پژوهش های نوین فیزیک

---

کاتیون‌‌هایFe, Mg و Al در کانی بیوتیت به فرایند‌های ماگمایی حساس هستند. از این‌رو از کانی بیوتیت در بررسی پتروژنز توده‌‌های گرانیتوئیدی استفاده می‌شود. در این تحقیق از ترکیب شیمیایی کانی بیوتیت برای بررسی ویژگی‌‌های ژئوشیمایی و پتروژنز سنگ‌‌های نفوذی کمپلکس بروجرد در بخش شمالی زون سنندج- سیرجان استفاده شده است. نمونه‌‌های بیوتیت در مقاطع صیقلی گرانیتوئید‌های قدیمی با سن حدود 120 میلیون سال و گرانیتوئید‌های جوان با سن بین 60-70 میلیون سال به روش تجزیه نقطه‌ای (EPMA) و بیوتیت‌های خالص جدا شده از سنگ به روش XRF بررسی شد. نتایج تجزیه بیوتیت به هر دو روش نتایج مشابهی را نشان دادند. کانی بیوتیت در نمونه‌‌های با سن مختلف خصوصیات متفاوتی نشان داده و به خوبی دو گروه سنی از یک‌دیگر متمایز می‌شوند. بر اساس مقادیر کاتیونی Mg, Mn, Fe3+, Fe2+, Ti و Al بیوتیت‌‌های گرانیتوئید‌های جوان بروجرد در ترکیب خود دارای منیزیم بیش‌تری نسبت به بیوتیت‌‌های سنگ‌های قدیمی هستند. مهم‌ترین تفاوت بیوتیت در این واحد‌های سنگی در مقدار Al کل و نسبت Fe/Fe+Mg است. بیوتیت‌‌های متعلق به گرانودیوریت و کوارتزدیوریت‌های جوان بین دو قطب آنیت و فلوگوپیت قرار گرفته‌اند و دارای مقدار Al 48/2 تا 74/2 اتم در هر واحد فرمول و نسبت Fe/Fe+Mg بین 375/0 تا 600/0 هستند. بیوتیت در گرانیتوئید‌های قدیمی بین دو قطب آنیت و سیدروفیلیت قرار می‌گیرد و مقدار Al از 76/2 تا 69/3 اتم در هر واحد فرمول و Fe/Fe+Mg بین 597 /0 تا 720/0 است. بر اساس ترکیب بیوتیت‌ها، گرانیتوئید‌های جوان و قدیمی کمپلکس بروجرد عمدتاً در محدوده مربوط به گرانیتوئید‌های کالک آلکالن قرار می‌گیرند و این گرانیتوئید‌ها به ترتیب نوع I و نوع S هستند و در فوگاسیته اکسیژن متفاوتی تشکیل شده‌اند.