳۷۷) استعاره. ترجمة فرزانه طاهري. تهران: مرکز.
46. Lakoff, G& M.Janson (1980) Metaphors We Live By. Chicago and London: University of Chicago Press.
47. Lakoff, G. (1993) "The Contemporary Theory of Metaphor". In Andrew Ortony (ed), Metaphor and Thought. Second Edit. Cambridge: Cambridge University Press: 202- 251. [DOI:10.1017/CBO9781139173865.013]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Allami Z, Karimi T. The Conceptual Metaphor of Jamal (Beauty) in Shams’ Lyrics. Persian Language and Literature 2016; 24 (80) :137-159
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-2609-fa.html

علامی ذوالفقار، کریمی طاهره. تحلیل شناختی استعاره مفهومی ‌«جمال» در مثنوی و دیوان شمس. زبان و ادبيات فارسی. ۱۳۹۵; ۲۴ (۸۰) :۱۳۷-۱۵۹

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-۱-۲۶۰۹-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 24، شماره 80 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 40 queries by YEKTAWEB 4666