پژوهش های نوین فیزیک

---

بازالت‌های جواهردشت دردامنۀ شمالی البرز واقع در شرق گیلان برونزد قابل توجهی دارند. شواهد پتروگرافی، ژئوشیمیایی و ایزوتوپی نشان از آلایش ماگمای این بازالت‌ها با پوستۀ قاره‌ای دارد . شواهد پتروگرافی از قبیل: خوردگی خلیجی و حاشیه‌های مضرس در فنوکریست‌های پیروکسن و متفاوت بودن ترکیب شیمیایی حاشیه فنوکریست‌های کلینوپیروکسن با کلینوپیروکسن‌های خمیرهٔ حاکی از آلایش پوسته‌ای و عدم تعادل ناشی از تغییر ترکیب ماگمای خمیره نسبت به فنوکریست‌های از قبل تشکیل شده در سنگ هستند. فقر درعناصری چونZr ،Nb ، TiO2 ،P2O5 و غنی‌شدگی از عناصر LIL و نسبت‌های بالای Pb/Nd وBa/Nb ومحتوی پایین Zr/Nb ،Y/Nb، Ce/Pb و هم‌بستگی مثبت SiO2 با 87Sr/86Sr وهمچنین هم‌بستگی مثبتMgOبا Nd نیز از شواهد ژئوشیمیایی و ایزوتوپی آلایش پوسته‌ای ماگمای این بازالت‌ها است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این بازالت‌ها دارای تعادل عنصری شاخصی با سنگ‌های پوسته زیرین و میانی بوده و با آن‌ها آلایش یافته‌اند.

---

تری‌ترپنوئیدهای موجود در پوست سیب، خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالقوه دارند. فعالیت ضد تکثیری تری ترپنوئیدها علیه سلول‌های سرطانی سینه، کبد و کولون اثبات شده است. اورسولیک اسید و اولئانولیک اسید فراوان‌ترین تری‌ترپنوئید موجود در پوست سیب هستند. هدف از این پژوهش، تعیین خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی اورسولیک و اولئانولیک اسید در برابر مادۀ جهش‌زای آزید سدیم با استفاده از میکروزوم و تست ایمز است. مواد استفاده شده در این پژوهش اورسولیک اسید و اولئانولیک اسید به صورت پودر سفیدرنگ و محلول در استن هستند. باکتری مورد استفاده در این آزمون، سویه‌ای از سالمونلا تیفی موریوم (TA100) است که یک جهش انتخابی در اپرن هیستیدین خود دارد. همچنین با افزودن میکروزوم کبد موش اثر ضد سرطانی این دو ماده  نیز تأیید شد. درصد بازدارندگی به‌دست آمده در حضور میکروزوم (s9) برای اورسولیک اسید 83 درصد و برای اولئانولیک اسید 4/76 درصد بود. (در غیاب s9 این مقدار در اورسولیک اسید 6/77 درصد و برای اولئانولیک اسید 8/69 درصد است.) بنا بر این حضور مادۀ ضد جهش اورسولیک و اولئانولیک اسید در کنار ماده جهش‌زا، مقدار جهش برگشتی را کاهش می‌دهد و از آن‌جا که بازدارندگی بیش از 40 درصد به‌عنوان ضد جهش قوی شناخته می‌شود٬ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پوست سیب دارای تری‌ترپنوئیدهایی با خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی  قوی است که این خاصیت در اورسولیک اسید نسبت به اولئانولیک اسید بیش‌تر است.

---

در این پژوهش نانوذرات هسته-پوسته اکسید آهن-سیلیکان (Fe₃O₄/SiO₂) با روش دومرحله‌ای ساخته شدند. ابتدا نانوذرات Fe₃O₄ با روش هم‌رسوبی یون‌های آهن (Fe⁺² و Fe⁺³) در محیط قلیایی و بدون استفاده از سورفکتانت ساخته شد  و سپس پوسته سیلیکان با روشی غیر حرارتی و بدون استفاده از اتصال‌دهنده‌ها روی نانوذرات Fe₃O₄ نشانده شد. سهولت این روش قابل توجه است. بررسی الگوهای پراش اشعه ایکس پودرهای حاصل نشان می‌دهد که ساختار اسپینل معکوس Fe₃O₄ تشکیل شده و سیلیکان به صورت آمورف ساخته شده است. طیف‌سنجی تبدیل فوریه امواج مادون قرمز نیز تشکیل این ساختارها را تأیید می‌کند. نبود پیک‌های اضافی در پراش اشعۀ ایکس نشان‌دهندۀ تشکیل فاز خالص  Fe₃O₄است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی تراگسیلی نشان می‌دهد ساختار هسته-پوسته تشکیل شده و میانگین اندازۀ ذرات 20 نانومتر است. آنالیز مغناطیس‌سنجی نشان می‌دهد مقدار مغناطش اشباع نانوذرات Fe₃O₄ بعد از پوشش دهی با سیلیکان کاهش یافته است.
 

---

تابش طولانی مدت UVB و UVC می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را به دنبال داشته باشد. درباره سرطان‌زایی UV در اغلب موارد روی UVB بررسی شده است؛ اما UVA هم می‌تواند سرطان سلول‌های فلسی در پوست ایجاد کند و همچنین نقش مهمی در ایجاد ملانوما دارد. لذا با توجه به کاربرد وسیع لامپ‌های UV با طول موج nm 260 در هودهای آزمایشگاهی،‌ بررسی تأثیرUV بر پوست بدن ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق، اثر تابش UV با طول موج nm 260، بر پوست بدن و گوش موش‌های سوری Balb/c یک‌ماهه و دو‌ماهه، در مدت زمان‌های تابش‌گیری 25 ساعت، 50 ساعت و 100 ساعت بررسی شده است. نتیجه اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهند که تابش UV باعث افزایش ضخامت اپیدرم شده است. در مورد لایه‌های دیگر پوست در دو سن یک‌ماهه‌ و دوماهه، میزان تغییر ضخامت در زمان‌های مختلف تابش متفاوت است. ضمناً تابش UV روی کاهش تعداد فولیکول‌های مو تأثیر معنی‌دار نداشته است.