دوره 25، شماره 76 - ( 1-1404 )
جلد 25 شماره 76 صفحات 443دوره420فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Soltanmaleki R, Elahi M, Davodpour Z. (2025). Presenting the model of realizing the right to the city based on the network analysis process (ANP) in the raw-towns of West Mazandaran. jgs. 25(76), 420-443. doi:10.61186/jgs.25.76.22
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4200-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4200-fa.html
سلطان ملکی رضا، الهی مسعود، داودپور زهره. ارائه الگوی تحقق حق به شهر مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) در خام شهرهای غرب مازندران تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 1404; 25 (76) :443-420 10.61186/jgs.25.76.22
رضا سلطان ملکی1 
، مسعود الهی* 2، زهره داودپور3
، مسعود الهی* 2، زهره داودپور3
1- دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.،
2- استادیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران ،m_elahi@qiau.ac.ir
3- دانشیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.،
2- استادیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران ،
3- دانشیار، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.،
چکیده: (6176 مشاهده)
ایدهآلگرایی برای زیستن در شهر مستلزم ایجاد زیرساخت و بستری است که همه ذینفعان شهر اعم از مدیران، برنامهریزان و شهروندان (فارغ از پایگاه و طبقه اجتماعی و اقتصادی، جنسیت و ...) را در نظر بگیرد. این امر در قالب اندیشه حق به شهر در شهرها عینیت مییابد. هرچند این مسئله در شهرهای کوچک با شرایط سختتری قابل تحقق میباشد. بر همین اساس، این پژوهش در پی ارائه الگوی تحقق حق به شهر مبتنی بر فرایند تحلیل شبکهای (ANP) در خامشهرهای غرب مازندران میباشد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی محسوب میگردد. جامعه آماری در این پژوهش را متخصصان شهری (با بهرهگیری از تکنیک دلفی و انتخاب 25 نمونه) تشکیل دادهاند. برای جمعآوری اطلاعات در این پژوهش علاوه بر برداشتهای میدانی، از نقشههای پایه سازمان نقشهبرداری کشور و مجموعه مطالعات بررسی شهرهای سهگانه بلده، کجور و پول (خامشهرهای غرب استان مازندران) استفاده شده است و برای پردازش و تحلیل دادهها از روش فرایند تحلیل شبکه (ANP) استفاده گردیده است و در نهایت به استخراج سوپرماتریس موزون از نرم‌افزار Super Decision منجر شده که پس از انجام مراحل مختلف، اولویت نهائی شاخصها و گزینهها جهت تحقق حق به شهر را بدست داده است. نتایج حاصل از تحلیل شبکهای (ANP) ابعاد تحقق حق به شهر در خامشهرهای غرب استان مازندران نشان میدهد در بین ابعاد تحقق حق به شهر در خامشهرهای غرب استان مازندران، بعد کالبدی- زیستی با وزن (0.1970) دارای بیشترین وزن و اهمیت است. در عین حال که ابعاد اقتصادی (0.1725) و اجتماعی و فرهنگی با وزن نهایی (0.0847) در رتبههای بعدی قرار دارند. در عین حال که از میان معیارهای تحقق حق به شهر در خامشهرهای غرب استان مازندران، معیار حق اختصاصدهی شهر به خود با وزن (0.1461)، معیار حقوق زیستمحیطی با وزن (0.0943)، و معیار حق معاش و پایداری اقتصاد شهر با وزن (0.0840) دارای بیشترین اهمیت هستند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فهرست منابع
1. اشتیاقی معصومه؛ شارع‌پور محمود؛ فاضلی محمد. (1400)، بررسی بایسته‌های حق به شهر در فرایند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه شهرها (موردی توسعه حمل و نقل شهر تهران)، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، 10(39): 257-225.
2. افراخته حسن؛ برزگر صادق؛ سلیمانی مقدم هادی. (1389)، نقش شهرهای کوچک در توسعه ناحیه‌ای (مطالعه موردی شهر زیرآب)، فصلنامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، 2(3): 23-5.
3. پورمحمدی محمدرضا؛ روستایی شهریور؛ خضرنژاد پخشان. (1398)، تحلیل حق به شهر در فضاهای عمومی شهری با تأکید بر رویکرد عدالت جنسیتی. نمونه موردی: شهر ارومیه، فصلنامه زن و جامعه (جامعه‌شناسی زنان)، 10(4): 221-195.
4. خدایاری مطلق صفیه؛ شارع‌پور محمود؛ تولایی نوین (1396)، بررسی تأثیر شاخص‌های مطلوبیت فضای شهری بر میزان تحقق حق به شهر (مورد مطالعه: شهر بابلسر)، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 4(9): 225-189.
5. حبیبی سید محسن؛ امیری مریم (1394)، حق به شهر؛ شهر موجود و شهر مطلوب آنچه که هست و آنچه که باید باشد، نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 5(2): 30-9.
6. حیدری، محمدتقی؛ محمدی شهرام؛ رحمانی مریم. (1400)، پایش نظریه حق به شهر در بازتولید فضای شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی: بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان)، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 53(1): 212-195.
7. دولتشاه صدیقه؛ سرور رحیم؛ توکلان علی. (1400)، تحلیلی بر شاخص‌های زیست‌پذیری با رویکرد حق به شهر، مطالعه موردی: بندر ماهشهر، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 13(3): 131-109.
8. دارکش محمد؛ استرکی سارا. (1399)، آسیب‌شناسی طرح‌های شهری از منظر حق به شهر (نمونه موردی: طرح شهری نواب - گسترش مترو در محله بریانک)، فصلنامه جامعه شناسی فرهنگ و هنر، 2(3): 25-1.
9. رفیعیان مجتبی؛ الوندی‌پور نینا. (1395)، مفهوم‌پردازی اندیشه حق به شهر؛ در جست‌وجوی مدلی مفهومی، مجله جامعه‌شناسی ایران، 16(2): 47-25.
10. رهبری لادن؛ شارع‌پور محمود (1393)، جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه لوفور در تهران، مجله جامعه-شناسی ایران، 15(1): 141-116.
11. زارع اندریان قدرت؛ ذبیحی حسین؛ کاردار سعید (1402)، تبیین ارتباط «حقوق شهروندی» و «حقوق معماری و شهرسازی» با تأکید بر «نظریه حق به شهر»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 23(69): 178-155.
12. شارع‌پور محمود؛ اشتیاقی معصومه. (1399)، بررسی مفهوم حق به شهر در سیاست‌گذاری شهری، فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای، 1(2): 82-65.
13. شکری فیروزجاه پری؛ صید بیگی صادق؛ کیان‌ژاد زهرا؛ رسولی سید حسن. (1400)، تحلیل فضایی شهرهای کوچک شهرستان بابل بر اساس شاخص‌های زیست‌پذیری شهری، فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهر، 8(1): 127-113.
14. شکوه‌فر فهیمه؛ داودپور زهره؛ بیگدلی‌راد وحید. (1400)، واکاوی چالش تفاوت‌های جنسیتی و حق بر شهر (مطالعه موردی: شهر قزوین)، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی و سکونتگاه‌های انسانی، مقالات آماده انتشار، انتشار آنلاین شهریور.
15. شیانی ملیحه؛ زارع حنان (1397)، شهروندی شهری؛ حقوق و تکالیف شهروندان در تهران، فصلنامه برنامه-ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 10(34): 136-95.
16. کتابچی عماد؛ ولی‌بیگی مائده (1399)، نقش حق بر شهر در ارتقاء حقوق شهروندی، معماری‌شناسی، 3(16): 14-1.
17. مرکز آمار ایران. (1395)، خلاصه آمار جمعیتی ایران در سال 1395، تهران، مرکز آمار ایران.
18. محمدی مریم؛ کاظمی کیارش. (1399)، بازخوانی یک طرح شهری با بهرهگیری از انگاره حق به شهر- مجتمع تجاری عرش آجودانیه تهران، فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای، 5(15): 117-89.
19. نظریان اصغر؛ بهارلویی کتایون. (1392)، بررسی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری و توسعه منطقه‌ای (مطالعه موردی شهر نایین)، نشریه اقتصاد و مدیریت شهری، 1(4): 73-59.
20. نصیری‌مقدم منوچهر؛ آمار تیمور؛ رضائی پرویز. (1401)، بررسی نقش و کارکرد شهرهای کوچک در سهولت خدمات‌رسانی به نواحی روستایی شهرستان رودبار، مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 3(2): 102-89.
21. هاروی دیوید؛ مری‌فیلد اندی. (1392)، حق به شهر: ریشه‌های شهری بحران‌های مالی، ترجمه: خسرو کلانتری. تهران: انتشارات مهرویستا.
22. یغفوری حسین؛ کاشفی دوست دیمن. (1397)، ارزیابی و سنجش مؤلفه‌های برآمده از حق به شهر (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 9(35): 68-57.
23. Brown, A., Kristiansen, A. (2009), Urban Policies and the Right to the City: Rights, Responsibilities, and Citizenship, UN-HABITAT, Policy Paper Series on Management of Social Transformations
24. Brenner, N., Marcuse, P., & Mayer, M. (2012), Cities for people not for profit: critical urban theory and the right to the city. London & New York: Taylor & Francis Group.
25. Carmen, M. (2020), The more-than-human right to the city: A multispecies reevaluation, Journal of Urban Affairs, Published online: 03 Apr 2020.
26. Domaradzka, Anna, (2018), Urban Social Movements and the Right to the City: An Introduction to the Special Issue on Urban Mobilization, Volant's (2018) 29:607-620. [DOI:10.1007/s11266-018-0030-y]
27. Fawaz, M. (2013), Towards the right to the city informal settlements in Samara et.al (2013), Locating Right to the City in the Global South, New York: Routledge.
28. Harvey, D. (2003), Debates and developments: the right to the city. International Journal of Urban and Regional Research, 27(4): 939-941
https://doi.org/10.1111/j..2003.00492.x [DOI:10.1111/j.0309-1317.2003.00492.x]
29. Harvey, David. (2008), The right to the city. The City Reader, 6(1): 23-40.
30. Isin E. (2000), Introduction: democracy, citizenship and the city. In: Isin E.(ed.), Democracy, citizenship and the global city, pp. 1-21. Routledge, New York.
31. Lelandais, G. (2013), Citizenship, minorities and the struggle for a right to the city in Istanbul, Citizenship Studies, 17(6-7): 817-836. [DOI:10.1080/13621025.2013.834134]
32. Kofman and E. Lebas. Oxford: Blackwell Publishers Ltd
33. Lefebvre, H. (2002), Critique of everyday life; foundations for a sociology of the everyday. first edition Translated by John Moore. London: Verso, 2
34. Marcuse, Peter. (2010), Rights in Cities and the Right to the City? Cities for All, 87-98.
35. Meriläinen, Eija, Fougère, M., Wojciech, P. (2020), Refocusing urban disaster governance on marginalised urban people through right to the city, Environmental Hazards 19, 187-208. [DOI:10.1080/17477891.2019.1682492]
36. Merrifield A. (2013), The Politics of the Encounter:Urban Theory and Protest under Planetary Urbanization. Athens, GA: The University of Georgia Press [DOI:10.1353/book22672]
37. Mitchel, D. (2003), The Right to the City: Social Justice and the Fight for Public Space. New York: Guilford Press.
38. Purcell, M. (2013), Possible Worlds: Henri Lefebvre and the Right to the City. JOURNAL OF URBAN AFFAIRS, 36, 141-154. [DOI:10.1111/juaf.12034]
39. Purcell M.; Shannon K.; Tyman. S. (2015), Cultivating food as a right to the city, Local Environment: International Journal of Justice and Sustainability, 20(10): 1132-1147. [DOI:10.1080/13549839.2014.903236]
40. Schmidt S. (2015), The Idea of the Right to the City in the 21st Century. Brent Patterson, Ideology & Architecture.
41. Tuncer, M., (2017), Urban Aging and the Right to the City: Experiences of Elderly in Kadikoy, Sociology MA Program, Superviser, Kenan Cayir, Istanbul University.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)