میترا محمدی بازرگانی،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
گیاه E. minutiflorum یکی از گونه‌های سرده Epilobium با خواص دارویی مهم است که در تحقیق حاضر تنوع ترکیبات فیتوشیمیایی E. minutiflorum در ارتفاعات مختلف بررسی شده است. نمونه‌برداری از اندام هوایی در مرحله گل‌دهی از رویشگاه‌های طبیعی ایران با ارتفاع‌های 2387، 2569و 2813 متر بالاتر از سطح دریا انجام شد. عصاره نمونه‌های گیاهی با متانول %80 استخراج شد و محتوی فلاونوئید کل (TFL) به روش کلرید آلومینیوم (AlCl3)، فنل کل (TPH) به روش فولین سیکالتو، ظرفیت آنتی اکسیدانی (AOX) به روش قدرت احیای فریک (FRAP) و محتوی آنتوسیانین(ACY) با استفاده از روش PH افتراقی انجام گرفت. علاوه بر این ترکیبات فیتوشیمیایی به روش GC/MS نیز شناسایی شدند. نتایج تحلیل های فتومتریک نشان داد که جمعیت شمشک دارای بالاترین محتوی TFL، TPH و AOX به ترتیب با mg/gr 39/30 ، mg/gr 91/938 و mM/gr 77/77را در ارتفاع 2813 متر از سطح دریا است. مقدار TFL، TPHو AOX ارتباط مثبتی با ارتفاع نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه GC/MS مبین وجود 41 ترکیب در گونه تحت بررسی بود که از نظر فیتوشیمیایی به گروه‌های فلاونوئیدها، فنلیک اسید و مشتقات آن، استروئیدها و ترپن‌ها مجزا شدند و جمعیت شمشک بالاترین میزان را در همه ترکییات شناسایی شده دارا بود. ارتباط مثبتی نیز بین 30 ترکیب شناسایی شده بوسیله GC/MS (عمدتا فلاونوئیدها و فنلیک ها) با سطح ارتفاع از دریا مشاهده شد. نتایج مطالعه مبین این است که عوامل محیطی در ارتفاع بالاتر احتمالا باعث افزایش سطح فلاونول‌ها و فنل درE. minutiflorum شده است و شناسایی این عوامل مؤثر در ارتفاع بالاتر بر محتوای فیتوشیمیایی نیازمند مطالعات بیشتری است.
