سامانه نشریات علمی

هدف این مطالعه مقایسه دو شوت روی پای زمینی و هوایی ازمنظر توالی زمانی حرکت و فعالیت
الکترومایوگرافی عضلات اندام تحتانی در فاز رو به جلوی حرکت شوت است. بدینمنظور از 11 نفر
131 سانتیمتر، دعوت ±3/ 33 کیلوگرم و قد 2 /6±6/ 22 سال، وزن 5 /3 ±2/ ورزشکار ماهر با میانگین سن 5
شد تا در تحقیق شرکت کنند. به منظور محاسبه سینماتیک حرکت، 5 مارکر به نقاط آناتومیکی پای
ضربهزننده متصل شد و از حرکت شوت زمینی و هوایی ورزشکاران با دو دوربین کاسیو ) ZR200 ( با
سرعت نمونهبرداری 211 فریم بر ثانیه تصویر گرفته شد. بهعلاوه، در حین اجرای مهارت با استفاده از
الکترودهای سطحی و دستگاه ME6000 متغیرهای الکترومایوگرافی سه عضله راسترانی، پهن داخلی و
ساقی قدامی اندازهگیری شد. نتایج پژوهش نشان داد عضلات در طول فاز رو به جلوی حرکت در دو شوت
زمینی و هوایی در ترتیب فعال سازی عضلات مختلف هستند، اما هیچ گونه اختلاف معناداری در توالی زمانی
انقباض عضلات و حرکت اندامها دیده نشد. اندامها و عضلات در هر دو شوت، از یک الگوی زمانی نزدیک
تنه دور از تنه نسبتاً مشابه بهره میبرند که تأثیر زیادی در هماهنگی و کیفیت شوت دارد.

نرم­افزار­های تحلیل حرکت، ابزار­ی سودمند و پرکاربرد در بررسی بیومکانیکی حرکت­ها هستند، اما به­دلیل بالابودن قیمت این ابزار، محققانِ اندکی امکان استفاده از آنها را دارند. هدف این مطالعه، طراحی و اعتباریابی نرم­افزاری کاربردی و ارزان­­قیمت برای محاسبۀ کینماتیک حرکت است. در طراحی این نرم­افزار از الگوریتم­های دقیقِ پردازش تصویر و روش انتقال مستقیم خطی (DLT)^[1] برای تعیین موقعیت مارکرها در تصاویر و فضا استفاده شد. برای سنجش اعتبار نرم­افزار، آزمایش­های متعددی در وضعیت­های ایستا، پویا، خطی و زاویه­ای در فضای دوبعدی و سه­بعدی با ابزار مناسب انجام گرفت و با نتایج حاصل از نرم­افزار به­وسیلۀ آزمون یومن‌ویتنی مقایسه شد و اختلاف معنی­داری مشاهده نشد. برای بررسی روایی و پایایی نرم­افزار، از ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی درونی استفاده شد که در کلیۀ مقایسه­های انجام­شده، مقادیر بزرگتر از 97/0 برای این­دو ضریب به­دست آمد که نشان­دهندۀ روایی و پایایی زیاد نرم­افزار است. با توجه به نتایج تحقیق نرم­افزار حاضر، با قابلیت­هایی مانند یافتنِ خودکارِ موقعیت مارکرها در تصاویر حاصل از دوربین­های ویدئویی، ارزانی قیمت، امکان استفاده در فضای باز و پردازش تصاویر دوبعدی و سه­بعدی، می­تواند ابزار مناسبی برای تحلیل کینماتیک حرکت باشد.

با توجه به تأثیر موقعیت قرارگیری پای تکیه­گاه به­منزلۀ عاملی مؤثر بر موفقیت شوت و بروز آسیب در مفصل مچ پا، هدف این تحقیق، مقایسۀ منتخبی از ویژگی‌های بیومکانیکی و عوامل مؤثر بر آسیبِ پای تکیه­گاه در شوت با پای برتر و غیربرتر بازیکنان مبتدی فوتسال بود. در این تحقیقِ نیمه­تجربی، 12 بازیکن فوتسال آماتور جوان با میانگین و انحراف استاندارد سن 1/5±21/2 ، قد 4/2±176 سانتی متر، وزن 5/5 ±67/6 کیلوگرم مشارکت کردند. درحالی­که از ورزشکاران خواسته شد تا توپ را با پای برتر و غیربرتر با حداکثر تلاش از فاصلۀ 10 متری به­سمت دروازه شوت کنند، اطلاعات مربوط به نیرو و ضربۀ وارد شده به کف پا و موقعیت پای تکیه­گاه به­کمک دستگاه سنجش فشار کف پای صفحه­ای Platform و با سرعت نمونه­برداری 300 هرتز ثبت شد. برای بررسی خطر آسیب مچ پا،  نیروها، ضربه­ها و بیشترین فشار وارد به قسمت­های لترال و مدیال، در دو پای برتر و غیربرتر اندازه­گیری شد. نتایج حاکی از وجود اختلاف معنادار در دامنۀ حرکتی مفصل ساب­تالار بود که احتمالاً می­توان دلیل آن­ را وجود انعطاف و هماهنگی بیشتر در پای برتر دانست. در مقدار ضربۀ وارد به قسمت­های جلویی، میانی و عقبی پا، اختلاف معنی­داری بین پای راست و چپ مشاهده نشد. حداکثر فشار در قسمت لترال پای غیربرتر به­طور معناداری بیشتر از پای دیگر بود که احتمالاً می‌تواند یکی از علل افزایش خطر آسیب داخلی مچ پا تلقی شود. با توجه به تازه­کاربودن و فقدان هماهنگی عصبی عضلانی مناسب در اندام غیربرتر آزمودنی­ها قادر نبودند الگوی پیشرفته­ای از حرکت شوت را در پای غیربرتر ارائه دهند. ازاین­رو، فقدان هماهنگی عصبی عضلانی می­تواند به اتلاف انرژی و واردآمدن فشارهای غیراصولی به قسمت­های مختلف بدن به­ویژه کف پا منجر شود و بروز آسیب را تشدید کند. با توجه به نتایج تحقیق، می­توان گفت ورزشکاران مبتدی فوتسال، حین زدن شوت با پای برتر، کیفیت بالاتری را از نظر فاکتورهای بیومکانیکی دخیل در حرکت نشان می­دهند. همچنین، با توجه به پارامترهایی که بررسی شد، احتمال آسیب در مچ پای تکیه­گاه فوتبالیست­های مبتدی، هنگامی که با پای غیربرتر اقدام به شوت می­کنند، بیشتر از پای تکیه­گاه است. البته تعمیم این نتایج به بازیکنان نیمه­مبتدی و حرفه­ای نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.