سعیده خاموشی، فاطمه نژاد حبیب وش،
دوره 11، شماره 1 - ( 4-1403 )
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تلقیح با قارچ میکوریزا Glomus caledonium و محلولپاشی کلاتروی در غلظتهای (0،2،4 و 8 گرم در لیتر)، بر روی مقدار و ترکیبات اسانس مرزه بختیاریSatureja bachtiarica Bunge) )، آزمایش گلدانی در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی واقع شرکت زرین گیاه در شهر ارومیه، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. برداشت گیاهان در مرحله گلدهی کامل انجام گرفت. اسانس‌گیری به کمک دستگاه کلونجر انجام شد و تجزیه ترکیبات اسانس در نمونه‌های مورد مطالعه به وسیله دستگاه‌های GC و GC-MS انجام گرفت. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن نشان داد که تلقیح با قارچ میکوریزا گلوموس کالدونیوم تأثیر معنی‌دار روی بازده اسانس سرشاخه‌های گلدار مرزه بختیاری نداشته است ولی محلولپاشی با کلاتروی تأثیر معنی‌دار آماری روی بازده اسانس در مقایسه با گروه شاهد داشته است. بین غلظتهای مختلف کلاتروی از نظر تأثیر بر بازده اسانس تفاوتی مشاهده نشد. همچنین، تیمارهای اعمال شده سبب تغییر ترکیبات اسانس نسبت به نمونه اسانس گیاهان شاهد گردید. این تغییرات شامل کاهش ترکیبات بتا-کاریوفیلن، سابینن هیدرات، بورنئول و کارواکریل استات و افزایش میزان سیترال و اکتیل فتالات در گیاه تلقیح شده با میکوریزا و نیز افزایش میزان کارواکرول در اسانس گیاهان تیمار شده با کلات روی شد. همچنین، میکوریزاسیون، مقدار کل ترکیبات سزکوئی‌ترپن و دیترپن و محلولپاشی با کلاتروی، مقدار کل ترکیبات منوترپنی در اسانس مرزه بختیاری را افزایش داد.
