سولماز خسروی، پریسا کوباز، داوود نادری، نرگس مجتهدی، اکرم صادقی،
دوره 6، شماره 1 - ( 2-1398 )
چکیده
در دسترس بودن آهن برای ریشه‌ها به عنوان یک عامل مهم در تولیدات گیاهی اثبات شده است. اضافه کردن کلات‌های شیمیایی آهن به خاک با آنکه از نظر اقتصادی مقرون به صرف نیست روشی معمول است. علاوه بر این، استفاده از کودهای شیمیایی آهن مشکلات زیادی مانند آلودگی مواد غذایی و محیط زیست را در پی دارد. توسعه کلاتورهای آهن طبیعی میکروبی از خانواده سیدروفورهای هیدروکساماتی مانند دسفری‌اکسامین B برای تولید یک منبع آهن ایمن و موثر ممکن است بهترین روش برای مقابله با کمبود آهن گیاه و جلوگیری از آلودگی عوامل شیمیایی باشد. در این مطالعه قابلیت فری‌اکسامین B برای استفاده به عنوان یک منبع آهن جایگزین در کشت بافت گیاه نخود بررسی شد. بدین منظور جنین بذرهای نخود پس از ضد عفونی سطحی در محیط کشت MS و MS 2/1 حاوی 3 درصد سوکروز و 8/0 درصد آگار همراه با فری‌اکسامین B و یا Fe–EDTA کشت شد. طول ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه و کلروفیل a و b اندازهگیری شد. بنا بر نتایج حاصل، فری‌اکسامین B در مقایسه با Fe-EDTA موجب افزایش کلروفیل a و b نشد. اگر چه ریشه زایی (22 درصد)، وزن خشک گیاهچه (38 درصد)، وزن خشک ریشه (75 درصد) و ساقه (22 درصد) در MS حاوی فری‌اکسامین B در مقایسه با Fe-EDTA به طور معنی دار (p≤0.05) افزایش پیدا کرد. بنابراین نتایج فری‌اکسامین B به عنوان یک منبع آهن مقرون به صرفه و کارآمد برای کاهش کمبود آهن گیاهان در شرایط در شیشه معرفی می‌شود.
ابوالفضل باغبانی آرانی، سید علی محمد مدرس ثانوی، مسعود مشهدی اکبر بوجار، ظهراب اداوی، حمید دهقان زاده جزی،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی، کود نیتروژن و زئولیت بر شاخص‌های فلورسانس کلروفیل، رنگدانه‌ها، محتوای تریگونلین و عملکرد دانه شنبلیله، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفي با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج رژیم آبیاری به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب فاکتوریلی از سه تیمار کودی بر اساس نیتروژن مورد نیاز گیاه (شاهد، ورمی‌کمپوست به میزان 7/2 تن در هکتار و اوره به میزان 11 کیلوگرم در هکتار) و دو مقدار زئولیت (صفر و نه تن در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان دادند که تنش کم‌آبی به‌طور معنی‌داری، ماکزیمم فلورسانس (Fm)، فلورسانس متغییر(FV) ، کارایی فتوسیستم II (Fv/Fm)، محتوای کلروفیل a، b و کل (a+b) و عملکرد دانه را کاهش داد ولی فلورسانس حداقل (F0)، کارتنوئید و غلظت تریگونلین را افزایش داد. به‌علاوه، بیشترین میزان (Fv/Fm)، محتوای کلروفیل کل، کمترین میزان (F0) و کاروتنوئید در تیمار بدون تنش کم‌آبی دیده شد و با افزایش شدت تنش کم‌آبی از غلظت تریگونلین و عملکرد دانه کاسته شد. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی منجر به بازدارندگی نوری فتوسیستم IIشد. در اکثر تیمارها کاربرد کود ورمی‌کمپوست باعث افزایش عملکرد (به‌ترتیب در سال اول و دوم 5/25 درصد و 98/32 درصد) و غلظت تریگونلین دانه شنبلیله (46/7 درصد در سال اول) شد. بنابراین توصیه می‌شود اگر هدف کاشت، تولید تریگونلین از دانه شنبلیله باشد، تنش کم‌آبی خفیف به‌همراه ورمی‌کمپوست می‌تواند تیمار مناسبی بدین منظور باشد.
