فصلنامه

---

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش‌های ایمن سازی در برابر استرس در مقابل آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهزیستی روانشناختی فرزندان دختر جانبازان مبتلا به استرس پس از سانحه انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل نوجوانان دختر 18-14 ساله شهر اصفهان بود. 45 نفر نوجوان دختر از میان جامعه فرزندان دختر جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه شهر اصفهان به شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای، انتخاب و با روش تصادفی به گروه های آزمایشی ایمن سازی در برابر استرس و آموزش گروهی مهارت‌های اجتماعی و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). روش پژوهش آزمایشی بود. مداخلات آموزشی روان شناختی بر روی گروه‌های آزمایش انجام گرفت. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه بهزیستی روانشناختی برومند، مولوی و پرسشنامه روانشناختی ریف و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی محقق ساخته بود. داده‌های بدست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله با روش ایمن سازی در مقابل استرس و آموزش گروهی روابط بین فردی و مهارت‌های اجتماعی درمقایسه با گروه کنترل مؤثر می‌باشد. روش ایمن سازی در مقابل استرس نسبت به آموزش روابط بین فردی و مهارت‌های اجتماعی کارآمد تر بود.

---

هدف پژوهش حاضر مقایسه­ی اثربخشی مدیریت استرس شناختی-رفتاری، آموزش خوش­بینی و درمان طبی بر علائم روانشناختی، جسمانی و شاخص­های ایمنی شناختی بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو بود. به این منظور 30 نفر از بیماران زن مبتلا به کولیت اولسراتیو به شیوه­ی نمونه­گیری در دسترس انتخاب شده و به­طور تصادفی در 3 گروه مدیریت استرس شناختی- رفتاری، آموزش خوش­بینی و درمان طبی گمارده شدند. هر سه گروه به مقیاس بیمارستانی اضطراب، افسردگی و شاخص فعالیت بیماری کولیت پاسخ دادند و نمونه­ی خونی از آنان جمع­آوری شد. سپس دو گروه آزمایشی در 9 جلسه مداخله­ی گروهی مدیریت استرس شناختی- رفتاری و آموزش خوش­بینی شرکت کردند و پس از آن هر 3 گروه مجدداً به مقیاس­ها پاسخ داده و نمونه­ی خونی از آنان جمع­آوری شد، این کار در پیگیری 6 ماهه نیز تکرار گردید. برای تحلیل داده­ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی هر دو شیوه­ی مداخله بر افسردگی، اضطراب، کورتیزول و TNF_&alpha، و عدم اثربخشی مداخلات بر علائم جسمانی، IL6 و  IL₄بود. در مجموع می­توان اظهار داشت که مداخلات روانشناختی از جمله؛ مدیریت استرس و آموزش خوش­بینی می­تواند در بهبود علائم روانشناختی و تنظیم عملکرد ایمنی بیماری کولیت اولسراتیو و درمان جامع این بیماران سودمند باشد.