دوره ۱۰، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۸۹ )
چکیده
زنجبیل، از گیاهان دارویی است که بیش‌ترین آنتیاکسیدانتها (ویتامینهای B، C و E) را دارد و در تقویت قوۀ جنسی نیز مؤثر است. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر عصارۀ زنجبیل بر محور هورمونی هیپوفیز- گوناد و فرآیند اسپرماتوژنز در موشهای سوری نابالغ نژاد Balb /C است. موش سوری نر نابالغ (۲۸ سر)، با وزن تقریبی ۱۸-۱۵ گرم و محدودۀ سنی۳۰- ۲۵روزه، به‌طور تصادفی به ۴ گروه ۷ تایی کنترل، شم و آزمایشی ۱و۲ تقسیم شدند. گروههای آزمایشی ۱و۲ بعد از تعیین دوز کشندۀ عصارۀ زنجبیل به‌مدت دو هفته به‌ترتیب ۵۰ و ۱۰۰ میلیگرم/کیلوگرم از عصارۀ هیدروالکلی زنجبیل تهیه شده به‌روش پرکولاسیون، به‌صورت تزریق درونصفاقی (IP) دریافت کردند و در مدت زمان ذکر شده، گروه شم، آب مقطر (IP) دریافت کرد. گروه کنترل از آب و غذای استاندارد آزمایشگاهی استفاده کرد. پس از ۱۴ روز تزریق، موشها با اتر بیهوش شدند و غلظت هورمونهای تستوسترون، LH و FSH با استفاده از کیت ELISA اندازهگیری و تعداد اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیتها، اسپرماتید، اسپرم، لیدیگ و سرتولی در بیضۀ خارج شده با روش رنگآمیزی هماتوکسیلین- ائوزین شمارش گردید. نتایج به‌دست آمده نشان داد در مقایسه با گروه کنترل و شم، مقادیر سرمی LH در گروه آزمایشی ۲ و هورمون FSH در هر دو گروه آزمایشی کاهش معنیدار (۰۵/۰P<) و میزان تستوسترون در گروه آزمایشی ۲ افزایش معنیدار (۰۵/۰P<) دارد. هم‌چنین تعداد سلولهای لیدیگ و اسپرماتوسیت در گروه آزمایشی ۲ و تعداد سلولهای اسپرماتید و اسپرماتوزویید در هر دو گروه آزمایشی، در مقایسه با گروههای کنترل و شم افزایش معنیدار (۰۵/۰P<) دارد. بنا بر این احتمال میرود که فنیل پروپانوییدها و سرکوییترپنهای موجود در زنجبیل از طریق افزایش هورمون تستوسترون و LH و تکثیر سلولهای لیدیگ از طریق تأثیر بر محور هیپوفیز- گوناد موجب تکثیر سلولهای جنسی در لولههای منیساز گردد.
