۷ نتیجه برای شکل زیستی
حسن زارع مایوان، جواد محمدی، حمید اجتهادی بجستانی، کریم پاساد،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
جنگل کاسف با مساحتی بالغ بر ۱۲ هکتار در فاصلۀ ۲۰ کیلومتری شمال شهرستان بردسکن در منطقهای کوهستانی و خشک، در ارتفاع ۱۵۸۰ تا ۱۶۳۰ متر از سطح دریا با شیب ۱۵درصد در جهت غربی-شرقی واقع شده است. پوشش گیاهی این منطقه در پاییز ۱۳۹۱، پس از نمونه‌برداری‌هایی در بهار و پاییز ۱۳۹۱، به روش فلوریستیک مطالعه و سپس شکل های زیستی و پراکنش جغرافیایی آنها تعیین شد. به طور کلی در منطقه ۶۹ گونه متعلق به ۲۹ تیره وجود دارد که ۲۵ تیره دولپهای و ۳ تیره تکلپهای هستند و یک تیره نیز متعلق به بازدانگان است. بزرگترین تیرهها نعناع (Lamiaceae) با ۱۱ گونه، کاسنی (Asteraceae) با ۹ گونه و تیره میخک (Caryophyllaceae) با ۵ گونه هستند. شکلهای زیستی اصلی منطقه عبارتند از: تروفیتها با ۳۶% (۲۵ گونه)، همیکریپتوفیتها ۲۹% (۲۰گونه)، کامفیت‌ها ۱۶% (۱۱گونه)، فانروفیتها ۱۳% (۹گونه) و کریپتوفیتها با ۶% (۴ گونه). درصد بالای همیکریپتوفیتها نشاندهندۀ اقلیم سرد و کوهستانی منطقه است و درصد بالای تیره کاسنی و حضور گونههایی هم چون اسپند (Peganum harmala) نشاندهندۀ تخریب بالای پوشش گیاهی و عدم نظارت و مدیریت مناسب بر محیط زیست این منطقه است.
مهدیه جعفری پاریزی، سعید افشار زاده، حمید رضا عکافی، شبنم عباسی،
دوره ۴، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۶ )
چکیده
جهت بررسی درمنه زارهای استان اصفهان، دو مرتع خروسگلو در جنوب غربی و اشن در غرب استان انتخاب شد. این مراتع، مناطق کوهستانی با اقلیم نیمه خشک هستند. در منطقة گردنة خروس گلو، ۶۸ گونه متعلق به ۵۰ سرده و ۲۴ تیره شناسایی شد و اشکال رویشی شامل ۳۹ درصد همیکریپتوفیت، ۲۷ درصد تروفیت، ۱۹ درصد کامفیت، ۱۳ درصد ژئوفیت و ۲ درصد فانروفیت بودند.کوروتیپ های منطقة خروسگلو متشکل از ۵۶ گونه متعلق به ناحية ايران و توراني، چهار گونه مربوط به نواحي اروپا سيبري- ايران و توراني- مديترانه اي، سه گونه متعلق به نواحي اروپا سيبري- ايران و توراني، دو گونه متعلق به نواحي ايران و توراني- مديترانهاي، ۱ گونه مربوط به نواحي ايران و توراني- صحرا سندي- مدیترانهای، يك گونه مربوط به نواحي ايران و توراني- صحرا سندي و يك گونه جهانی بودند. در منطقة اشن، ۸۸ گونه متعلق به ۶۷ سرده و ۲۹ تیره شناسایی شد. همی کریپتوفیت ها ۳۹ درصد، تروفیت ها ۲۸ درصد، ژئوفیت ها ۱۷ درصد، کامفیت ها ۱۵ درصد و فانروفیت ها ۱ درصد سهم فلور منطقه را شامل شدند. تعداد ۷۳ گونه متعلق به ناحيه ايران و توراني، هفت گونه متعلق به نواحي اروپا سيبري- ايران و توراني، چهار گونة متعلق به نواحي ايران و توراني- مديترانه اي، ۳ گونة مربوط به نواحي اروپا سيبري- ايران و توراني- مديترانه اي و يك گونة جهانی شناسایی شد. تعداد دو گونه برای اولینبار از استان اصفهان گزارش شد. با توجه به تشابه زیاد فلورهای دو منطقه که در نتیجة مشابهت عوامل تأثيرگذار محیطی است باید سیاست مدیریتی واحدی برای پوشش گیاهی درمنه زارهای استان اصفهان اتخاذ كرد.
حمید قلی زاده، شهریار سعیدی مهرورز، علیرضا نقی نژاد،
دوره ۴، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۶ )
چکیده
جنگل های هیرکانی در شمال ایران دارای عناصر درختی و درختچه ای مهم اروپا- سیبریایی و جوامع جنگلی کمیابی است که در این میان جوامع راش سطح وسیعی از جنگل های کوهستانی را از غرب تا شرق (گرگان) هیرکانی به خود اختصاص داده است. به منظور شناخت ویژگی های فلوریستیک و عوامل مؤثر بر غنای گونه ای در تودهه ای خالص راش در شرق گیلان، تعداد ۵۴ پلات با روش سیستماتیک- تصادفی برداشت شد. در مجموع، ۱۱۱ گونه گیاهی متعلق به ۸۴ سرده و ۴۴ تیره شناسایی شد که تیره Orchidaceae با ۹ گونه و سرده Carex با ۶ گونه به ترتیب بزرگترین تیره و سرده محسوب می شوند. بالاترین فراوانی در بین گونه ها مربوط به Galium odoratum است که یکی از گونه های علفی تشکیل دهنده جوامع راش در مناطق مختلف جنگل های هیرکانی است. به دلیل جنگلی و کوهستانی بودن مناطق مطالعه شده، همیکریپتوفایت ها و ژئوفایت ها به ترتیب شکل های زیستی غالب در این مناطق هستند و عناصر اروپا- سیبری با ۳۰,۶ درصد بیشترین فراوانی را از دیدگاه کورولوژی دارند. همچنین، اندازه خرد زیستگاه و درصد تاج پوشش درختی با ایجاد شرایط اکولوژیک متنوع در پلات ها مانند حفظ رطوبت خاک و تغییر در میزان نور وارد شده به درون پلات ها از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر غنای گونه ای این مناطق هستند.
محمد مهدی دهشیری، معصومه سپهوند، اکرم رشنو،
دوره ۵، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۷ )
چکیده
اين پژوهش با هدف شناسايي گونه‌هاي گياهي، معرفي فلور و پراكنش جغرافيايي گياهان منطقه چغلوندی در استان لرستان انجام گرفت. منطقه مذکور با مساحت ۲۰۰۰ هکتار در شمال استان لرستان واقع بوده كه مقدار بارندگی سالانه ۷۹/۴۸۱ میلی‌متر و متوسط دمای سالانه ۳۲/۱۵ درجه سانتی‌گراد است. روش جمع آوری گیاهان منطقه مذکور، روش مرسوم مطالعات گیاگانی بود. نمونه‌های گیاهی از نقاط مختلف منطقه بین ارتفاع ۱۵۰۰ تا ۲۸۰۰ متر در طی دو فصل رویشی بین سال‌های ۱۳۹۱-۱۳۹۰ جمع‌آوری شدند. شکل زیستی گونه‌هاي گياهي با استفاده از روش رانکیه مشخص شد. جایگاه این منطقه از نظر طبقه‌بندي جغرافیایی بر اساس پراکنش جغرافیایی و منابع مورد بررسی قرار گرفت. از ۲۰۶ گونه گیاهی آوندی شناسایی شده در منطقه چغلوندی ۲ گونه نهانزاد آوندی، ۱۸۳ گونه دولپهای و ۲۱ گونه تکلپهای حضور دارند. این گونه‌ها به ۵۵ تیره و ۱۴۲ سرده تعلق دارند. تيره هاي بزرگ از نظر تعداد گونه به ترتيب عبارتند از: تیره باقلائیان Fabaceae (۰۷/۱۴ درصد)، تیره کاسنیان Asteraceae (۱۶/۱۱ درصد) و تیره نعنائیان Lamiaceae (۶۸/۱۰ درصد). تروفیتها با ۷۸ گونه (۸۶/۳۷ درصد) فراوان‌ترین شکل زیستی هستند. ۱۰۲ گونه (۵۱/۴۹ درصد) متعلق به ناحیه ايرانی-توراني هستند؛ از این تعداد ۱۲ آرایه انحصاری ایران است، كه در میان آنها پراکنشCousinia khorramabadensis Bornm. به استان لرستان محدود می‌شود.
زهره طغرانگار، مهناز وفادار،
دوره ۷، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۹ )
چکیده
مطالعه فلوریستیکی از موثرترین روش‌ها برای آگاهی از ظرفیت‌های زیستی و نیز مدیریت و حفاظت از ذخایر ژنتیکی گیاهی در سیستم‌های اکولوژیکی است. شهرستان زنجان منطقهای کوهستانی با وسعتی برابر۶۷۶۳ کیلومترمربع و با میانگین ارتفاع ۱۶۶۳ متر از سطح دریا است. مناسب بودن شرایط بوم شناختی، رویشگاههای متنوع و منابع آبی مناسب دلیل تنوع مطلوب پوشش گیاهی در این شهرستان است. برای بازنمایی تنوع گونه‌های درختی و درختچه‌ای چوبی در این شهرستان، بخش مرکزی آن با وسعت ۲/۲۶۰۰ کیلومترمربع انتخاب شد. به‌منظور شناسایی گونه‌های گیاهی درختی و درختچه‌ای، بررسی شکل رویشی و کورولوژی این گیاهان، نمونه‌های درختی و درختچه‌ای این منطقه با روش مرسوم مطالعات فلوریستیک جمع‌آوری و با استفاده از منابع معتبر آرایه شناسی گیاهی شناسایی شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه ۱۲۲ گونه درختی و درختچه‌ای چوبی متعلق به ۷۶ سرده و ۳۹ تیره گیاهی وجود دارد. تیره‌های گل سرخیان با ۲۹ گونه و زیتونیان با ۹ گونه در مجموع ۱۵/۳۱ درصد از کل گونه‌ها را شامل میشوند. مزوفانروفیت‌ها (۷/۳۷ درصد) و میکروفانروفیت‌ها (۷۹/۳۲ درصد) شکلهای زیستی غالب منطقه به روش رانکیه هستند. عناصر رویشی ایرانی- تورانی از مهمترین گروه‌های کورولوژیک موجود در منطقه بر اساس دیدگاه زهری بوده است. در منطقه مورد مطالعه، Prunus lycioides به عنوان یکی از گونه‌های انحصاری ایران شناسایی گردید.
آزاده اخوان روفیگر، علی باقری،
دوره ۸، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۰ )
چکیده
منطقه گلستانکوه با مساحت تقریبی ۱۳۰ هزار هکتار، در استان اصفهان واقع شده است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی فلور این منطقه انجام شد. در مجموع، ۶۲۰ آرایه متعلق به ۳۰۳ سرده و ۶۱ تیره شناسایی گردید. کاسنیان با ۱۰۴ گونه بزرگترین تیره گیاهی منطقه بود و بعد از آن تیره‌های باقلائیان، نعنائیان و کلمیان به ترتیب با ۶۳، ۶۰ و ۵۹ گونه رتبه‌های بعدی را کسب کردند. سرده گون نیز با ۳۳ گونه بزرگترین سرده است. فراوان‌ترین شکل زیستی در منطقه همیکریپتوفیتها با ۴۱ درصد و تروفیتها با ۳۴ درصد هستند، از نظر پراکندگی جغرافیایی، ۴۸ درصد (۳۰۰ گونه)، به ناحیه ایرانو-تورانی تعلّق دارند. همچنین از بین گیاهان شناسایی شده در منطقه، تعداد ۱۳۰ گونه (۲۱ درصد) انحصاری ایران محسوب میشوند. با توجه به تنوع گونهای بالا در منطقه گلستانکوه، استفاده از راهکارهای مناسب برای حفاظت از آنها بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
معصومه خان حسنی، عادل جلیلی، یحیی خداکرمی، نسترن جلیلیان،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
پراکندگی رودخانه‌ها، بركه‌ها وچمنزارهاي كوچك و بزرگ، موقتي و دائمي، زمينه را براي ظهور رويشگاههاي ماندابي خصوصا در مناطق كوهستاني كشور فراهم كرده است. اين رويشگاهها از نقطه نظر تنوع زيستي و بوم‌شناسی داراي اهميت هستند. هدف این مطالعه، شناخت و تهیه نقشه پراکندگی رويشگاههاي ماندابي در استان کرمانشاه است. این تحقیق براساس روش مرسوم مطالعات آرایه شناسی منطقهای با مراجعات میدانی به ۳۱ رویشگاه آبی استان کرمانشاه انجام گرفت. فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان موجود در این رویشگاه‌ها مطالعه شدند. در مجموع، ۶۱۷ نمونه گیاهی جمع‌آوری و شناسایی شدند. نتیجه شناسایی این نمونهها ۲۸۸ گونه متعلق به ۲۱۸ سرده از ۶۲ تیره است. کاسنیان با ۴۱ گونه، گندمیان با ۳۱ گونه، باقلائیان با ۳۱ گونه و کلمیان با ۲۴ گونه مهمترین تیره‌های گیاهی رویشگاههای ماندابی استان بودند. سرده‌های Trifolium با ۱۱ گونه و Bromus با ۶ گونه بهعنوان مهمترین سرده‌های گیاهی از نظر غنای گونهای محسوب میشوند. بررسی شکل زیستی نشان داد که ۳/۴۰ درصد گونه‌ها متعلق به شکل زیستی تروفیت، ۵/۳۵ درصد همیکریپتوفیت، ۱/۶ درصد فانروفیت، ۲۳/۱۴ درصد کریپتوفیت و ۷۲/۳ درصد کامفیت هستند. از نظر پراکنش جغرافیایی گونه‌ها، بیشترین تعداد گونه متعلق به عناصر چند ناحیه‌ای با ۹۳ گونه (۳۲ درصد) و ایرانو-تورانی با ۹۲ گونه (۳۱ درصد) و پس از آن، عناصر ایرانو-تورانی /مدیترانهای با ۳۲ گونه (۱۱ درصد)، ایرانو-تورانی / اروپا- سیبری با ۹ گونه (۳ درصد) و عناصر جهان وطن با ۲۳ گونه (۸ درصد) بود.
