فاطمه ربیع زاده، حسن زارع -مایوان، شاهرخ کاظم پور،
دوره 6، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
گونه Astragalus semnanensis از گونهای خاردار از بخشۀSemnanensis و گونه Astragalus fridae ازگونهای بدون خار از بخشۀ Incani هستند. این دو گونۀ انحصاری منطقۀ گچی غرب سمنان محسوب میشوند. علاوه بر مطالعات اندک صورت گرفته دربارۀ ریخت شناسی این دوگونه، ارتباط تشریح، پراکنش و سازش پذیری آنها با عوامل خاک و ارتفاع مطالعه نشده است که مقایسۀ آن هدف این مطالعه است. در این مطالعه تأثیر ارتفاع و وضعیت فیزیکوشیمیایی خاک بر ویژگی های تشریح، ریخت شناسی و ریزریخت شناسی این دوگونه درقالب تحلیل های RDA وCCA در نرم افزارCanoco 4.5 و نیز شناسایی گونه های گچ زی همراه انجام شد. مقایسه تحلیل های RDA نشان داد گچ بیشترین تأثیر مثبت را بر فراوانی هردو گونه و ارتفاع تأثیر مثبت بسیاری بر فراوانی گونۀ fridae .A دارد و بر فراوانی گونۀ A.semnanensis، که اغلب در ارتفاعات پایین تر می روید، اثر منفی می گذارد. هر دوگونه گچ را در سطح روپوست ریشه نگه می دارند و بخشی از گچ واردشده در پارانشیم برگ به صورت کریستال های سولفات کلسیم تجمیع می شوند. سازش پذیری سطح برگ به صورت کرک های متراکم و بلندتر و پایه چسب در A. semnanensis و در fridae A. قطورتر و میان چسب است. افزایش غلظت منیزیم، پتاسیم، EC، سدیم و CaCO3 باعث کاهش فراوانی هردوگونه می شود. گونه هایی مانند cymosum Acantholimonو Prunus lycioides همراهی خوبی با جامعۀ A.semnanensis دارند. گونه های Moltkia gypsaceae و Euphorbia gypsicola نیز همراهی خوبی با Astragalus fridae دارند.
دکتر فاطمه ربیع زاده، دکتر فرزانه بهادری،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
ایران با دارا بودن حدود 79 گونه از سرده پونه‌سا به عنوان یکی از مناطق پیدایش این سرده تلقی می‌شود. در حدود 77 درصد از گونه‌های شناسایی شده این سرده در ایران، گونه‌های انحصاری هستند. گونۀ پونه سای ایرانی که در منابع مرجع گیاه شناسی به عنوان گونهای مستقل به نام پونه‌سا ناميده مي‌شد، در فلور ایران موقعیت آرایه‌شناختی گونه Nepeta persica به واریته‌ای از گونه Nepeta kotschyi تغییر یافته است. در این تحقیق صحت جایگاه آرایه‌شناختی این دو گونه با بررسی صفات مختلف ریخت‌شناختی و ریزریخت شناختی آنها مانند ارتفاع گیاه، اندازه برگها، تاج پوشش، نوع کرکها و فندقه، با استفاده از تصاویر استریومیکروسکوپ الکترونی (SEM) و مطالعات آماری SPSS و بررسی معنیداری صفات توسط نرم افزار ANOVA مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که اختلاف معنیداری در ویژگیهایی مانند شکل برگها، کرکها و روزنه های آن و همچنین ارتفاع آنها وجود دارد. هر چند در اندازه و شکل بذرها به وضوح اختلافی مشاهده نشد. هر دو گونه دارای فندقههای مشبک با زوائد زگیل مانند بودند. همچنین شکل ظاهری کرکهای بلند در برگهای دو گونه کاملا متفاوت هستند به طوریکه در گونه N. persica دارای زوائد زگیل مانند ولی در گونه N. persica با سطح صاف هستند. بر اساس داده های به دست آمده از مطالعات آرایه‌شناختی دو گونه N. persica و N. kotschy و نتایج مطالعات ریختشناسی و ریزریختشناسی و تصاویر میکروسکوپ الکترونی از سطح برگها که برای اولین بار در این مقاله آورده شده است پیشنهاد مستقل بودن دو گونه ارائه گردید.
