دوره 17، شماره 46 - ( 7-1396 )
جلد 17 شماره 46 صفحات 92دوره73فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kavianirad M, Karimi Pour Y, Fahmi H, Karami S. Explanation of Security Sequences of Climate Change (Case Study: Iran’s Central Drainage Basin). jgs 2017; 17 (46) :73-92
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2784-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2784-fa.html
کاویانی راد مراد، کریمی پور یدالله، فهمی هدایت، کرمی صادق. تبیین پیامدهای امنیتی تغییر اقلیم نمونه موردی: حوضه آبریز مرکزی ایران. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1396; 17 (46) :73-92
مراد کاویانی راد1 
، یدالله کریمی پور2 ، هدایت فهمی3 ، صادق کرمی* 4
، یدالله کریمی پور2 ، هدایت فهمی3 ، صادق کرمی* 4
1- دانشگاه خوارزمی
2- دانشگاه خوارزمی تهران
3- وزارت نیرو
4- دانشگاه خوارزمی ،sadegh.karami@yahoo.com
2- دانشگاه خوارزمی تهران
3- وزارت نیرو
4- دانشگاه خوارزمی ،
چکیده: (6877 مشاهده)
کوشش برای تأمین امنیت همواره در پس کنش و منش انسانها وجود داشته است. طی دو دهه اخیر، مسئله امنیتی تغییر اقلیم با توجه به پیامدهای پایدار آن بر زیست و تمدن بشر بیشترین توجه را به خود معطوف داشته است. در این میان، کشورهای واقع در کمربند خشک جهان به واسطه کاهش بارش ناشی از تغییرات اقلیمی و ناکارامدی مدیریت منابع آب، بیشترین آسیب را دیدهاند که کشور ما نیز با توجه به موقعیت جغرافیاییاش به شدت متأثر از این رخداد شده است. برابر دادههای موجود، حوضه آبریز مرکزی که استانهای واقع در آن از وزن ژئوپلیتیک بالایی نیز برخوردار هستند، بیشترین اثرپذیری را از عوامل یاد شده داشته است. پژوهش حاضر با ماهیتی توصیفی-تحلیلی، بر این فرضیه استوار است که پیامدهای امنیتی تغییرات اقلیمی در حوضه آبریز مرکزی، علاوه بر پیامدهای ناگوار اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و محیطی برای شهروندان این منطقه پهناور از کشور این توانایی را دارد که با توجه به سهم تقریبی 48 درصدی آن در تولید ناخالص داخلی کشور و نیز تعلق آن به یکی از پربسامدترین محورهای تمدنی ایران، امنیت کشور را در مقیاس ملی و گستره جغرافیایی فرهنگ ایران با چالشهای بنیادی همراه کند. نتیجه پژوهش حاضر نشان داد در صورت تداوم وضعیت موجود، پیامدهای تغییر اقلیم در حوضه آبریز مزکزی این توانایی را دارد که ثبات و امنیت ملی را به چالش بکشاند.
واژه‌های کلیدی: ژئوپلیتیک انتقادی، تغییر اقلیم، امنیت ملی، امنیت زیست‌محیطی و حوضه آبریز مرکزی ایران
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
جغرافیای سیاسی
فهرست منابع
1. ابراهیمی، حسین (1384)، بررسی اثر تغییر اقلیم بر مصارف آب کشاورزی دشت مشهد، رساله دکتری مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
2. آرلیتل، اردی مکین لای، (1395)، امنیت جهانی: رویکردها و نظریه‌ها، ترجمه اصغر افتخاری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
3. آروین، عباسعلی و حلبیان، امیر حسین و بهارلو، محسن(1395)، اثر نوسانات اقلیمی و برداشت آب بر تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت دامنه، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال پنجم، شماره هفتم
4. اسلامی، پگاه (1390)، نقش گازهای گلخانه ای ناشی از احتراق سوختهای فسیلی در رابطه با تغییر اقلیم، همایش ملی تغییر اقلیم و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
5. امانت، حمید، (1390)، امنیت اجتماعی وارائه الگوی سنجش آن، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره بیست و هفتم، صص 175-145.
6. براتیان، علی (1386)، پیامدهای زیستی تغییرات اقلیم، مجله اطلاعات جغرافیایی (سپهر) دوره شانزدهم، شماره شصت و سوم
7. بوزان، بـاری (1396)، مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهـبـرد، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی
8. بوزان، باری، ویور، الی و پاپ دوولید (1392)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی
9. پی‌یرس، فرد (1393)، وقتی رودخانه‌ها می‌خشکند: آب، بحران قرن بیست و یکم، ترجمه بهشید دلیلی، تهران: انتشارات بهجت
10. خالق، سعیده و بزازان، فاطمه و مدنی، شیما(1394)، اثر تغییر اقلیم بر تولید بخش کشاورزی و بر اقتصاد ایران (رویکرد ماتریسی حسابداری اجتماعی)، فصلنامه تحقیقات کشاورزی، جلد7، شماره 1.
11. دولـور، ژاک (1391)، هـمـنـوازی تـازه اروپـا, تـرجـمه عباس آگاهی، تـهران: مـوسـسـه چـاپ و انتشارات وزارت خارجه.
12. دومین گزارش ملی تغییر آب و هوا ، قابل دسترسی در سایت:www.climate-change.ir
13. ربیعی، علی (1393)، مطالعات امنیت ملی، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه
14. رنجبر، مقصود، (1385)، مفهوم امنیت در اندیشه های سده میانه، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نهم، شماره اول، صص 70-88.
15. سادات آشفته، پریسا و بزرگ حداد، امید(1392)، ارائه رویکرد احتمالاتی ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب، مجله مهندسی منابع آب، سال 6
16. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح(1383)، فرهنگ جغرافیایی رودهای کشور، حوضه آبریز ایران مرکزی، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
17. شستلند ژان، کلود وشنه، ژان- کلود (1380)، جمعیت جهان چالش‌ها و مسایل، ترجمه: سیدمحمد سیدمیرزایی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، جلد دوم، چاپ اول، تهران
18. عرب، داود رضا و پشتوان، حمید (بی‌تا) تجارب جهانی طرح‌های انتقال میان حوزه‌ای آب و ضرورت تدوین معیارهای تصمیم‌گیری در ایران، تهران: وزارت نیرو
19. علیجانی، بهلول (1377)، آب و هواشناسی ایران، چاپ چهارم، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
20. علیجانی، بهلول، قویدل رحیمی، یوسف (1384)، مقایسه و پیش‌بینی تغییرات دمای سالانه‌ی تبریز با ناهنجاری‌های دمایی کره‌ی زمین با استفاده از روش‌های رگرسیون خطی و شبکه‌ی عصبی مصنوعی، مجله جغرافیا و توسعه، دوره 3، شماره 6، صص 38-21.
21. علیزاده، امین و کمالی، غلامعلی(1381)، اثرات تغییر اقلیم بر افزایش مصرف آب کشاورزی در دشت مشهد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 17، شماره پیاپی 2-3، صص 201-189.
22. فهمی، هدایت(1394)، بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب، وزارت نیرو
23. کاویانی راد، مراد (1395)، چالشهای هیدروپلیتیک امنیتی شدن آب در ایران، روزنامه شرق، تهران.
24. کریمی‌پور، یدالله، کریمی‌پور، هدی و کوثر (1390)، اکولوژی سیاسی، انتشارات دانش پویان جوان، تهران.
25. گرانتوفسکی، ادوین آرویدوویچ، داندامایو، میشل آندره (1395)، تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کیخسرو کشاورزی، تهران: نشر مروارید.
26. متقی، افشین، (1394)، تغییرهای ساختار جمیعتی جمهوری اسلامی ایران: آسیب-شناسی و ظرفیت‌سنجی مسائل امنیتی، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 47، شماره 3، صص 575-557.
27. مختاری هشی، حسین (1392)، هیدروپلیتیک ایران، جغرافیای بحران آب در افق سال 1404، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال نهم، شماره سوم
28. مرکز رصد راهبردی اشراف(1394)، بحران آب ایران تهدیدی خطرناک‌تر از دشمنان خارجی، کد خبر 5442 www.eshraf.ir
29. نلسون فرای، ریچارد (1395)، تاریخ باستانی ایران، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
30. وزارت نیرو، دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا (1395)، پروژه پژوهشی تدوین راهبردها و برنامه ملی سازگاری و تغییر اقلیم در بخش کشاورزی، صص204-205
31. ولایتی، سعداله (1392)، منابع و مسایل آب در ایران با تأکید بر بحران آب، انتشارات همدل، مشهد.
32. Adger, W. N. Huq, S. Brown, K. Conway, D. and Hulme, M. (2003). Adaptation to Climate Change in the Developing World, Progress in Development Studies, 3(3): 179-188.
33. Angel J. (2008). Potential Impacts of Climate Change on Water Availability. Illinois State Water Survey. Institute of Natural Resource Sustainability.
34. Collins, A. (2006). Contemporary Security Studies, London: Oxford University Press
35. Dittmer, J. and Gray, N. (2010). Popular Geopolitics 2.0: Towards New Methodologies of the Everyday, Geography Compass, Volume 4, Issue 11, pp, 166- 177.
36. Dodds, K., Kuus, M. and Sharp, J., (Eds.) (2013). The Ashgate Research Companion to Critical Geopolitics. Ashgate, Farnham, UK.
37. Grothmann, T. and Patt, A. (2005). Adaptive Capacity and Human Cognition: The Process of Individual Adaptation to Climate Change, Global Environmental Change, 15(3)
38. IPCC, (2001). Climate change 2001: The Scientific Basis; Contribution of Working
39. Leaner J., Dabrowski, R. Mason, T. Resane, M. Richardson, M. Ginster, R. Euripides, and Masekoameng E. (2017). Mercury emissions from point sources in South Africa. In Mercury Fate and Transport in the Global Atmosphere: Measurements, models and policy implications, edited by N. Pirrone and R. Mason, pp. 113-130. New York: Springer.
40. Linnenluecke, M. and Griffiths, A. (2010). Beyond Adaptation: Resilience for Business in Light of Climate Change and Weather Extremes, Business & Society, 49(3).
41. Oxfam (2017). Contribution of the intercontinental atmospheric transport to mercury pollution in the Northern Hemisphere, London: UK.
42. Rademaker, A. (2016). Role of tropospheric ozone increases in 20th-century climate change, Journal of Geophysical Research–Atmospheres, 11(8): 8-20.
43. Wild, O., M.J. Prather, H. Akimoto, J.K. Sundet, I.S.A. Isaksen, J.H. Crawford, D.D. Davis,M.A. Avery, Y. Kondo, G.W. Sachse, and S.T. Sandholm. (2014). Chemical transport model ozone simulations for spring 2001 over the western pacific: Regional ozone production and its global impacts. Journal of Geophysical Research–Atmospheres, 109 (15): 21-30.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
CC BY
نشریه «تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی» به‌طور کامل الزامات انتشار دسترسی آزاد را طبق«CreativeCommons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)» رعایت می‌کند.
