|
جریان های صوفیانه در فارس پیش از ظهور ابن خفیف
|
فاطمه طوبایی    1، محمد یوسف نیری2 |
1- دانشگاه شیراز ، toobaieshima@yahoo.com
2- دانشگاه شیراز |
|
|
چکیده: (1327 مشاهده) |
جستوجو در باب پیدایش و تکوین جریان عرفان و تصوف در نقاط مختلف ایران، یکی از مهمترین موضاعاتی است که کمتر مورد توجه واقع شده است. با تقسیم جریان تصوف به دو مکتب عراق و خراسان و پرداختن به صوفیان و دیدگاههای صوفیانهی این مناطق، دیگر نگرشهای صوفیانه در اقصی نقاط ایران در سایه قرار گرفتند و کمتر به آنها پرداخته شد.
یکی از مناطقی که مورد کمتوجهی قرارگرفت و آن چنان که شایسته بود تحلیل و بررسی نشد، فارس و شیراز بود. به نظر میرسد حضور بیش از هشتاد شیخ از مشایخ تصوف در فارس و شیراز پیش از ظهور ابن‌خفیف و رشد و گسترش چشمگیر عرفان و تصوف در این منطقه، ضرورت بررسی و جستوجو در باب آغاز و تکوین جریان عرفان و تصوف در این خطه را آشکار میکند.
در پژوهش حاضر، نام و نشان چهل و سه تن از مشایخ فارس و شیراز که مربوط به پیش از ظهور ابن‌خفیف هستند یا هم‌عصر او محسوب میشوند، استخراج شد و جهان‌بینی عرفانی آنان تا حد امکان بر مبنای اطلاعات اندک باقی مانده تحلیل گردید. باری از تحلیل و تبیین نگرش عرفانی این چهل و سه تن مشخص گردید که در این دوره چهار جریان اصلی اعلام حضور میکنند: نخست جریان زهدورزی و گوشه‌نشینی (نمودی از شکل اولیه‌ی تصوف)؛ دوم جریان صوفیان متمایل به مکتب عرفان عراق؛ سوم جریان صوفیان متمایل به مکتب عرفان خراسان و چهارم جریان پیشآهنگان مکتب عرفان شیراز.
تحلیل ارقام به دست آمده نشان میدهد در فارس غلبهی فکری_عرفانی با مشایخ پیشآهنگ مکتب شیراز بوده و دیگر جریانها نقشی کمرنگتر ایفا میکنند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تصوف، فارس، زهدورزی، تصوف عراق، تصوف خراسان، پیش آهنگان مکتب عرفان شیراز. |
|
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
ادبیات عرفانی
|
|
|
|
|
|
