[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 30، شماره 92 - ( 3-1401 ) ::
جلد 30 شماره 92 صفحات 169-151 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی مفهوم «داد» در شش داستان شاهنامه با رویکرد شناختی
اشرف سراج
دانشگاه الزهرا ، ashrafseraj@yahoo.com
چکیده:   (2364 مشاهده)
«داد» (عدالت) ازجمله مفاهیم انتزاعی است که در دنیای خارج از ذهن صورت ملموسی ندارد و اندیشمندان در طول تاریخ از دیدگاه‌های گوناگون به آن پرداخته­‌اند. فردوسی به داد و دادورزی توجهی ویژه داشته و از آن به­‌منزله یکی از صفات برجسته و ضروری پادشاهان یاد کرده است. از دیدگاه زبان‌شناسان شناختی، ذهن انسان با استفاده از سازوکار استعاره، مفاهیم انتزاعی (حوزه مقصد) را ازطریق مفاهیم عینی (حوزه مبدأ) درک می­کند. برای یک مفهوم انتزاعی ممکن است چندین حوزه مبدأ مختلف به­‌کار گرفته شود. تجارب جسمانی، محیط فیزیکی، محیط اجتماعی و فرهنگی و پیشینه شخصی و اجتماعی از عوامل دخیل در تنوع استعاره‌­ها هستند. در این پژوهش تلاش شده است تا دیدگاه فردوسی درباره داد با بررسی استعاره‌­های مفهومی به­‌کاررفته در شش داستان شاهنامه معرفی و عوامل مؤثر در تنوع حوزه‌­های مبدأ با تحلیل رابطه استعاره و انواع بافت شناسایی شود. مطابق نتایج حاصل از پژوهش، پادشاه داد را، که به‌مثابه شیئی ارزشمند و ثروتی ناتمام است، در بین مردم و جهان می‌­گستراند. دادورزی سبب آراستگی و روشنایی پادشاهی و کشور می‌شود و نگهبانی است که قلمرو حکومت را ایمن نگه می‌دارد و نیز به‌­مثابه آبی است که آبادانی و تازگی جهان و شادی مردم به آن وابسته است.
 
واژه‌های کلیدی: شاهنامه، داد، زبان‌شناسی شناختی، استعاره مفهومی
متن کامل [PDF 4883 kb]   (613 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آرمان، عليرضا و همکاران (1400) «واکاوي نگاشت مرکزي استعاره‌هاي مفهومي و طرح‌واره‌هاي تصويري واژه‌هاي آب و آتش در ضرب‌المثل‌های برآمده از ادب فارسي». مجلة زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمي. سال بيست‌ونهم. شمارة 90: 7-24.
2. افراشي، آزيتا (1395) معني‌شناسي شناختي. تهران: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
3. امن¬خاني، عيسي، و زهرا نظام‌اسلامي (1392) «بررسي تطبيقي مفهوم عدالت در شاهنامه (ايران باستان) و آثار افلاطون». ادبيات عرفاني و اسطوره¬شناختي. سال نهم. شمارة 20: 39-70.
4. ثقفي، عشرت و همکاران (1400) «بررسي تحول استعاره‌هاي مفهومي شجاعت در زبان فارسي در دو بازة زماني تاريخي و معاصر». جستارهاي زباني. دورة دوازدهم. شمارة 4: 1-32.
5. خادمي، غلامرضا، و زهرا ابوالحسني چيمه (1400) «مفهوم‌سازي فرهنگي مرگ در گويش بختياري ززوهارو». جستارهاي زباني. دورة دوازدهم. شمارة 6: 1-31.
6. خليلي، حسين (1379) آرمان دادخواهي و ظلم¬ستيزي در شاهنامة فردوسي. پايان¬نامة کارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي. دانشگاه شهيد بهشتي.
7. دوفوشه‌کور، هانری (1377) اخلاقيات (مفاهيم اخلاقی در ادبيات فارسی از سدة سوم تا سدة هفتم هجری). ترجمة محمدعلی اميرمعزی و عبدالمحمد روح‌بخشان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ايرانشناسی فرانسه در ايران.
8. راسخ¬مهند، محمد (1392) درآمدي بر زبان‌شناسي شناختي، نظريه¬ها و مفاهيم. تهران: سمت.
9. رزمجو، حسين (1374) «عدالت¬جويي و ظلم¬ستيزي فردوسي». در: نميرم از اين پس که من زنده¬ام. مجموعه مقالات کنگرة جهاني بزرگداشت فردوسي (هزارة تدوين شاهنامه). به‌کوشش غلامرضا ستوده. تهران: دنيای کتاب.
10. رستم¬مندي، تقي (1388) انديشة ايرانشهري در عصر اسلامي. تهران: اميرکبير.
11. رضايي‌راد، محمد (1389) مباني انديشة سياسي در خرد مزدايي. تهران: طرح نو.
12. سراج، اشرف، و بهروز محمودي‌بختياري (1397الف) «استعاره¬هاي هستي¬شناختي در شاهنامة فردوسي از ديدگاه زبان‌شناسي شناختي». پژوهشنامة نقد ادبي و بلاغت. سال هفتم. شمارة 2: 57-94.
13. سراج، اشرف، و بهروز محمودي‌بختياري (1397ب) «استعاره‌هاي مفهومي حوزة اخلاق در شاهنامة فردوسي، رويکردي شناختي». پژوهش‌نامة اخلاق. شمارة 40: 127-142.
14. شفيعي‌کدکني، محمدرضا (1383) صور خيال در شعر فارسي. تهران: آگاه.
15. صادقي، مسعود (1399) «استعارة مفهومي و تحليلي نو از نقش آن در اخلاق». تأملات فلسفي. سال دهم. شمارة 24: 235-255.
16. صفوي، کوروش (1383) درآمدي بر معني¬شناسي. تهران: سورة مهر/پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامي.
17. عزيزي، طاهره (1388) «ترسيم چرخة عدالت در شاهنامه». علوم سياسي. سال دوازدهم. شمارة 12: 143-170.
18. فردوسي، ابوالقاسم (1394) شاهنامه. تصحيح جلال خالقي‌مطلق. تهران: سخن.
19. فصيحي رامندي، مهدي (1392) «مفاهيم اخلاقي». پژوهشکدة باقرالعلوم. دسترسی در: .www.pajohe.ir
20. قدردان، مهرداد (1388) جايگاه نور و آتش در آيين زرتشت. شيراز: افق پرواز.
21. کريمي، مريم؛ غلامرضا سالميان، و فاطمه کلاهچيان (1398) «کارکردهاي شناختي استعاره در سيرالعباد الي المعاد سنايي». فنون ادبي. دورة يازدهم. شمارة 2: 113-128.
22. کووچش، زولتان (1393) مقدمه¬اي کاربردي بر استعاره. ترجمة شيرين پورابراهيم. تهران: سمت.
23. کووچش، زولتان (1394) استعاره در فرهنگ، جهاني¬ها و تنوع. ترجمة نيکتا انتظام. تهران: سياهرود.
24. کووچش، زولتان (1396) استعاره¬ها از کجا مي¬آيند. ترجمة جهانشاه ميرزابيگي. تهران: آگاه.
25. محسني گردکوهي، فاطمه؛ ويدا شيرکوند، و آسيه گودرزي‌نژاد (1399) «تحليل استعاره‌هاي مفهومي قدرت و خوشه‌هاي معنايي مرتبط با آن در شاهنامة فردوسي». سبک‌شناسي نظم و نثر. دورة سيزدهم. شمارة 57: 201-223.
26. مرادي غيث¬آبادي، رضا (1387) کتيبه¬هاي هخامنشي. شيراز: نويد شيراز.
27. ملااحمد، ميرزا (1388) بيا تا جهان را به بد نسپريم (پيام اخلاقي حکيم ابوالقاسم فردوسي). تهران: اميرکبير.
28. نيبرگ، هنريک ساموئل (1395) دين¬هاي ايران باستان. ترجمة سيف¬الدين نجم¬آبادي. تهران: مرکز ايراني مطالعات فرهنگ¬ها.
29. Evans. V. (2007) A Glossary of Cognitive Linguistics. Edinburgh: Edinburgh University Press. [DOI:10.1515/9780748629862]
30. Lakoff, G. and Mark Jahonson (2003) Metaphors We Live By. London: Chicago University Press. [DOI:10.7208/chicago/9780226470993.001.0001]
31. Kovecses, Zoltan (2010) Metaphor: a Practical Introduction, exercises written with reka benczes. New York: oxford university press, 2nd ed.
32. Kovecses, Zoltan (2015) Where metaphors come from: reconsidering context in metaphor. New York: Oxford University Press. [DOI:10.1093/acprof:oso/9780190224868.001.0001]
33. Yu, Ning (1998) The Contemporary Theory of Metaphor in Chiness: A Perspective From Chinese. Amesterdam: John Benjamins.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Seraj A. A Study of the Concept of Dād (justice) in Six Stories of Ferdowsi’s Shahnameh with a Cognitive Approach. Persian Language and Literature 2022; 30 (92) :151-169
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4183-fa.html

سراج اشرف. بررسی مفهوم «داد» در شش داستان شاهنامه با رویکرد شناختی. زبان و ادبيات فارسی. 1401; 30 (92) :151-169

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4183-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 30، شماره 92 - ( 3-1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.1 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666