رابطه جامعه و ادبیات دوسویه است؛ به¬طوری‌که هریک بر دیگری اثر می¬گذارد. بوردیو در نظریه عمل به تعامل ادبیات و جامعه و تأثیر متقابل آن‌¬دو بر یکدیگر پرداخته است. در مقاله حاضر، با هدف تحلیل جامعه¬شناختی اشعار احمد شاملو با استفاده از نظریه «عمل» پیر بوردیو، سه رکن منش، میدان و کنش در تحلیل اساس قرار داده شده تا طرز تفکر و نوع عملکرد این شاعر نوپرداز معاصر روشن شود. نوع تحقیق در این نوشته، ازحیث ماهیت و روش، توصیفی‌-تحلیلی و براساس هدف، بنیادی‌-نظری است. یافته¬های تحقیق حاکی از آن است که ذهنیت شاعر، که برمبنای نوع تربیت فردی و اجتماعی در خانواده و جامعه شکل گرفته، مَنشی ثابت و پایدار است و با ذائقه (منش) خاصی که دارد، در مواجهه با قدرت حاکم (میدان)، به میزان برخورداری از سرمایه¬های موجود، سبک زندگی را انتخاب می¬کند و با توجه به جایگاهی (قطب استقلال) که در آن قرار می¬گیرد، در اثر تضاد دیالکتیکی (بین منش و میدان)، موضعی سخت و به¬شدت منفی می‌گیرد و کنش¬های متفاوتی نشان می¬دهد که برآیند آن سرودن اشعار سیاسی‌ـ‌اجتماعی و در مرتبه اعلی، نوآوری در زیر¬میدان تولید شعر فارسی است.

در نظریه «کنش» پیر بوردیو، اثر ادبی بازتولید سرمایه فرهنگی و برآیند ترکیب سرمایه اقتصادی و عادتواره­هاست. همین‌طور، کنشی اجتماعی است که فرد در میدان ادبی از خود نشان می­دهد. شعر به‌مثابه اثر ادبی محصول بُعد ذهنی سرمایه فرهنگی است که به‌‌صورت موفقیت مادی و به‌شکل عینیت‌یافته ظهور می­کند. این پژوهش به کنش­های شعری نیما و اخوان به‌شکل مقایسه­ای با رویکرد نظریه کنش بوردیو می­پردازد تا به این پرسش پاسخ دهد که کنش­های این‌دو شاعر چگونه بیان می­شوند و واکنش­هایشان در قبال برخورد دیگران و اوضاع سیاسی‌ـ‌‌اجتماعی جامعه چگونه شکل می‌گیرد. پیشینه تحقیق در این موضوع مبیّن بی‌توجهی بسیاری از محققان به موضوع است. روش تحقیق در این مقاله، از حیث ماهیت و روش، از گونه توصیفی‌ـ‌تحلیلی و از حیث هدف، بنیادی‌ـ‌نظری است. نتایج نشان داد که هردو شاعر در برخی از کنش­های شعری مشترک‌اند و در برخی دیگر واکنش‌های متفاوتی نشان می­دهند که حاصل آن سرایش اشعار سیاسی‌ـ‌اجتماعی در زیرمیدان تولید شعر فارسی است.