دوره 8، شماره 3 - ( 12-1387 )
چکیده
تاقدیس جهق در جنوب کاشان میزبان سنگ‌های آتش‌فشانی سیلورین در قاعدهٔ سازند ماسه سنگی نیور است. این منطقه در لبهٔ غربی ایران مرکزی واقع است. سنگ‌های آتش‌فشانی بررسی شده شامل بازالت تا تراکی بازالت بوده و دارای پلاژیوکلاز فراوانند. طبقه‌بندی ژئوشیمیایی این سنگ‌ها معرف بازالت‌های ساب آلکالن تا آلکالن است. بررسی عناصر نادر خاکی نشان دهندهٔ درجهٔ ذوب بخشی کم و وجود گارنت در فاز باقی‌مانده است. فراوانی میزان عناصر Ti و Zr ماهیت آلکالن تا انتقالی را برای ماگمای تشکیل دهندهٔ سنگ‌های آتش‌فشانی جهق نشان می‌دهد. محیط تکتونیکی تشکیل این سنگ‌ها ریفت درون قاره‌ای در نظر گرفته می‌شود که به دنبال شکستگی‌های پوسته کراتونی ایران پس از رخ‌داد فاز کوه‌زایی کالدونین و فازهای کششی پس از آن ایجاد شده است. به احتمال زیاد عملکرد گسل اصفهان که یکی از گسل‌های پی سنگی و قدیمی در منطقه است، عامل برون‌ریزی و ولکانیسم سیلورین در این بخش از ایران است
