Mendeley  

Zotero  

Dinpashoh Y, Foroughi M. Application of Path Analysis in identification of dominant effective meteorological parameters on ET0 in West Azarbaijan. jgs 2020; 20 (58) :163-180
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3228-fa.html

تبخیر- تعرق گیاه مرجع یکی از مهم­ترین مولفه­ های هیدرولوژیکی بوده و تخمین مناسب آن در پژوهش­های بیلان آب، مدیریت منابع آب و بهبود مصرف آب در بخش کشاورزی کاربرد دارد. در این مطالعه به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم پارامترهای هواشناسی بر روی ET₀ در استان آذربایجان ­غربی با استفاده از تجزیه­ی علیت پرداخته شد. بدین منظور از آمار هواشناسی ایستگاه سینوپتیک استان آذربایجان غربی با بیش از 20 سال آمار، استفاده شد. جهت برآورد ET₀، از فرمول FAO-PM56 استفاده گردید. در ادامه مقدار ET₀ با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه خطی نیز تخمین زده شد. سپس به منظور ارزیابی عملکرد مدل رگرسیونی، از آماره­های جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین قدرمطلق خطا (MEA)، ضریب سات- ناش کلایف (NSH) و ضریب تعیین (R²) استفاده گردید. آنگاه ضریب همبستگی بین ET₀ و هر یک از پارامترهای هواشناسی به دست آمد و سپس تاثیر اثرات مستقیم (P) و غیر مستقیم هر یک از پارامترهای هواشناسی بر روی ET₀ با استفاده از روش تجزیه­­ علیت محاسبه شد. جذر میانگین مربعات خطا مابین 0/05و 0/15و میانگین قدر مطلق خطا مابین 0/04و 0/12، ضریب سات- ناش کلایف مابین 0/91و 0/99و ضریب تعیین مابین 0/91و 0/99، بدست آمد. همچنین مشخص شد که سرعت باد در تمامی ایستگاه­ های مورد مطالعه، همبستگی معنی­داری (در سطح 0/01درصد) با  ET₀ دارد. از نتایج تجزیه علیت مشخص شد که بیشترین مقدار P (اثر مستقیم پارامترهای هواشناسی بر ET₀) در همه ­ایستگاه­ ها متعلق به سرعت باد می­ باشد که مقدار آن برای ایستگاه­های ارومیه؛ 0/85، پیرانشهر؛ 0/99،تکاب؛ 0/97، خوی؛ 0/90، سردشت؛ 06/1؛ ماکو؛ 0/64و مهاباد؛ 0/78می­ باشد.