معصومه جمشیدی، سیدهدایت الله نوری زمان آبادی، سید اسکندر صیدایی گل سفیدی، داریوش رحیمی،
دوره ۴، شماره ۱۳ - ( ۸-۱۳۹۴ )
چکیده
منطقه مورد مطالعه پژوهش، دارای اقتصاد مبتنی بر کشاورزی است و بهدلیل تغییرات اقلیمی و وقوع پدیده خشکسالی، بخش کشاورزی آن بهشدت آسیب دیده است. در این تحقیق، اثرات خشکسالی بر اقتصاد نواحی روستایی شهرستانهای سیروان و چرداول مطالعه شده است. جامعه آماری از کشاورزان شهرستانهای سیروان و چرداول تشکیل شده است که در سالهای ۹۱-۱۳۸۵ در معرض خشکسالی قرار بوده است. این پژوهش با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران ۳۶۷ نفر تعیین شده که به روش نمونهگیری طبقهای چندمرحلهای با توجه به اصل تسهیم به نسبت، در بین روستاهای مورد مطالعه، نمونههای مورد نظر انتخاب شده است. روایی گویهها در پرسشنامه توسط نظرات متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با انجام پیشآزمون و محاسبه آلفای کرونباخ (۷۹۷/۰) سنجیده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نماگرهای آمار توصیفی و استنباطی و همچنین برای ارزیابی وضعیت منطقه از نظر شدت خشکسالی، از شاخص استاندار شده بارش (SPI) استفاده شده است. نتایج محاسبه شاخص SPI برای شهرستانهای سیروان و چرداول نشان داد که هر دو شهرستان در دوره ۹۱-۱۳۸۵ با خشکسالی مواجه بوده و در سال آبی ۸۷-۸۶ شاهد خشکسالی شدید و بیسابقهای بودهاند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نیز حاکی از آن بوده که خشکسالی در شهرستان سیروان، بر اقتصاد کشاورزی به ترتیب در چهار زمینه مهم رکود تولید، افزایش بدهی کشاورزان، پیدایش فقر و تغییر در کشاورزی تأثیر بیشتری داشته است و در شهرستان چرداول بیشترین تأثیر خشکسالی به ترتیب بر ایجاد بحران معیشت، پیدایش فقر، تغییر در کشاورزی و بحران بدهی بوده است.
