سمیرا شوکت یاری، رضا حیدری، رشید جامعی، سیاوش حسینی سرقین،
دوره 13، شماره 1 - ( زیست شناسی Biology 1392 )
چکیده
آلکالوئیدها گروه بزرگی از ترکیبات هستند که فعالیتهای شیمیایی، زیستی و فیزیولوژیکی دارند. ترب‌شیر1 گیاهی است متعلق به تیرۀ شیرپنجه2 که منبعی غنی از آلکالوئید است. در پژوهش حاضر، محتوای آلکالوئید تام غدد زیرزمینی ترب‌شیر3 از مریوان و سنندج و ترب‌شیر صغیر4 از سنندج و نقده به‌روش اسپکتروفتومتری، براساس واکنش آلکالوئید با محلول بروموکرزول سبز، بررسی شد. هم‌چنین اثر برخی مشخصات خاک منطقه رویش مانند pH خاک، نیتروژن کل، پتاسیم و نوع بافت خاک، ارتفاع منطقه و نیز محتوای نیترات غدد زیرزمینی، بر روی محتوای آلکالوئید تام سنجیده شد. نتایج حاصل از آنالیز دادهها نشان داد که تفاوت معنیداری بین محتوای آلکالوئید تام ترب‌شیر جمعیت مریوان (18/1±12/27 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و سنندج (77/0±42/17 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و نیز محتوای آلکالوئید تامترب‌شیر صغیر جمعیت سنندج (655/0±38/15 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و نقده (227/0±4/7 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) وجود دارد. هم‌چنین بین گونههای مناطق مختلف به‌غیر از ترب‌شیرجمعیت سنندج (77/0±42/17 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و ترب‌شیر صغیرجمعیت سنندج (655/0±38/15 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) تفاوت معنیداری مشاهده شد. نتایج نشان داد که محتوای نیترات در گونۀ ترب‌شیر صغیربیش‌تر از میزان آن در ترب‌شیر است. بررسی نمونههای خاک مناطق نشان داد که بافت خاک در منطقۀ سنندج (ترب‌شیر صغیر) شنی- لومی و در سایر مناطق لومی- رسی بود. خاک همه مناطق از نظر pH، قلیایی ضعیف تشخیص داده شد. نتایج حاصل از بررسی اثر مشخصات خاک منطقۀ رویش بر روی محتوای آلکالوئید تام نشان داد که برخی عوامل بر روی محتوای آلکالوئید تام در جنس ترب‌شیر تأثیر می‌گذارند. به این صورت که، با افزایش مقدار نیتروژن کل، پتاسیم خاک و محتوای نیترات گیاه، مقدار آلکالوئید تام کاهش مییابد. در حالیکه تأثیر اسیدیته، بافت خاک و ارتفاع منطقه بر محتوای آلکالوئید تام در سطح احتمال 5 درصد معنیدار نبود.
فاطمه قاسمی، رضا حیدری، رشید جامعی، لطیفه پوراکبر،
دوره 15، شماره 1 - ( یافته های نوین در زیست شناسی 1393 )
چکیده
برای بررسی سمیت ناشی از نیکل، دانه رست های ذرت(Zea mays) بعد از جوانه زنی، در محیط های کشت هیدروپونیک حاوی 0 ، 50 ، 100 و 200 میکرومولار نیکل به مدت دو هفته کشت شدند. سپس تأثیر آن بر رشد، سرعت واکنش هیل و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی مورد بررسی قرار گرفت. وزن تر و خشک برگها و ریشه ها در غلظت 50 میکرومولار نیکل افزایش، اما در غلظت های 100 و 200 میکرومولار کاهش یافت. . با افزایش نیکل، از طول ریشه و ساقه کاسته شد.با توجه به نتایج حاصل، بافتهای ساقه‌ای و ریشه‌ای دربرابر غلظت‌های مختلف نیکل پاسخ رشدی تمایزی از خود نشان می‌دهند. نیکل تا 100 میکرومولار باعث افزایش میزان کلروفیل a شد اما در غلظت 200 میکرومولار از میزان آن کاسته شد. تغییر قابل ملاحظه ای در میزان کلروفیل b و کاروتنوئیدها مشاهده نشد. با افزایش نیکل از سرعت واکنش هیل به عنوان توانایی کلروفیل a در مرکز واکنشی PSII680 برای شکافت آب، کاسته شد.
