سید موسی موسوی کوهی، مریم مودی، اسماعیل سلطانی مقدم، هدیه سرچاهی مقدم،
دوره 6، شماره 1 - ( 2-1398 )
شناسایی ویژگی های گونه های شورزی محلی اهمیت زیادی در استفاده کاربردی از آنها دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی گونه های شورزی منطقه ای بیابانی و بسیار شور در اطراف شهرستان خوسف واقع در استان خراسان جنوبی و تشخیص روش تحمل شوری (دفع یا انباشت نمک) آنها انجام شده است. برای این منظور، انباشت سدیم در ریشه و اندام هوایی هفت گونه شامل چرخه (Launaea arborescens)، اسپند (Peganum harmala)، پرند کوهی (Pteropyrum olivieri)، درمنه سفید (Artemisia santolina)، قیچ (Zygophyllum eurypterum)، پشموک (Aerva javanica.) و کک کش بیابانی (Pulicaria gnaphalodes) و خاک اطراف ریشه آنها بررسی شد. در ادامه، ضريب انباشتگي زيستي سدیم (Bioconcentration Factor: BCF) در ریشه، ضریب تراجایی (Translocation factors: TF) آن از ریشه به اندام هوایی و ضریب انباشتگی (Accumulation Factor: AF) در اندام هوایی محاسبه شد. نتایج نشان داد که خاک منطقه از نوع لومی رسی و EC آن به بزرگی 65 دسی زیمنس بر متر (ds/m) است که نشان دهنده شوری بسیار زیاد خاک است. بر طبق مقادیر نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم تبادلی (ESP) و با در نظرگیری EC خاک این منطقه در زمره خاک های شور-سدیمی قرار دارد. ضریب TF در برخی گونه ها بیشتر از یک بود. با این حال، از آنجا که در هیچ یک از گونه های مورد بررسی ضریب BCFو AF بیشتر از یک نبود، گونه های مذکور جذب کننده یا انباشتگر سدیم نیستند. در مقابل، به نظرمی رسد که همه گونه های مورد مطالعه، دفع کننده نمک و یا حداقل دفع کننده سدیم هستند.