هدف تحقیق حاضر بررسی و تحلیل وضعیت گردشگری روستاهای بخش خاوومیرآباد با رویکردی سیستمی و با در نظرگیری تمامی گروههای درگیر و عناصر مرتبط بوده است. نوع تحقیق کاربردی و از حیث جمعآوری اطلاعات، توصیفی- تحلیلی است. جمعآوری اطلاعات در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش عملی، پیمایشی مبتنی بر توزیع پرسشنامه در میان گردشگران (۱۰۰ نفر بر اساس بازدید دو ماهه اول سال و دیدگاه کارشناسان میراث فرهنگی)، مسئولین (۳۰ نفر از مسئولین نهادهای توسعه روستایی و گردشگری منطقه) و ساکنین محلی (۲۶۱ خانوار از میان ۲۷۳۶ خانوار بخش براساس فرمول کوکران و تصحیح آن) بوده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی (میانگین) و آزمونهای آمار استنباطی همچون T تک نمونهای و رتبهای فریدمن نشان از مطلوب نبودن سطح تقاضای منطقه داشته است، ناآشنایی با منطقه نیز مهمترین مؤلفه در ضعف تقاضای منطقه شناخته شده است. همچنین در بعد عرضه نیز منطقه دارای وضعیت رضایت کنندهای نیست و ضعف تبلیغات، اطلاعرسانی و آموزش در کنار کمبود خدمات و تسهیلات مهمترین موانع عملکرد مطلوب بعد عرضه بوده است. در مقابل، وضعیت بعد عوامل بیرونی تأثیرگذار بر سیستم گردشگری منطقه در حد رضایت کنندهای ارزیابی شده است و شرایط فرهنگی در میان مؤلفههای این بعد در مقایسه با دیگر مؤلفهها، عمدهترین نقش را در توسعه گردشگری منطقه داشته است.
