31 نتیجه برای ایران
عباس قلی پور، معصومه گلشاهی،
دوره 3، شماره 3 - ( 9-1395 )
چکیده
طی بازنگری گونه های یکسالۀ جنس Silene در ایران، نمونه های جالب توجهی مشاهده شدند که تاکنون به طور رسمی از ایران گزارش نشدهاند. در این مقاله S. nocturna از بخشScorpioideae به منزلۀ گزارشی جدید و S. gallica از بخشLasiocalycinae از رویشگاه های جدید به گونه های سومین جنس بزرگ فلور ایران افزوده می شوند. شرح کامل هریک از گونه ها، توزیع جغرافیایی در ایران و تصاویر آنها ارائه میشود.
یاسمین ناصح، محمدرضا جوهرچی،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
در این بررسی، آرایه شناسی سردۀ Lappula Moench از تیرۀ گاوزبانیاندراستانهای خراسان براساس نمونه‌های وسیع موجود در هرباریوم دانشگاه فردوسی مشهد (FUMH) تحت مطالعه و بازنگری قرارگرفت. مطالعۀ حاضر وجود شش گونه از این سرده را در منطقه تأیید می‌کند که عبارتند از: Lappula barbata ،L. microcarpa ،L. semiglabra ،L. sessiliflora ،L. sinaica و .L. spinocarpos همچنین، بررسی نمونه‌هایی از این سرده در خراسان که قبلاً تحت عنوان گونۀ L. drobovii به عنوان گزارشی از این منطقه برای فلور ایران ذکرشده بود نشان داده میشود که با ویژگی های آن و با توجه به یکساله بودن، متعلق به گونۀ L. sessiliflora است. بدین سبب وجود گونۀ L. drobovii در ایران رد میشود. کلید شناسایی گونهها، نقشه انتشار و تصاویرمیوه های آنها نیز در این مقاله ارائه شده است.
یاسمین ناصح، محمدرضا جوهرچی،
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
ضمن بررسی نمونه‌هاي گياهي جمع آوري‌شده متعلق به بخش Ammodendron از سردهAstragalus موجود در هرباريوم پژوهشكده علوم گياهي دانشگاه فردوسي مشهد دوگونه جدید به اسامی Astragalus rashed-mohasseliو Astragalus microfoliolatus از این منطقه کشف و برای نخستین بار برای دنیا پیشنهاد و معرفی می‌شوند. شواهد ريخت‌شناسي تعلق اين گونهها را به اين بخش نشان مي‌دهد. گونه Astragalus microfoliolatus به دلیل کوچک بودن ابعاد برگچه‌ها که از ویژگی‌های شاخص آن به شمار می‌رود از گونه‌های خویشاوند خود جدا میشود. از طرف دیگر گونه Astragalus rashed-mohasseli با حضور کرک روی بخش پشتی درفش گل که برای نخستین بار در یکی از گونه‌های این بخش مشاهده میشود، مادگی مستطیلی کشیده و محور برگی کوتاه از گونه خویشاوند خود متمایز میشود. اين گونهها از شمال شرقي ايران، استان‌های خراسان رضوی و جنوبی جمع‌آوري شده‌است و در هرباريوم پژوهشكده علوم گياهي دانشگاه فردوسي مشهد نگهداري مي‌شود. همچنین گونهA.aiwadzhi گزارش جدیدی از این منطقه برای فلور ایران است. شرح گونه‌های جدید، نقشه انتشار و همچنين قرابت آنها با نزديكترين خويشاوندانشان به همراه تصاویر گونهها در اين مقاله ارائه گردیده‌است.
فاطمه صادقی پور، نواز خرازیان، سعید افشارزاده،
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
منطقه حفاظت شدۀ پلنگ گالون با مساحتی بالغ بر 34935 هکتار در 75 کیلومتری شمال غرب نجف آباد، و 102 کیلومتری شمال غرب اصفهان واقع شده است. هدف از این تحقیق بررسی طیف گیاگانی، گسترۀ اشکال زیستی، تحلیل پراکنش جغرافیایی، تعیین وضعیت حفاظتی، گیاهان دارویی، مرتعی و سمی این ذخیره گاه است. نمونه های گیاهی طی فصول مختلف رویشی و در چندین مرحله جمع آوری شدند. اشکال زیستی نمونه ها و تحلیل پراکنش جغرافیایی تعیین شدند. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، 166 گونه، 126 سرده و 39 تیره در این منطقه شناسایی شدند. 6 تیره، 23 سرده و 26 گونه متعلق به تکلپهایها و 33 تیره، 103 سرده و 140 گونه متعلق به دولپه ایها هستند. بر پایۀ تحلیل پراکنش جغرافیایی، 58 درصد از گونه های گیاهی در ناحیه ایران و تورانی گسترش دارند. شایان ذکر است که در این منطقه 44 گونۀ انحصاری، 97 گونۀ دارویی، 48 گونۀ مرتعی و 23 گونۀ سمی مشخص شده است. اشکال زیستی شامل 54 درصد همی کریپتوفیت، 24 درصد تروفیت، 10 درصد ژئوفیت، 7 درصد کامه فیت و 5 درصد فانروفیت هستند. براساس معیارهای گونه های مورد تهدید، 22 گونۀ در خطر کمتر و 7 گونۀ آسیب پذیر هستند.
فریده عطار، ولی الله مظفریان، منصور میرتاج الدینی،
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
گونه Cousinia elymaitica به عنوان گونه جدید از غرب ایران گزارش میشود. این گونه به واسطه شکل رویشی، گلبرگ های ارغوانی و برگهای ساقه آغوش در بخشه Pugioniferae قرار دارد. نزدیک ترین خویشاوند آن، C. macroptera است. نقشه پراکنش به همراه تصاویری از این گونه ارائه شده است.
فیروزه بردبار، منصور میرتاج الدینی،
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
در این مطالعه عدد کروموزومی و کاریوتیپ برخی از گونه های گیاهی انحصاری که در شرق و جنوب شرقی ایران پراکنش دارند، مورد بررسی قرار گرفت. شمارش کروموزومی میتوزی برای شش گونه متعلق به سه تیره از نهاندانگان شامل: Chaenorhinum grossecostatum (2n=24)، Nanorrhinum campyloceras (2n=18)، Linaria iranica (2n=12) (بارهنگیان)، Gaillonia bruguieri (2n=22) (روناسیان)،Nepeta rivularis و N. assurgens (2n=18) (نعنائیان) برای اولین بار ارائه شده است.
محمد مهدی دهشیری، معصومه سپهوند، اکرم رشنو،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
اين پژوهش با هدف شناسايي گونه‌هاي گياهي، معرفي فلور و پراكنش جغرافيايي گياهان منطقه چغلوندی در استان لرستان انجام گرفت. منطقه مذکور با مساحت 2000 هکتار در شمال استان لرستان واقع بوده كه مقدار بارندگی سالانه 79/481 میلی‌متر و متوسط دمای سالانه 32/15 درجه سانتی‌گراد است. روش جمع آوری گیاهان منطقه مذکور، روش مرسوم مطالعات گیاگانی بود. نمونه‌های گیاهی از نقاط مختلف منطقه بین ارتفاع 1500 تا 2800 متر در طی دو فصل رویشی بین سالهای 1391-1390 جمعآوری شدند. شکل زیستی گونه‌هاي گياهي با استفاده از روش رانکیه مشخص شد. جایگاه این منطقه از نظر طبقه‌بندي جغرافیایی بر اساس پراکنش جغرافیایی و منابع مورد بررسی قرار گرفت. از 206 گونه گیاهی آوندی شناسایی شده در منطقه چغلوندی 2 گونه نهانزاد آوندی، 183 گونه دولپهای و 21 گونه تک‌لپه‌ای حضور دارند. این گونهها به 55 تیره و 142 سرده تعلق دارند. تيره هاي بزرگ از نظر تعداد گونه به ترتيب عبارتند از: تیره باقلائیان Fabaceae (07/14 درصد)، تیره کاسنیان Asteraceae (16/11 درصد) و تیره نعنائیان Lamiaceae (68/10 درصد). تروفیت‌‌ها با 78 گونه (86/37 درصد) فراوان‌ترین شکل زیستی هستند. 102 گونه (51/49 درصد) متعلق به ناحیه ايرانی-توراني هستند؛ از این تعداد 12 آرایه انحصاری ایران است، كه در میان آنها پراکنشCousinia khorramabadensis Bornm. به استان لرستان محدود میشود.
الهام صید محمدی، سعید عباسی، محمد رضا آصف، صمد جمالی،
دوره 6، شماره 1 - ( 2-1398 )
چکیده
در مطالعه‌ای که از سال 1393 تا 1396به منظور شناسایی قارچ‌های ماکروسکوپی در ارتفاعات قلاجه و دشت‌های اطراف به اجرا در آمد، 12 نمونه از قارچ‌های ماکروسکوپی راستۀ Pezizales متعلق به شاخۀ آسکومایکوتا جمعآوری گردید. نمونه‌ها بر اساس ویژگی‌های ریختشناسی ماکروسکوپی و میکروسکوپی مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین توالی دی‌ان‌ای ناحیۀ ترانویسی شوندۀ داخلی ریبوزومی (rDNA-ITS) نمونه‌های منتخب به منظور کمک به شناسایی گونه ها تعیین توالی شد. بر اساس نتایج حاصل، پنج گونه شامل Terfezia claveryi، Tirmania pinoyi، Helvella acetabulum، Picoa juniperi و Picoa lefebvrei شناسایی گردید. گونه‌های T. clavery و T. pinoyi پیش از این از استان کرمانشاه گزارش شده‌اند ولی گونه‌های H. acetabulum، P. juniperi و P. lefebvrei برای نخستین بار از استان کرمانشاه گزارش می‌شوند.
یاسمین ناصح، محمدرضا جوهرچی،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
در این بررسی آرایه‌ای جدید تحت عنوان Lepidium ferganense (تیره کلمیان) برای نخستین بار برای فلور ایران گزارش میشود. این آرایه متعلق به منطقه ایرانو-تورانی است. شرح ریختشناسی، تصویر و نقشه پراکنش برای گونه مذکور ارائه میگردد. همچنین با نزدیک ترین خویشاوند خود مقایسه میشود.
.
سید رضا صفوی،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
Scorzonera incisa که گیاهی انحصاری ترکیه محسوب میشده است، از استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران جمعآوری گردیده و برای اولین بار از کشور گزارش میشود؛ این گونه بسیار شبیه به Scorzonera calyculata است که در نیمه غربی ایران و شرق عراق پراکنش دارد ولی به دلیل شکل خاص فندقه از آن جدا میشود. در این مقاله شرح، تصویر نمونه هرباریومی و نقشه پراکنش این گونه ارایه میشود.
سحرناز راکی زاده، فریده عطار، آرش ستوده،
دوره 6، شماره 3 - ( 7-1398 )
چکیده
ریخت شناسی فندقه در Centaurea در 49 آرایه مطالعه شده است. در این بررسی برای جداسازی بخش ها، 19 صفت تشخیصی ارائه شده است. بر اساس این صفات بعضی بخش ها، مانند بخش Cyanus با داشتن ناف کرک دار از بقیه بخش ها جدا می شوند. با وجود اختلافات زیاد، C. leuzeoides و C. gilanica در بخش Psephelloideae قرار گرفتند، که بخشی شامل گونه های با تفاوت های زیاد است. همچنین C. albonitens در مقایسه با سایر گونه های بخش Phaeopappus از ویژگی های متفاوتی برخوردار است، به عنوان مثال ویژگی هایی مانند رنگ پاپوس و نسبت طول پاپوس به طول فندقه از سایر گونه های بخش جدا شده است. همچنین در بخش Cynaroides اختلافات زیادی در صفات ریختی گونه C. phlomoides در مقایسه با دیگر گونه های Centaurea مشاهده شد. این گونه بر اساس صفاتی چون پاپوس کوتاه و طول ناف از بقیه گونه های این بخش جدا می شود. بنابراین، براساس یافته های این تحقیق، صفات ریختی فندقه فقط می توانند برای جدایی آرایه ها در سطح گونه مورد استفاده قرار گیرند. در این مقاله، کلید شناسایی بخش ها و همچنین عکسهای فندقه در آرایه های انتخابی ارائه شده است.
فائزه عاشقیان، صدیقه کلیج، ناصر جعفری،
دوره 6، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
هدف از این مطالعه مشخص کردن سازگاریهای ساختاری در سه جمعیت از پیچک ایرانی در سواحل استان مازندران است که تحت تاثیر تنشهای محیطی شدید منطقه ساحلی، جمعیتهای آن به شدت رو به کاهش است. به طور کلی بافت کلانشیمی حلقوی، مزوفیل ایزوبیلاترال، استل از نوع آمفی فلوئیک سیفونوستل، فراوانی لولههای شیرابهای محتوی لاتکس، بلورهای فراوان دروز و حضور بافت پریدرم در ریزوم را میتوان به عنوان مهمترین استراتژی‌های تشریحی گیاه برای تحمل شرایط سخت محیطی معرفی کرد. جمعیت ساری در مقایسه با جمعیتهای بابلسر و نور از بیشترین مکانیسم‌های ساختاری برای تحمل اکوسیستم ساحلی برخوردار بود. تفاوت‌های کمی در ویژگی‌های تشریحی مشاهده شده در سه جمعیت persicus Convolvulus به عنوان شواهدی بر تنوع فنوتیپیکی بالای درون گونه‌ای است. این تنوع درون گونه‌ای در ویژگی‌های مرتبط با تحمل تنش‌ها سبب سازگاری منطقه‌ای به شرایط میشود و توانایی گیاه را برای مقابله با تغییرات محیطی افزایش می‌دهد.
بهنام حمزه، مصطفی خوشنویس، پروانه عشوری، ولی اله مظفریان، هومن روانبخش،
دوره 7، شماره 1 - ( 1-1399 )
چکیده
آتش سوزی بر پوشش گیاهی اثر گذاشته و موجب تغییر مسیر توالی در آن می گردد. در این مقاله، پوشش گیاهی ایستگاه تحقیقات سیراچال که در تابستان 1393 دچار آتش سوزی شد، بر اساس شاخص های تنوع با مناطق سالم مانده از آتش مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت. طرح به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شده است. ابتدا پوشش گیاهی منطقه از نظر فیزیونومی به سه بخش مشجر، مرتع مشجر و مرتع تقسیم گردید. سپس هر بخش به دو قسمت شامل بخش سوخته و بخش نسوخته (شاهد) که در مجاورت آن قرار دارد تفکیک گردید. درون هر بخش (سوخته و نسوخته) سه واحد نمونه برداری با استفاده از روش PNP به طور تصادفی مستقر شده و اندازه‌گیری‌های مربوط به پوشش گیاهی انجام گردید. بر اساس تحلیل داده ها، در مجموع 141 آرایه در قالب 28 تیره، 95 سرده شامل یک گونه بازدانه، 19 آرایه تک لپه ای و 121 آرایه دولپهای در دو بخش سوخته و نسوخته ایستگاه سیراچال شناسایی گردید. براساس تحلیل های آماری انجام شده با نرم افزارهای Past3 و SPSS، هیچ اختلاف معنی داری از نظر تعداد آرایه ها بین پوشش گیاهی بخش های مختلف سوخته و نسوخته وجود نداشت. از میان شاخص های بررسی شده در نرم افزار Past3، تعداد افراد و شاخص غنای منهینیک و تا حد زیادی شاخص تنوع شانون در بین تیمارهای مختلف در بخش های سوخته و نسوخته تفاوت معنی دار وجود دارد. طبق مقایسات میانگین دانکن تعداد افراد در بخش نسوخته با تاج پوشش زیر 25 درصد، بیشتر از بخش سوخته با این تاج پوشش است اما بین بخش سوخته با تاج بیش از 25 درصد و بخش نسوخته با تاج بیش از 25 درصد اختلاف معنی داری در تعداد افراد وجود ندارد. همچنین غنای گونه ای در بخش سوخته با تاج پوشش کمتر از 5 درصد به طور معنی داری بیشتر از بخش نسوخته با همین تاج پوشش است.
زینب قائدی، ریحانه صابری پیروز، الهام ابراهیمی، سحر بدری، فراهم احمدزاده،
دوره 7، شماره 2 - ( 4-1399 )
چکیده
روش های متفاوتی برای بررسی تاثیرات نوسانات اقلیم بر روی موجودات وجود دارد. از میان آنها جغرافیای تبارشناختی (Phylogeography) و مدلسازی توزیع گونه ای SDM (Species Distribution Model) مناسب ترین ابزار برای بررسی اثرات تغییر اقلیم در طی زمان بر تغییرات توزیع جغرافیایی گونه ها هستند. در این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی درون گونه ای سوسمار خاردم ایرانی Saara asmussi هفت نمونه از محدوده پراکنش این گونه در ایران جمع آوری و با استفاده از ژن سیتوکروم b بررسی شد. مدلسازی توزیع این گونه نیز با 41 نقطه حضور و لایه های اقلیمی Bioclime برای شرایط کنونی و آینده (سال 2050) با استفاده از بسته آماری SDM و با هدف بهره گیری از مدل همادی (Ensemble) انجام شد. نتایج آنالیزهای ژنتیکی نشان داد که نمونه بستک در استان هرمزگان از سایر نمونه ها مجزا است. تنوع هاپلوتایپی این گونه 8/0 به دست آمد. شبکه هاپلوتایپی، هاپلوتایپ مرکزی این گونه را در فلات مرکزی ایران نشان داد. همچنین مدل همادی در شرایط اقلیمی حاضر لکه هایی زیستگاهی مطلوب این گونه را در جنوب و فلات مرکزی ایران پیش بینی کرد که در سال 2050 مساحت این لکه ها کاهش و لکه ای با وسعت محدود در بلوچستان به عنوان زیستگاه مطلوب افزوده می شود. به طور کلی مطالعات ژنتیکی و پیش بینی های مدلسازی توزیع گونه ای نشان داد که جدایی نمونه های غربی از جنوب (بستک در هرمزگان) به دلیل ایجاد دو لکه زیستگاهی مجزا در این نواحی بوده است. همچنین براساس طرح های راهنما مدلسازی آینده، زیستگاه مطلوب این گونه در محدوده هاپلوتایپ مرکزی قرار گرفته است.
بیژن اسمعیل نژاد، جمال قره خانی، آوات سمیعی، هادی رضایی،
دوره 7، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
کوکسیلا بورنتی عامل تب‌کیو است که بیش از 40 گونه کنه در انتقال آن نقش دارند. هدف از مطالعه حاضر بررسی گونه‌های کنه سخت در گردش بزهای شهرستان مشکین شهر در استان اردبیل و نقش آنها در انتقال کوکسیلا بورنتی بود. در یک نمونه‌گیری تصادفی از فروردین 1394 لغایت فروردین 1395، تعداد 365 بز از نظر آلودگی به کنه‌های سخت مورد بازرسی قرار گرفتند. تعداد 280 کنه جمعآوری شده از سطح بدن دام‌ها مورد شناسایی قرار گرفته و از نظر آلودگی به کوکسیلا بورنتی به روش مولکولی بررسی شدند. 8/40 درصد از دام‌ها حداقل به یک کنه آلوده بودند. هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم (9/33 درصد)، ریپی‌سفالوس سانگوئینوس (1/22 درصد)، ریپی‌سفالوس تورانیکوس (1/17 درصد)، هیالوما اکسکاواتوم (1/11 درصد)، ریپی‌سفالوس بورسا (5 درصد)، هیالوما دتریتوم (9/3 درصد)، هیالوما درومداری (6/3 درصد)، هیالوما اسیاتیکوم اسیاتیکوم (8/1 درصد) و هیالوما مارژیناتوم (1 درصد) گونه‌های شناسایی‌شده هستند. اختلاف آماری معنیداری بین میزان آلودگی دام‌ها به کنه و فصول مختلف، جنس و سن آنها مشاهده نشد (05/0=p). در بررسی مولکولی 280 کنه صید شده، 5 مورد از 40 دسته شامل هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم (3 pool)، هیالوما اکسکاواتوم (1 pool) و ریپی‌سفالوس سانگوئینوس (1 pool) آلوده به کوکسیلا بورنتی بودند. بررسی حاضر اولین گزارش از وضعیت آلودگی کنه‌ها به کوکسیلا بورنتی در شمال‌غرب ایران است. با توجه به زئونوز بودن تب‌کیو، مطالعه بیشتر در مورد ناقلین و میزبان‌های دیگر ضروری به‌نظر می‌رسد.
محمدرضا جوهرچی، یاسمین ناصح،
دوره 7، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
در ایران عموما گونه Lonicera japonica را که پیچ امین‌الدوله ژاپنی است به نام یاس یا گلِ یاس می‌شناسند. درحالی که واژه یاس در گیاه شناسی به سرده‌هایی از تیره زیتونیان اطلاق میشود. اما در کتاب‌ها، واژگان و فرهنگ‌های گیاهشناسی، معادل فارسی این نام علمی چندان شناخته‌شده نیست و متخصصان علوم‌گیاهی و باغبانی آن را پیچ امین‌الدوله می‌نامند؛ درحالی که نام علمی پیچ امین‌الدوله گونةL. caprifolium است. در ادبیات و طب سنتی کهن ایران به ندرت اثری از واژه یاس دیده میشود و به‌جای آن واژه‌های یاسمن و یاسمین مصطلح بوده‌اند. به‌طوری که نام سرده Jasminum را برگرفته از یاسمن فارسی دانسته‌اند. دراین تحقیق با بررسی منابع قدیم و جدید با توجه به صفات ریختشناسی گیاهی و با استفاده از کلیدهای گیاهشناسی، انطباق اسامی صحیح یاس‌ها و یاسمن‌های ایران مشخص شده است. همچنین در این نوشتار حضور سرده Chrysojasminum در فلور ایران تایید میگردد.
Mohammad Reza Joharchi & Yasamin Nasseh
Department of Botany (Herbarium), Research Center for Plant Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Correspondent author: Mohammad Reza Joharchi, Joharchi@um.ac.ir
Abstract.
Key words.
رقیه زارعی، مهوش سیفعلی،
دوره 7، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
چکیده. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات شکلی ناحیه سر در جمعیتهای دامنه شمالی و دامنه جنوبی گونه Clinopodes flavidus در ارتفاعات البرز با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی بر پایه لندمارک بوده است. به این منظور تعداد 17 لندمارک و شبه لندمارک روی ککسواسترنیت چنگال‌های سمی و هفت لندمارک و شبه لندمارک روی تارسانگولوم چنگال‌های سمی با استفاده از نرم افزار TpsDig2 قرار داده شد. داده‌های حاصل از لندمارک پس از تحلیل پروکراست با شیوه‌های آماری چند‌متغیره شامل تحلیل تجزیه مؤلفه‌های اصلی (PCA) و تحلیل متغیرهای کانونی (CVA) با استفاده از نرم افزارهای PAST و MorphoJ مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین شکل ککسواسترنیت چنگال‌های سمی میان جمعیتهای این گونه در منطقه البرز وجود دارد (p<0.001). این مطالعه قابلیت استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی بر پایه لندمارک را برای تمایز جمعیتهای مختلف Clinopodes flavidus در منطقه البرز نشان می دهد.
فریده عطار، حسین معروفی، منصور میرتاج‌الدینی، آرش ستوده،
دوره 9، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
دو گونه جدید از سرده کوزینیا شرح داده می شود. کوزینیا برنمولریانا از غرب ایران که بر اساس بعضی صفات کلیدی مانند تعداد گل و برگک و شکل گلآذین در بخشه هاوسکنختی قرار می گیرد. این گونه با گونه نزدیکش یعنی کوزینیا هاوسکنختی و کوزینیا کرکسنسیس مقایسه می شود. دومین گونه جدید به نام کوزینیا سمناننسیس از شمال شرق ایران شرح داده می شود که بر اساس صفاتی چون تعداد گل، ساقه بالدار و شکل برگک در بخشه استنوسفاله قرار می گیرد و با نزدیکترین خویشاوندان خود یعنی گونه های کوزینیا الکسینکوانا و کوزینیا گلوکوپسیس مورد مقایسه قرار می گیرد. عکس های این گونه ها و نقشه های پراکنش ارایه می شوند.
محمود بیدارلرد، محمد دهدار درگاهی، عادل جلیلی،
دوره 10، شماره 1 - ( 3-1402 )
چکیده
گونه Solanum chenopodioides، به عنوان گزارش جدیدي براي فلور ایران از نواحی ساحلی دریای کاسپین، استان گیلان، معرفی میشود. این گونه در پارک ملی خشکی-دریایی بوجاق روي تل‌های ماسه‌ای موج شکن و به همراه سایر گیاهان ساحلی ماسهدوست میروید. این گیاه به کلاد Morelloid تعلق دارد. به واسطه شکل رویشی نیمه درختچه، حاشیه کامل برگها، دو رنگ بودن بخش میانی گلبرگ‌ها و ستههای مات، از گونه خویشاوند خود، S. nigrum قابل تشخیص است. S. chenopodioides بومی آمریکای جنوبی است. به عنوان علف هرز در بیشتر خشکی‌های زمین پراکنده شده است. این گونه برای فلور ایران به عنوان گونه بیگانه محسوب میشود. حمل و نقل کالا به ویژه پشم گوسفند به نقاط مختلف جهان، یکی از راه‌‌‌های پراکنش این گونه است. در این مقاله علاوه بر ارائه چند تصویر از گیاه، نکاتی نیز درباره پراکندگی و بوم‌شناسی این گونه ارائه میشود. گزارش گونه‌های بیگانه متعدد از پارک ملی بوجاق در طی سالهای اخیر، اعلان هشداری برای تضعیف اکوسیستم‌های موجود و دگرگونی پوشش گیاهی بومی پارک ملی است.
دکتر فاطمه ربیع زاده، دکتر فرزانه بهادری،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
ایران با دارا بودن حدود 79 گونه از سرده پونه‌سا به عنوان یکی از مناطق پیدایش این سرده تلقی میشود. در حدود 77 درصد از گونه‌های شناسایی شده این سرده در ایران، گونه‌های انحصاری هستند. گونۀ پونه سای ایرانی که در منابع مرجع گیاه شناسی به عنوان گونه‌ای مستقل به نام پونه‌سا ناميده مي‌شد، در فلور ایران موقعیت آرایه‌شناختی گونه Nepeta persica به واریته‌ای از گونه Nepeta kotschyi تغییر یافته است. در این تحقیق صحت جایگاه آرایه‌شناختی این دو گونه با بررسی صفات مختلف ریخت‌شناختی و ریزریخت شناختی آنها مانند ارتفاع گیاه، اندازه برگها، تاج پوشش، نوع کرکها و فندقه، با استفاده از تصاویر استریومیکروسکوپ الکترونی (SEM) و مطالعات آماری SPSS و بررسی معنیداری صفات توسط نرم افزار ANOVA مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که اختلاف معنیداری در ویژگیهایی مانند شکل برگها، کرکها و روزنه های آن و همچنین ارتفاع آنها وجود دارد. هر چند در اندازه و شکل بذرها به وضوح اختلافی مشاهده نشد. هر دو گونه دارای فندقههای مشبک با زوائد زگیل مانند بودند. همچنین شکل ظاهری کرکهای بلند در برگهای دو گونه کاملا متفاوت هستند به طوریکه در گونه N. persica دارای زوائد زگیل مانند ولی در گونه N. persica با سطح صاف هستند. بر اساس داده های به دست آمده از مطالعات آرایه‌شناختی دو گونه N. persica و N. kotschy و نتایج مطالعات ریختشناسی و ریزریختشناسی و تصاویر میکروسکوپ الکترونی از سطح برگها که برای اولین بار در این مقاله آورده شده است پیشنهاد مستقل بودن دو گونه ارائه گردید.
