گورابی ابوالقاسم، کریمی مصطفی. تاثیر تکتونیک فعال و تغییرات اقلیمی در تحول مخروطافکنه مروست؛ایران مرکزی. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1391; 12 (27) :7-30
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-671-fa.html
1- استادیار ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران ، Email:goorabi@ut.ac.ir
2- استادیار اقلیم شناسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
چکیده: (6499 مشاهده)
تغییرات اقلیم و زمین ساخت نقش مهمی در تحول مخروطافکنهها دارند. تاثیر این عوامل به همراه تکتونیک فعال گسل مروست بر تغییرشکل، و پیدایش الگوهای نابهنجار به ویژه در سطح مخروطافکنه مروست مشهود است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از دادههای مستخرج از بررسیهای میدانی، تصاویر ماهوارهای، و تعمیم نتایج حاصل از بررسیهای اقلیم دیرینه نواحی مجاور و داخلی ایران به منطقه مورد مطالعه، نقش عوامل مذکور را بر تحول مخروطافکنه مروست تبیین نماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر شروع تشکیل مخروطافکنه بزرگ مروست در دورۀ سرد و خشک اقلیمی اواخر پلیستوسن میباشد. فعالیت گسل مروست همراه با برتری دبی آب حوضه بر دبی رسوب در دوره مرطوب بعدی، سبب کاوش فرادیواره گسل مروست (مخروط قدیمی) و همزمان تشکیل مخروطافکنهای جدید بر فرودیواره گسل شده است. مهمترین عامل تغییر دهندۀ چشمانداز مخروطافکنه مروست پس از غلبه شرایط خشک اقلیمی، نوزمینساخت فعال گسل مروست بوده که توسعه مخروطافکنه جدید در بلافصل گسل مروست از پیامدهای عملکرد آن است. اگرچه حجم عظیم رسوبگذاری دورههای خشک- مرطوب اواخر پلیستوسن در تشکیل مخروطافکنه مروست نقش مهمی داشته است، ولی شواهد مورفوتکتونیک موجود بیانگر تسریع فرایندهای شکلزایی توسط فعالیتهای نوزمینساختی گسل مروست می باشد. ارزیابی کمی میزان تغییرشکل در لندفرمهای نوزمینساختی، بیانگر جابجاشدگی لندفرمهای پلیستوسن به میزان 1000 متر، و شبکههای زهکشی هولوسن به میزان 30 متر میباشند، که همگی دلالت بر تکتونیک فعال گسل مروست، و احتمالاً پتانسیل لرزهای بالای این گسل در آینده است.