سعید بازگیر، فائزه عباسی، ابراهیم اسعدی اسکویی، مسعود حقیقت، پرویز رضازاده،
دوره 6، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
در دسترس بودن داده سالم و قابل اعتماد در مطالعات اقلیمی مهم بوده و استفاده از داده های اشتباه اولین مخاطره در تحلیل مخاطرات طبیعی خواهد بود. در این مطالعه همگنی سری‌های زمانی میانگین سالانه‌ی دمای کمینه، بیشینه و بارش 36 ایستگاه همدید کشور در 6 طبقه اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. آزمون‌های نرمال استاندارد، پتی، انحراف تجمعی و راستی آزمایی ورسلی برای تشخیص ناهمگنی داده‌ها انتخاب شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که % 5/91 و % 5/88 از داده های کمینه و بیشینه دما در طبقه غیر همگن قرار گرفته اند. اگر چه داده های دمای کمینه ایستگاه های هواشناسی اصفهان، سقز، و گرگان و داده های دمای بیشینه ایستگاه های بندر انزلی، شهر کرد، کاشان و سقز دارای شرایط همگن با سطح معنی داری 5 درص بودند. درخصوص داده های بارش، هر چهار آزمون، همگنی 28 ایستگاه را نشان دادند. ولی داده های بارش ایستگاه های بیرجند، کرمان، کرمانشاه، سقز، سنندج و تبریز ناهمگن تشخیص داده شدند. نتایج نشان داد که سال شروع تغییرات دمای بیشینه، در اکثر ایستگاه‌ها سال 1998 بوده ولی در خصوص دمای کمینه و بارش شروع تغییرات در ایستگاه های مختلف، متفاوت بود. از نکات قابل توجه این مطالعه بایستی به کاهش 80 تا 150 میلی متری بارش در ایستگاه های غرب و شمال غرب مانند تبریز، سنندج، سقز و کرمانشاه و همچنین 25 تا 45 میلی متری در ایستگاه های بیرجند، زابل و کرمان اشاره نمود. نتایج این مطالعه نشان داد که نوع اقلیم در کاربرد نوع آزمون همگنی تاثیری نداشته و هر یک از آزمون های همگنی می تواند در هر اقلیمی مورد استفاده قرار گیرد.
آقای علی اکبر میرشفیعی، دکتر سعید بازگیر، دکتر قاسم عزیزی،
دوره 11، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
در بسیاری از تحقیقات علمی، بدون توجه به برخی ملاحظات، از آماره‌های سنجش خطا برای انتخاب مدل یا روش در تحلیل فضایی مخاطرات محیطی استفاده می‌شود. این پژوهش به بررسی دقت روش‌های درون‌یابی بارش در استان فارس پرداخته و هدف آن ارزیابی عملکرد آماره‌های پرکاربرد اندازه‌گیری خطا و ارائه توصیه‌هایی برای استفاده صحیح از آنها بوده است. در این مطالعه، بارش سال 1398 که یک سال پربارش بود، با استفاده از 161 ایستگاه هواشناسی (22 ایستگاه همدیدی و 139 ایستگاه بارانسنجی) و روش‌های وزنی عکس فاصله، کریجینگ، کوکریجینگ و تابع پایه شعاعی درون‌یابی شد. نتایج ارزیابی آماره MBE نشان می‌دهد که به دلیل صفر شدن مجموع مقادیر مثبت و منفی، محققان ممکن است در انتخاب روش‌درون‌یابی دچار اشتباه شوند. این آماره تنها بیش‌برآوردی و کم‌برآوردی را نشان می‌دهد و نمی‌توان از آن برای ارزیابی دقت و انتخاب روش‌های درون‌یابی استفاده کرد. در مورد ضریب تبیین (r2)، نتایج نشان داد که به دلیل عدم تطابق دامنه تغییرات این ضریب (صفر تا 1) با مقادیر خطا (100 تا 400 میلیمتر برای درون‌یابی بارش استان فارس)، استفاده از آن برای ارزیابی دقت روش مناسب نیست. همچنین، نتایج NRMSE نشان داد که در نمونههای با تعداد کم (n=3, NRMSE=0.35) در مقایسه با نمونههای با تعداد زیاد (n=20, NRMSE=0.097)، به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و استفاده از این آماره توصیه نمی‌شود. در نتیجه گیری کلی، استفاده از آماره‌های MAE و RMSE برای ارزیابی خطای روش‌های درون‌یابی به دلیل واقعیتر نشان دادن مقدار خطا پیشنهاد می‌شود.
