رضا نوروزی، مصباح بابالار، مسعود میرمعصومی،
دوره 4، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
القای ریشۀ مویین در گیاهان از طریق ورود T-DNA از پلاسمید Agrobacterium rhizogenes به ژنوم سلول های گیاهی انجام می شود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی اثر نوع سویۀ باکتری و گونۀ گیاهی در القای ریشۀ مویین در دو گونۀ بوم ویژۀ ایرانSalvia eremophila) و (Salvia reuterana و پنج گونۀ غیربوم ویژۀ Salvia macrosiphon)، Salvia multicaulis، Salvia nemorosa، Salvia verticellata و (Salvia virigata سردۀ مریمگلی توسط چهار سویۀ باکتری شامل 4A، 15834ATTC، 1724، 2659 به صورت آزمایش فاکتوریل درقالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. ریزنمونه های ساقه و دمبرگ قادر به تولید ریشۀ مویین نبودند، درحالیکه تقریباً تمام ریزنمونه های برگی ریشۀ مویین تولید کردند. ماهیت تراریخت ریشه های مذکور از طریق ردیابی بخشی از ژن rol C واردشده به ژنوم گیاهی به اثبات رسید. نتایج نشان داد که سویه های مختلف A. rhizogenesو گونه های مختلف مریم گلی اثر معنیداری بر تعداد و فراوانی ریشه های مویین دارند. بیشترین تعداد ریشۀ مویین به ازای هر ریزنمونه (12/5 ریشۀ مویین) و بالاترین فراوانی ریشه زایی (82%) در اثر تلقیح گونۀ S. macrosiphon با باکتری سویۀ 15834ATTC بهدست آمد. همچنین، بیشترین تعداد ریشۀ مویین به ازای هر ریزنمونه در گونه های S.eremophila (32/3 ریشۀ مویین) و S. reuterana (92/3 ریشۀ مویین) توسط باکتری4A، در گونه های S. nemorosa (6/2 ریشۀ مویین)، S. multicaulis (36/4 ریشۀ مویین) و verticillata S. ( 5 ریشۀ مویین) توسط سویۀ 2659 و در گونۀ S.virigata (3 ریشۀ مویین) توسط سویۀ 15834ATTC بهدست آمد. به طورکلی، به نظر میرسد نوع گونۀ گیاهی، ریزنمونه و سویۀ باکتریایی مورد استفاده نقش به سزایی در میزان القای ریشۀ مویین در سردۀ مریم گلی دارد.
