حسین پورسلطانی زرندی، رسول فرجی، محبوبه اللهیاری،
دوره 2، شماره 4 - ( 10-1391 )
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه بین سبکهای رهبری تحولگرا و عملگرای مدیران مدارس و نیازهای انگیزشی معلمان تربیتبدنی بر اساس نظریۀ X و Y مکگریگور بود. مطابق فرضیۀ نظریۀ Y، انسان موجودی مسئولیتپذیر است و علاقه به کار در ذات و فطرت اوست چنین فردی خود کنترل و خود انگیزش است، در حالی که برطبق مفروضۀ X، انسان موجودی کارگریز و راحتطلب است و تنها راه واداشتن او به کار اجبار و کنترل مستقیم و ترساندن از تنبیه است. جامعه آماری این تحقیق تمامی معلمان تربیتبدنی استان آذربایجان غربی بود (640=N)، 241 معلم به صورت تصادفی بهعنوان نمونه انتخاب شدند. پس از تأیید روایی صوری و محتوایی پرسشنامههای چندعاملی رهبری (MLQ) باس و آلیو (1995) و نیازهای انگیزشی آلان چاپمن (2002) توسط متخصصان، پایایی آنها در یک مطالعه راهنما و به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 906/0=&alpha و 940/0=&alpha محاسبه شد. نتایج رابطه مثبت و معنیداری بین سبکهای رهبری تحـولگرا (001/0=sig و538/0=r) و عمـلگرا (001/0=sig و445/0=r) با مـفروضـههـای نظـریۀ Y مکگریگور نشان داد (01/0>P). بین سبک رهبری بیخاصیت و مفروضههای نظریۀ Y رابطه منفی غیرمعنیدار مشاهده شد (216/0=sig و080/0-=r). همچنین، بین اولویت سبکهای رهبری مدیران مدارس تفاوت معنیداری وجود داشت (01/0>P) و سبک رهبری تحولگرا (852/0±345/2) در اولویت اول و سبکهای رهبری عملگرا (713/0±928/1) و بیخاصیت (972/0±252/1) در اولویتهای بعدی بودند. از دیدگاه معلمان تربیتبدنی، وضعیت موجود در مدارس این استان با مفروضههای نظریۀ X همخوانی داشت. نتیجه اینکه مدیران تحولگرا تمایل و اعتقاد بیشتری به مفروضههای نظریۀ Y دارند و این مدیران با داشتن نگرش Y به کارکنان خود، توانایی ایجاد انگیزش بیشتری خواهند داشت.
