[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد 31، شماره 95 - ( 8-1402 ) ::
جلد 31 شماره 95 صفحات 158-135 برگشت به فهرست نسخه ها
توأمانی موسیقی نظری و عملی در دو اسلوب نازک‌خیالی و دورخیالیِ سبک هندی
سید امیرعباس ستایشگر* 1، حبیب‌الله عباسی2 ، مرتضی میرهاشمی2 ، عفت نقابی2
1- دانشگاه خوارزمی ، a.setayeshgar58@gmail.com
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (3050 مشاهده)
فن موسیقی از فنون پرکاربرد شعر است که شاعران از آن برای انتقال اندیشه‌های خویش بهره می­جستند. برخی شاعران به‌دلیل تبحر در موسیقی بیش از دیگران موسیقی را برای بیان اندیشه­ها و ساختن تصاویر شاعرانه به‌کار بسته‌اند. بسامد گفتمان موسیقی در شعر این‌دسته از شاعران و تصویر­آفرینی ­از رهگذر آن، تسلط آنها را بر موسیقی، هم به‌لحاظ نظری (مانند مباحثی چون سازشناسی و الحان) و هم به‌لحاظ عملی (که همانا نوازندگی و آهنگسازی‌ است) نشان می‌دهد. در پژوهش پیش‌رو، با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی، به واکاوی چگونگی موسیقی نظری و عملی در دیوان دو شاعر برجستۀ سبک هندی، صائب تبریزی، پیشوای جریان نازک­خیالی، و بیدل دهلوی، پیش­آهنگ جریان دورخیالی، پرداخته شده است. نخست، با آوردن شواهد مثال، مفاهیم موسیقی در شعر شاعران بررسی و سپس هردو دیدگاه در حوزۀ موسیقی مقایسه شده است. نتیجۀ پژوهش نشان داد که دانش موسیقی در بازگشایی رموز شعر این شاعران بسیار مؤثر است، چنان‌که بدون ریشه­یابی موسیقی، به‌مثابه تخصص و حرفه، دستیابی به فهم درست و دقیق برخی ابیات امکان‌پذیر نخواهد بود. درواقع، این روش کاربرد مفاهیم موسیقی، نشانۀ آگاهی از دور به این حوزه نیست، بلکه دلالت بر نوعی معرفت علمی و شناخت از نزدیک دارد. حاصل این جستار، که تبیین توأمانی موسیقی نظری و عملی در دو اسلوب نازک‌خیالی و دورخیالیِ سبک هندی است، بر سه شاخۀ اصلی شبکه تداعی، معرفت نظری‌ـ‌عملی و پیوند شعر و موسیقی دلالت دارد.
واژه‌های کلیدی: موسیقی، سبک هندی، صائب تبریزی، بیدل دهلوی، سازشناسی، الحان
متن کامل [PDF 854 kb]   (432 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تاثیرپذیری
فهرست منابع
1. آرین‌پور، یحیی (۱۳۸۷). از صبا تا نیما (تاریخ 150 سال ادب فارسی). جلد اول. تهران: زوار.
2. اکبری گندمانی،‌ مهرداد؛ کمالی بانیانی، مهدی‌رضا (۱۳۹۸). چشم‌اندازهای ساختار بلاغی تشبیه در اشعار بیدل دهلوی. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. شمارة ۸۶: ۳۱-۵۹.
3. امین، احمد؛ افخمی خیرآبادی، محمدعلی؛ میرزانیا، منصور (۱۳۸۵). جستاری در تصاویر برساختة نظامی با ابزار موسیقی در پنج گنج. پژوهش‌های ادبی. شمارة 14: ۹-۳۰.
4. باقری، مهری (۱۳۷۰). ملاحظاتی دربارۀ شعر و موسیقی در ایران پیش از اسلام برمبنای شواهد مذکور در آثار نظامی. علوم انسانی دانشگاه الزهراء(س). شمارة 7 و ۸: ۵-۱۱.
5. بیدل دهلوی (1389). دیوان. تصحیح اکبر بهداروند. چاپ دوم. تهران: نگاه.
6. تهماسبی، ارشد (1397). گوشه، فرهنگ نواهای ایران. تهران: ماهور.
7. ثابت‌زاده، منصوره (۱۳۸۲). فردوسی و موسیقی در شاهنامه. تهران: کتاب ماه ادبیات و فلسفه. شمارة 75ـ76: ۱۱۲-۱۲۳.
8. حسن‌پورآلاشتی، حسین (1384). طرز تازه. تهران: سخن.
9. دریاگشت، محمدرسول (۱۳۷۱). صائب و سبک هندی در گسترة تحقیقات ادبی. تهران: قطره.
10. رازانی، ابوتراب (1342). شعر و موسیقی و ساز و آواز در ادبیات ایران. تهران: بینا.
11. رضایی دیورودی، شهربانو (1397). فرهنگ اصطلاحات موسیقی در خمسۀ نظامی. تهران: نوین‌پویا.
12. زرین‌کوب، عبدالحسین (1384). سیری در شعر فارسی. تهران: سخن.
13. ستایشگر، مهدی (1385). واژه‌نامۀ موسیقی ایران زمین. تهران: اطلاعات.
14. ستایشگر، مهدی (1390). رباب رومی. تهران: هنرِ موسیقی.
15. سلجوقی، صلاح‌الدین (1389). نقد بیدل. تهران: طیف‌نگار.
16. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1368). شاعر آیینه‌ها. تهران: آگاه.
17. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390). شاعری در هجوم منتقدان. تهران: آگاه.
18. شمس لنگرودی (۱۳۹۷). گردباد شور جنون: سبک هندی، کلیم کاشانی و گزیدة اشعار. تهران: نگاه.
19. شمیسا، سیروس (1374). سبک‌شناسی شعر. تهران: فردوس.
20. صائب تبریزی (1370). دیوان. ‌تصحیح محمد قهرمان. تهران: علمی‌فرهنگی.
21. صفری، سونیا (1398). اصطلاحات موسیقی و صور شعری و معنای آنها. تهران: سورۀ مهر.
22. طالبیان، سیاوش (1389). خیز و موسیقار زن؛ در معرفت موسیقی در تذکره‌الاولیاء عطار. مقام موسیقایی. شمارة 1: ۹-۱۲.
23. عباسی، حبیب‌الله؛ کجانی حصاری، حجت (۱۳۹۵). نقش موسیقی در گزینش واژگان نفثه‌المصدور. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. شمارة ۸۰: ۱۱۶-۱۳۶.
24. عباسی، مرتضی (۱۳۹۱). تبیین وجوه سازواری غزل‌های سعدی با ردیف کنونی موسیقی ایرانی. مطالعات زبان و ادبیات غنایی. سال دوم. شمارة 2: 57 -76.
25. فارابی، محمدبن‌محمد (1381). احصاءالعلوم. تهران: علمی‌فرهنگی.
26. فتوحی، محمود (1385). نقد ادبی در سبک هندی. تهران: سخن.
27. فرصت‌الدوله شیرازی (۱۳۹۲). بحورالالحان: در علم موسیقی و نسبت آن با عروض. ویراستة سیدعلیرضا میرعلی‌نقی. تهران: معین.
28. کرمی، نجمیه (۱۳۹۸). واکاوی اشعار موسیقایی و بهره‌گیری از موسیقی در آثار نظامی. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی (مؤسسة آموزش عالی نگاره). شمارة 40: ۲۱۳-۲۲۰. https://shorturl.at/huJT3
29. مشحون، حسن (1373). تاریخ موسیقی ایران. تهران: سیمرغ.
30. ملّاح، حسینعلی (1351). حافظ و موسیقی. تهران: هنر و فرهنگ.
31. ملّاح، حسینعلی (1363). منوچهری و موسیقی. تهران: هنر و فرهنگ.
32. مؤتمن، زین‌العابدین (1333). شعر و ادب فارسی. تهران: ابن‌سینا.
33. میثمی، حسین (1397). موسیقی عصر صفوی. تهران: فرهنگستان هنر.
34. Akbari Gandomāni, Mehrdād; Kamāli Bāniāni, Mehdirezā (2019). Perspectives into Rhetorical Structure of Simile in the Poems of Bidel Dehlavi. Persian Language and Literature; 27 (86): 31-59. [In Persian] [DOI:10.29252/jpll.27.86.31]
35. Amin, Ahmad; Afkhami Kheirābādi, Mohammad Ali; Mirzāniā, Mansour (2007). A look at Nezami's Innovative Images made by Using Musical Instruments in PanjGanj. Literary Research, 4 (14): 9-30. [In Persian]
36. Ārianpour, Yahyā (2008). Az Sabā Tā Nimā (The 150-year history of Persian Literature). Vol.1. Tehrān: Zavvār. [In Persian]
37. Bāgheri, Mehri (2010). Consideration on poetry and music in pre-Islamic Iran based on evidences mentioned in Shāhnāmeh. Human Sciences of Alzahra University. 8, 7: 5-11. [In Persian]
38. Bidel Dehlavī (2010). Divān (Collection of Poems), by Akbar Behdārvand, 2nd edition, Tehrān: Negāh. [In Persian]
39. Fārābī, Mohammad Ibn-e Mohammad (2002). Ihsā-al Oloom, Tehrān: Elmi-Farhangī. [In Persian]
40. Forsatuddowlah Shirāzi (2013). Boḥūr al-alḥān. By Alirezā Mirali Naghi, Tehrān: Moeen. [In Persian]
41. Fotouhī, Mahmoud (2006). Literary Critisism in Indian Style of Persian Poetry, Tehrān: Sokhan. [In Persian]
42. Hassanpour Ālāshtī, Hossein (2005). Tarz-e Tāzeh (New Style), Tehrān, Sokhan. [In Persian]
43. Karamī, Najmieh (2019). The analysis of rthymic poems and the employment of music in the works of Nizāmī, Psysochologicaly and Education Studies, No. 40. [In Persian]
44. Mallāh, Hossein Ali (1972). Hāfiz and Music, Tehrān: Honar & Farhang. [In Persian]
45. Mallāh, Hossein Ali (1984). Manouchehri and Music, Tehrān: Honar & Farhang. [In Persian]
46. Mashhoun, Hassan (1994). The History of Music in Iran, Tehrān: Simorq. [In Persian]
47. Meysami, Hossein (2018). Music in Safavid Era.Tehrān: Ibn-e Sinā. [In Persian]
48. Motaman, Zeinulābeddin (1954). Persian Poetry and Literature. Tehrān: Ibn-e-Sina. [In Persian]
49. Rāzānī, Abou Torāb (1963). Poetry and Music and the Accompaniment of Iranian singing with Instrument in Iran's Literature, Tehrān: Binā. [In Persian]
50. Rezāeī Divroudī, Shahrbānou (2018). The Glossary of Musical Terms in Khamsa of Nezāmī (Five Treasures'), Tehrān: Novinpouyā. [In Persian]
51. Safari, Soniā (2019). Musical Terms and figures of poetry and their Meanings, Tehrān: Soore-ye Mehr. [In Persian]
52. Sābetzādeh, Mansoureh (2003). Ferdowsi and Music in Shahnameh, Monthly book of literature and philosophy. (Ketāb-e Māh-e Adabiāt & Falsafeh), No. 75-76. [In Persian]
53. Sāeb Tabrizī (1991). Diwān (Collection of Poems), by Mohammad Ghahremān, Tehrān: Elmī-Farhangī. [In Persian]
54. Saljooghī, Sallāhul-din (2010). A Critique on Bidel, Tehrān, Teifnegār. [In Persian]
55. Setāyeshgar, Mahdi (2006). The Glossary of Iranian Music, Tehrān: Etelā't. [In Persian]
56. Setāyeshgar, Mehdi (2011). Rumi Robāb (Robāb-e Rūmi), Tehrān: Honar-e Moosighī. [In Persian]
57. Shafiī Kadkani, Mohammad Rezā (1989). The Poet of Mirrors, Tehrān: Āgāh. [In Persian]
58. Shafiī Kadkani, Mohammad Rezā (2011). A Poet under the Attack of Critics, Tehrān: Āgāh. [In Persian]
59. Shams Langroudi (2018). Gerdbād-e shoor-e jonoon (Hindi Style, Kalim Kāshāni and selection of poems). Tehrān: Negāh. [In Persian]
60. Shamisā, Cyrus (1995). The Stylistics of Poetry, Tehrān, Ferdows. [In Persian]
61. Tālebiān, Siāvash (2010). Khiz-o Moosighār Zan (Undrestanding music in Tazkirat al-Awliyā), Maqām-e Moosighaeī, No.1. [In Persian]
62. Tahmāsbī, Arshad (2018). Goosheh, The Glossary of Iranian Melodies, Tehrān: Māhour. [In Persian]
63. Zarrinkoub, Abdul-Hossein (2005). An Excursion to Persian Poetry, Tehrān: Sokhan. [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Setayeshgar S A, Abbasi H, Mirhashemi S M, Neghabi E. The Contiguity of the Theoretical and Practical Music in the Two Modes of Delicate Imageries and Exotic Imageries of the Indian style of Persian Poetry. Persian Language and Literature 2023; 31 (95) :135-158
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4258-fa.html

ستایشگر سید امیرعباس، عباسی حبیب‌الله، میرهاشمی مرتضی، نقابی عفت. توأمانی موسیقی نظری و عملی در دو اسلوب نازک‌خیالی و دورخیالیِ سبک هندی. زبان و ادبيات فارسی. 1402; 31 (95) :135-158

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4258-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 31، شماره 95 - ( 8-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666