پژوهش های نوین فیزیک

---

بیوسورفاکتانت‌ها محصولات طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها هستند که در حد بالایی دارای ویژگی فعالیت سطحی‌اند. گلیکولیپید‌ها، فسفولیپید‌ها و اسید‌های چرب، لیپوپپتیدها و لیپوپروتئین‌ها، بیوسورفاکتانت‌های پلیمریک و بیوسورفاکتانت‌های ویژه از انواع اصلی بیوسورفاکتانت‌ها هستند. رامنولیپید نوعی بیوسورفاکتانت از گروه گلیکولیپیدهاست که توسط باکتری سودوموناس ائروجینوزا1 تولید می‌شود. در این تحقیق از باکتری سودوموناس ائروجینوزا2 استفاده شد که از کلکسیون میکروبی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران تهیه گردید. این باکتری در محیط کشت نمک‌های معدنی 3M واجد ملاس کشت داده شد. قند موجود در ملاس، ساکاروز است که باکتری سودوموناس ائروجینوزا نمی‌تواند از آن به‌عنوان منبع کربنی استفاده کند ولی سویه مورد استفاده در این تحقیق به دلیل آن‌که دست ورزی‌های ژنتیکی بر روی آن انجام شده است، قادر به استفاده از قند ساکاروز است به شرط آن‌که آلودگی‌های شیمیایی موجود در ملاس حذف شود. لذا از روش تیمار شیمیایی ملاس، خالص‌سازی شده و در دسترس میکروارگانیسم قرار گرفت. رامنولیپید تولید شده با آزمایش‌های سنجش قند به روش فنل- سولفوریک اسید و توانایی امولسیفیکاسیون نفت خام (با استفاده از سنجش میزان گلوکز) ارزیابی شد. آزمایش‌ها با روش ANOVA تجزیه و تحلیل آماری شدند. نتایج بیان‌گر آن بود که بدون ملاس، بهترین شرایط برای تولید رامنولیپید شامل نسبت کربن به نیتروژن =18، 7 pH، c ˚33= دما با میزان هوادهی=rpm 200 و درصد تلقیح=5/1 در زمان 96 ساعت است. میزان رامنوز تولید شده 161/0 گرم در لیتر (رامنولیپید=367/0گرم در لیتر) و درصد توانایی امولسیفیکاسیون نفت خام 53 % بود. در حالی که در ملاس تیمار شده، تولید رامنولیپید با میزان تلقیح 2% (v/v) از پیش کشت به محیط کشت تولید دارای نسبت 16=C/N، 8/6 pH، در دمای ˚c30 با شدت هم زدن rev.min-1 200 و در زمان 96 ساعت بهدست آمد. در چنین شرایطی میزان رامنوز تولید شده، 22/0 گرم در لیتر (معادل 66/0گرم رامنولیپید در لیتر) و درصد توانایی امولسیفیکاسیون نفت خام آن برابر 5/55% محاسبه شد.