دوره 4، شماره 3 - ( 6-1396 )
جلد 4 شماره 3 صفحات 34-17 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tavousi T, HamidianPour M, Dahani R. A Study of Temporal Variations and Spatial Analysis of Thunderstorms and their relation with ENSO. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2017; 4 (3) :17-34
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2747-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2747-fa.html
طاوسی تقی، حمیدیان پور محسن، دهانی راشد. بررسی تغییرات زمانی و تحلیل فضایی رخداد توفانهای تندری و ارتباط آن با انسو مورد: استان سیستان و بلوچستان
. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1396; 4 (3) :17-34
1- ، mhamidianpour@gep.usb.ac.ir
چکیده: (5784 مشاهده)
هدف این پژوهش شناسایی تغییرات زمانی و پراکندگی فضایی رخداد توفانهای تندری گستره استان سیستان و بلوچستان، در مقیاس ساعتی، ماهانه، فصلی و سالانه، در دوره آماری سی ساله (2016 -1987) می باشد. بدین منظور از دادههای ساعتی هوای حاضر (ww) 7 ایستگاه همدید استان سیستان و بلوچستان استفاده گردید. جهت بررسی تغییرات زمانی این رویداد از روش ناپارامتریک منکندال و شیب سن استفاده شد. ضمن اینکه ارتباط این پدیده با انسو و همچنین پراکندگی مکانی آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی‌ها نشان میدهد که در مقیاس ساعتی بیشترین توفانهای تندری در ساعات 12 و 15 بعد از ظهر رخ داده است و به ندرت در شب رخ می دهند.به لحاظ ماهانه بیشترین بسامد توفانهای تندری متعلق به ماه مارس و می باشد. در بین فصول، فصل بهار با 756 (5/17%) رخداد بیشترین و پاییز (5/17%) و تابستان (17%) کمترین فراوانی را دارند و همچنین در دورهی آماری مورد مطالعه سال 1997 با 195 و سال 1985 با 12 رخداد به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشته است.بررسی روند تغییرات توفانهای تندری در ایستگاه های منتخب نشان میدهد که توفانهای تندری در تمامی ایستگاهها به جز ایستگاه سراوان روند افزایشی دارند. این روند کاهشی در سطح 95% معنیدار است. از دیگر نتایج این پژوهش این است که حدود 72 درصد توفانهای تندری در فاز گرم انسو (النینو) رخ میدهد و نوسانات سالانه این پدیده مرتبط به تغییر الگوهای جوی در طی النینو میباشد.به لحاظ آرایش مکانی بیشترین توفانهای تندری در تمامی فصول در شرق استان با مرکزیت ایستگاههای ایرانشهر و سراوان رخ میدهد. این آرایش فضایی در مقیاس فصلی بدین صورت است که بیشترین توفانهای تندری تابستانه و پاییزه با منشاء حارهای از مرکزیت شهر ایرانشهر برخوردار است ولی در طی فصول زمستان و بهاره با منشاء برونحارهای با مرکزیت شهر سراوان میباشد
فهرست منابع
1. آرنس، دونالد. 2009. هواشناسی نوین مقدمه‌ای بر هوا، اقلیم و محیط. ترجمه محمدرضا بابایی ویرایش هشتم، انتشارات آییژ.
2. ابراهیم زاده، عیسی. 1388. بنیان‌های جغرافیایی جنوب شرق ایران. چاپ اول، زاهدان، انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان.
3. ایران‌پور، فخرالدین؛ حجت الله یزدان پناه و علی حنفی. 1394. تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی توفانهای تندری در ایستگاه هواشناسی همدان. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 13: 131 – 115.
4. برنا، رضا و احمد فاخر نسب.1391. بررسی شاخص‌های ناپایداری L.C.L، L، Li و k در وقوع توفانهای تندری در ایستگاه دزفول. اولین همایش ملی جغرافیا، مخاطرات محیطی و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، صص 42 - 33.
5. جعفرپور، ابراهیم. 1385. مبانی اقلیم شناسی. چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران.
6. جلالی، اروج؛ علی اکبر رسولی و بهروز ساری صراف. 1385. توفانهای تندری و بارشهای ناشی از آن در محدوده شهر اهر. مجله جغرافیا و برنامه ریزی، 24: 33 – 18.
7. رسولی، علی اکبر و خدیجه جوان. 1391. تحلیل روند وقوع توفانهای رعد و برقی در نیمه غربی ایران با کاربرد آزمون‌های ناپارامتری. فصل نامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، 31: 111-126.
8. سلیمانی، مختار؛ مرتضی عبدالمالکی و شیما رضایی. 1390. شناخت سازوکار همدید ایجاد بارشهای تندری استان کردستان (مطالعه موردی:27 - 29 اردیبهشت ماه 1390 ). اولین همایش ملی جغرافیا مخاطرات محیطی و توسعه پایدار، اهواز دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، صص 9- 1.
9. صالحی، حسن؛ حسین ثنایی نژاد و محمد موسوی بایگی. 1393. بررسی شاخص‌های ناپایداری هنگام وقوع پدیده های آب و هوایی مخرب در مشهد. جغرافیا و مخاطرات محیطی. 9: 113 – 123.
10. علیجانی، بهلول. 1381. اقلیم‌شناسی سینوپتیک. انتشارات سمت. تهران.
11. عسگری، احمد و فرشته محبی.1389. مطالعه آماری - همدیدی توفانهای تندری در استان خوزستان. چهارمین کنفرانس منطقه‌ای تغییر اقلیم، صص 119 – 111.
12. فرج زاده، منوچهر. 1392. مخاطرات اقلیمی ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
13. قویدل رحیمی، یوسف؛ پرستو باغبانان و منوچهر فرج زاده اصل. 1393. تحلیل فضایی مخاطره‌ی توفانهای تندری بهاره‌ی ایران. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 3: 70 – 59.
14. کاویانی، محمدرضا و بهلول علیجانی. 1385. مبانی آب و هواشناسی. چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات سمت،.
15. میر احمدی، اکبر. 1391. بررسی ویژگی‌های آماری توفانهای تندری در کوهرنگ بختیاری، همایش ملی انتقال آب بین حوضه‌ای (چالش‌ها و فرصت‌ها). شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلانی واحد شهرکرد.
16. محمدی، فرشته؛ برومند صلاحی و رسول همتی. 1391. بررسی توفانهای تندری غرب کشور با رویکرد کاهش خسارات محصولات کشاورزی. اولین همایش ملی توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک، ابر کوه، ایران.
17. Ackerman, A.S.; Knox, A.J. 2003. Meteorology Understanding the Atmosphere. Toronto, Ontario, Canada. Page: 467.
18. Allen, j.t. and karoly, d.j. 2013. A climatology of Australian severe thunderstorm environments 1979–2011: inter-annual variability and ENSO influence. International Journal of Climatology, 34: 81-97. DOI: 10.1002/joc.3667.
19. Changnon S. A. 2001. Thunderstorm rainfall in the conterminous United States, Bull. Amer. Meteor. Soc, 82: 1925-1940. DOI:org/101175/1520-0477.
20. Easterling, D.R. 2003. Trend in U.S. Climate during the Twentieth Century, consequences, 2: 3-12.
21. Gupta, H., Sorooshian, S.; Gao, X.; Iman, B.; Hsu, k.l.; Bastidas, L.; Li, j. and Mahani, S. 2002. The challenge of predicting flash floods from thunderstorm rainfall, The Royal society. 360: 1363-1371.
22. Kallo, A and pascual, R. 2005. Diagnosis and modeling of a summer condition storm Mediterranean pyrencs. Advances in Geosciences, 2: 273-277. DOI=10.1.1.389.1207.
23. Kandalgaonkar, S.S.; Kulkarni, J.R.; Tinmakerand, M.I.R. and Kulkarni, M.K. 2010. Land-ocean contrasts in lightning activity over the Indian region. International Journal of Climatology. 30:137–145.
24. Kendall, M.G. 1970. Rank Correlation Methods, 2nd Ed., New York: Hafner. Mann, H.B. 1945. nonparametric tests against trend, Econometrica, 13: 245-259.
25. Kulkarni, M.K.; Revadekar, J.V. and Varikoden, H. 2013. About the variability in thunderstorm and rainfall activity over India and its association with El Nino and La Nina. Nat. Hazards. 69: 2005–2019. DOI 10.1007/s11069-013-0790-z
26. Kumar, P.R. and Kamra, A.K. 2012. Variability of lightning activity in South/South east Asia during 1997–98 and 2002–03 El Nino/La Nina events. Atmospheric Research. 118: 84–102
27. Nastos, P.T.; Matsangouras, I.T. and Chronis, T.G. 2014. Spatio-temporal analysis of lightning activity over Greece - Preliminary results derived from the recent state precision lightning network. Atmospheric Research, 144: 207-217.
28. Nath, A.; Manohar, G.K.; Dani, K.K. and Devra, P.C.S. 2009. Study of lightning activity over land and oceanic regions of India .J Earth Syst Sci. 118: 467–481
29. Osmar Pinto, Jr. 2015. Thunderstorm climatology of Brazil: Enso and Tropical Atlantic. International journal of climatology, 35:871-878. DOI: 10.1002/joc.4022.
30. Pinto, O. Jr. 2015. Thunderstorms Climatology of Brazil: ENSO and Tropical Atlantic connections. International Journal of Climatology, 35: 871-878 DOI:10.1002/jec.4022.
31. Puranik, D.M. and Karekar, R.N., 2004. Classification of thunderstorms over India using multiscale analysis of AMSU-B images. J Appl Meteorol. 43: 595–611
32. Sátori, G.; Williams, E. and Lemperger, I. 2009. Variability of global lightning activity on the ENSO timescale. Atmospheric Research. 91: 500–507.
33. Wallace, M.J. 1995. Diurnal Variations in Precipitation and Thunderstorm Frequency. American meteorology society. 103: 406-419. DOI.org/10.1175/1520-0493.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
