دکتر سعید محمدی، دکتر حسین براهویی،
دوره 11، شماره 3 - ( 9-1403 )
چکیده
مشخص کردن محدوده پراکنش گونهها، شناخت متغیرهای محیطی در یک منطقه و پراکنش زیستگاههای مناسب است. با استفاده از مدل مکسنت و دادههای حضور برای دو گونه Androctonus crassicauda و A. sistanus از عقربهای استان سیستان و بلوچستان که از طریق نمونهگیری و بررسی مطالعات قبلی در منطقه جمعآوری گردیده، پیشبینی چگونگی پتانسیل توزیع آنها انجام شده است. نتایج این پژوهش که برخی از ویژگیهای بومشناختی عقربها را پیشبینی میکند، نشان داد پراکنش هر دو گونه در مناطق شمالی استان بیشتر است و این توزیع در آینده نیز افزایش می یابد. میانگین دما در مرطوبترین فصل سال (Bio8)، مقدار بارش در سردترین ماه سال (Bio19) و پوشش گیاهی برای مدلسازی پراکنش کنونی گونه A. crassicauda و میانگین دما در مرطوبترین فصل سال (Bio8)، پوشش گیاهی و دامنه دمای سالانه (Bio7) برای زمان آینده (2070) نقش داشتهاند. نتایج حاصل از مدلسازی توزیع گونه ای نشان داد متغیرهای دامنه دمای سالانه (Bio7)، مقدار بارش در سردترین ماه سال (Bio19)، مقدار بارش در خشکترین ماه سال (Bio18) و پوشش گیاهی بیشترین تاثیر را بر توزیع گونه A. sistanus در زمان کنونی دارد. مهمترین متغیرهایی که در توزیع این گونه در آینده (2070) نقش دارند عبارتند از مقدار بارش در سردترین ماه سال (Bio19)، دامنه دمای سالانه (Bio7)، مقدار بارش در خشکترین ماه سال (Bio18) و کاربری اراضی است. نتایج این مطالعه میتواند در برنامههای بهداشت، سلامت، درمان و آموزش پزشکی و همچنین برنامههای حفاظتی این موجودات که از ذخایر ارزشمند تنوع زیستی ایران به شمار میروند، مورد استفاده قرار گیرد.
