[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد 30، شماره 93 - ( 11-1401 ) ::
جلد 30 شماره 93 صفحات 146-119 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش هبوط، فراموشی و اسارت روح سالک در تجربه موقعیت‌های مرزی (با تکیه بر داستان‌های رمزی سهروردی)
مریم حق‌شناس* 1، نعمت‌الله ایران‌زاده2
1- دانشگاه علامه طباطبایی ، m.haqshenas98@gmail.com
2- دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده:   (3065 مشاهده)
داستان هبوط روح از تمهیدات بیانی فیلسوفان، عرفا و ادبا در ادوار گذشته بوده است. بررسی قاعده­مند این تمهید ­­بیانی در آثار سهروردی، که غالباً به‌شکل داستان ظهور یافته، رهیافتی است که بر پیوند این تصویر ازیک‌سو با نظریه تذکار فلاسفه و ازدگرسو با اسطوره یاد و فراموشی صحه می­گذارد. نظام فکری و هستی­شناختی متفاوت سهروردی «تصویر هبوط» را به رمزی معنی­واره مبدل کرده است که از رهگذر آن، حال‌وهوای فراموشی به‌منزله گشودگی برتر انسان به‌نمایش درآمده است. موتیف هبوط که در اکثر داستان­ها در هیئت پرنده ممثل شده است سرگذشت روحِ سالکی است که از اصل نخستین خویش جدا شده و به عالم جسمانی فرو افتاده است. شخصیت­های داستان­های رمزی سهروردی پس از هبوط به فراموشی گرفتار می­آیند و این مرحله، مقدماتی را فراهم می­کند که به‌واسطه آن روحِ سالک به محدودیت­ها و امکاناتش پی می­برد و بسیاری از باورهای یقینی­اش به اعتباراتی سست بدل می­شود. فراموشی و هبوط در داستان­های مذکور مقدماتی را فراهم می­کنند تا سالک در موقعیت­های مرزی قرار ­گیرد؛ موقعیتی که واقع‌شدن در آن اسباب شناخت و تعالی یا جهش را فراهم می­کند. این جستار، با روش توصیفی و تحلیلی و با بررسی داستان­های عقل سرخ، رساله­الطیر، لغت موران و قصه غربت غربی، نشان داده است که فراموشی، نوعی پیش­آگاهی یا پیش­فهمی است که در تجربه موقعیت‌های مرزی نقشی محوری برعهده دارد.
واژه‌های کلیدی: فراموشی، موقعیت مرزی، سهروردی، روح، تصویر هبوط، اسارت، نظریه تذکار
متن کامل [PDF 3905 kb]   (1083 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ادبیات تطبیقی
فهرست منابع
1. آقاحسيني، حسين (1381) «فرشتة شعر». زبان و ادب فارسي. دورة چهل‌وپنجم، شمارة 185: 73-94.
2. ابراهيمي¬ديناني، غلامحسين (1379) شعاع انديشه و شهود در فلسفة سهروردي. چاپ پنجم. تهران: حکمت.
3. اسماعيل¬پور، ابوالقاسم (1390) زير آسمانه¬هاي نور. تهران: قطره.
4. افلاطون (1355) دورة آثار افلاطون. ترجمة محمدحسن لطفي و رضا کاوياني. جلد اول. تهران: خوارزمي.
5. افلاطون (1355) دورة آثار افلاطون. ترجمة محمدحسن لطفي و رضا کاوياني. جلد سوم. تهران: خوارزمي.
6. الياده، ميرچا (1367) افسانه و واقعيت. ترجمة نصرالـله زنگويي. تهران: پاپيروس.
7. الياده، ميرچا (1381) اسطوره، رؤيا، راز. ترجمة رؤيا منجم. چاپ سوم. تهران: علم.
8. الياده، ميرچا (1387) اسطوره و رمز در انديشة ميرچا الياده. ترجمة جلال ستاري. تهران: مرکز.
9. باقري، مهري (1377) «تابعة ماني». زبان و ادب فارسي. دورة پنجاهم. شمارة 166: 25-48.
10. بلاکهام، هرولد جان (1376) شش متفکر اگزيستانسياليست. ترجمة محسن حکيمي. تهران: مرکز.
11. پورنامداريان، تقي (1386) رمز و داستان¬هاي رمزي در ادب فارسي: تحليلي از داستان¬هاي عرفاني‌ـ فلسفي ابن¬سينا و سهروردي. چاپ ششم. تهران: علمي و فرهنگي.
12. پورنامداريان، تقي (1394) عقل سرخ؛ شرح و تأويل داستان¬هاي رمزي سهروردي. چاپ چهارم. تهران: سخن.
13. پين¬سنت، جان (1380) اساطير يونان. ترجمة باجلان فرخي. تهران: اساطير.
14. حسيني، زهرا؛ و احد فرامرز قراملکي (1391) «ازخودبيگانگي، موقعيت¬هاي مرزي و مرگ در مثنوي مولوي». مجلة فلسفه و کلام اسلامي. دورة چهل‌وپنجم. شمارة 2: 47-66.
15. حسيني، مريم (1392) «اسطورة ياد و فراموشي در داستان¬هاي رمزي و تمثيلي ايراني». الهيات هنر. دورة اول. شمارة 1: 29-50.
16. رضوي، مهدي¬امين (1387) سهروردي و مکتب اشراق. ترجمة مجدالدين کيواني. چاپ چهارم. تهران: مرکز.
17. سهروردي، شهاب¬الدين يحيي (1357) حکمه¬الاشراق. ترجمه و شرح سيدجعفر سجادي. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
18. سهروردي، شهاب¬الدين يحيي (1380) مجموعه مصنفات شيخ اشراق. تصحيح و تحشية سيدحسين نصر. جلد سوم. چاپ چهارم. تهران: پژوهشگاه.
19. سهروردي، شهاب¬الدين يحيي (1388) مجموعه مصنفات شيخ اشراق. تصحيح و تحشية سيدحسين نصر. جلد دوم. چاپ چهارم. تهران: پژوهشگاه.
20. شاهنگيان، نوري¬سادات (1384) «بحثي در نجات¬شناسي گنوسي». انديشة ديني. دورة چهارم. شمارة 16: 47-60.
21. شريف، ميان¬محمد (1370) تاريخ فلسفه در اسلام. ترجمة فتح¬الـله مجتبايي و ديگران. جلد چهارم. تهران: مرکز نشر دانشگاهي.
22. شفا، شجاع¬الدين (1383) افسانة خدايان. تهران: دنياي نو.
23. شميسا، سيروس (1391) مولانا و چند داستان ديگر. چاپ دوم. تهران: قطره.
24. شهرزوري، شمس¬الدين محمد (1372) شرح حکمه‌الاشراق. به‌تصحيح حسين ضيايي تربتي. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
25. طاهري، قدرت¬الـله (1398الف) «تجربة عرفاني در موقعيت¬هاي مرزي و بازتاب آن در داستان طوطي و بازرگان». جستارهاي نوين ادبي. دورة پنجاه‌وچهارم. شمارة 205: 29-55.
26. طاهري، قدرت¬الـله (1398ب) «تجربة عرفاني در موقعيت¬هاي مرزي و بازتاب آن در مثنوي: مطالعة موردي حکايت¬هاي پيرچنگي و موسي و شبان». ادبيات عرفاني. دورة دهم. شمارة 20: 51-78.
27. طليعه¬بخش، منيره، و عليرضا نيکويي (1396) «معرفت و موقعيت¬هاي مرزي در مثنوي مولوي». ادبيات عرفاني. دورة نهم. شمارة 16: 83-117.
28. فروزانفر، بديع¬الزمان (1373) شرح مثنوي شريف. جلد دوم. تهران: علمي و فرهنگي.
29. قشيري، ابوالقاسم (1374) ترجمة رسالة قشيريه. تصحيح بديع¬الزمان فروزانفر. چاپ چهارم. تهران: علمي و فرهنگي.
30. کاپلستون، فردريک (1380) تاريخ فلسفه؛ يونان و روم. ترجمة سيدجلال¬الدين مجتبوي. جلد اول. چاپ چهارم. تهران: علمي و فرهنگي.
31. کربن، هانري (1373) تاريخ فلسفة اسلامي. ترجمة جواد طباطبايي. تهران: کوير.
32. کربن، هانري (1383) انسان نوراني در تصوف ايراني. ترجمة فرامرز جواهري¬نيا. چاپ دوم. تهران: آموزگار خرد.
33. کربن، هانري (1384) بن¬مايه¬هاي آيين زرتشت در انديشة سهروردي. ترجمة محمود بهفروزي. تهران: جامي.
34. مک¬کواري، جان (1377) فلسفه¬هاي وجودي. محمدسعيد حنايي کاشاني. تهران: هرمس.
35. ملکيان، مصطفي (1377) تاريخ فلسفة غرب. جلد چهارم. دفتر همکاري حوزه و دانشگاه.
36. نوالي، محمود (1386) فلسفه¬هاي اگزيستانس و اگزيستانسياليسم تطبيقي. تبريز: دانشگاه تبريز.
37. ورنر، شارل (1347) حکمت يونان. ترجمة بزرگ نادرزاده. تهران: علمي و فرهنگي.
38. هميلتون، اديت (1376) سيري در اساطير يونان و روم. ترجمة عبدالحسين شريفيان. تهران: اساطير.
39. ياسپرس، کارل (1363) فلوطين. ترجمة محمدحسن لطفي. تهران: خوارزمي.
40. يثربي، يحيي (1388) تاريخ تحليلي‌ـ‌انتقادي فلسفة اسلامي. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه. Aghahosseni, Hossein (2002) "Angel of Poetry", Persian Language and Literature, Volume 45, Number 185: 73-94. [In Persian].
41. Bagheri, Mehri (1998) "Mani function", Persian language and literature, Volume 50, Number 166, 25-48. [In Persian].
42. Blackham, Herold John (1997) Six Existentialist Thinkers, translated by Mohsen Hakimi, Tehran: Markaz. [In Persian].
43. Corbin, Henry (1994) History of Islamic Philosophy, translated by Javad Tabatabai, Tehran: Kavir. [In Persian].
44. Corbin, Henry (2004) Enlightened Man in Iranian Sufism, translated by Faramarz Javaherinia, 2nd edition, Tehran: Amouzgar-e Kherad. [In Persian].
45. Corbin, Henry (2005) Principles of Zoroastrianism in Suhrawardi Thought, translated by Mahmoud Behforozi, Tehran: Jami. [In Persian].
46. Copleston, Frederick (2001) History of Philosophy; Greece and Rome, translated by Seyyed Jalaluddin Mojtaba, Volume I, 4th Edition, Tehran: Elmi-Farhangi. [In Persian].
47. Ebrahimi-Dinani, Gholam Hossein (2000) The Radius of Thought and Intuition in Suhrawardi Philosophy, 5th Edition, Tehran: Hekmat. [In Persian].
48. Eliade, Mircea (1988) Myth and Reality, translated by Nasrollah Zangouyi, Tehran: Papyrus. [In Persian].
49. Eliadeh, Mircea (2002) Myth, Dream, Mystery, translated by Roya Monjem, 3rd edition, Tehran: Elm. [In Persian].
50. Eliade, Mircea (2007) Mythical Visions, Tehran: Tous. [In Persian].
51. Eliade, Mircea (2008) Myth and Mystery in Mircha Eliadeh's Thought, translated by Jalal Sattari, Tehran: Markaz. [In Persian].
52. Forouzanfar, Badi'at al-Zaman (1994) Sharh-e Mathnavi Sharif, Volume II, Tehran: Elmi-Farhangi. [In Persian].
53. Ghosheiri, Abolghasem (1995) Tarjome-e Resaley-e Ghosheirieh, by Badi'at al-Zaman Forouzanfar, 4th edition, Tehran: Elmi-Farhangi. [In Persian].
54. Hamilton, Edith (1997) A Look at Greek and Roman Mythology, translated by Abdolhossein Sharifian, Tehran: Asatir. [In Persian].
55. Hosseini, Zahra, and Faramarz Gharamaleki, Ahad (2012) "From self-alienation, borderline situations and death in Rumi's Mathnavi", Journal of Islamic Philosophy and Theology, Volume 45, Number 2, 47-66. [In Persian].
56. Hosseini, Maryam (2013) "The Myth of Remembrance in Iranian Mystical and Allegorical Stories", Art Theology, Volume 1, Number 1, 29-50. [In Persian].
57. Ismailpour, Abulghasem (2011) Under the Skies of Light, Tehran: Qatreh. [In Persian].
58. Jaspers, Carl (1984) Plotinus, translated by Mohammad Hassan Lotfi, Tehran: Kharazmi. [In Persian].
59. Malekian, Mustafa (1998) Tarikh-e Falsafe-ye Gharb, Volume 4, Office of Cooperation between the Hawza and the university. [In Persian].
60. McCowary, John (1998) Existential Philosophies, translated by Mohammad Saeed Hanaei Kashani, Tehran: Hermes. [In Persian].
61. Navali, Mahmoud (2007) Philosophies of Existentialism and Comparative Existentialism, Tabriz: University of Tabriz. [In Persian].
62. Pinocent, John (2001) Greek mythology, translated by Bajlan Farrokhi, Tehran: Asatir. [In Persian].
63. Plato (1976) the period of Plato's works, translated by Mohammad Hassan Lotfi and Reza Kaviani, Volume 1 and 3, Tehran: Kharazmi. [In Persian].
64. Pournamdarian, Taghi (2007) Symbolism and Symbolic Stories in Persian Literature: An Analysis of the Mystical-Philosophical Stories of Ibn Sina and Suhrawardi, 6th Edition, Tehran: Elmi-Farhangi. [In Persian].
65. Pournamdarian, Taghi (2015) Aghl-e Sorkh; Description and interpretation of Ramzi Suhrawardi's stories, 4th edition, Tehran: Sokhan. [In Persian].
66. Razavi, Mehdi Amin (2008) Suhrawardi and the School of Illumination, translated by Majdoldin Keivani, Tehran: Markaz. [In Persian].
67. Shafa, Shojauddin (2004) The Legend of the Gods, Tehran: jahan-e no. [In Persian].
68. Shahangian, Nouri Sadat (2005) "A Discussion on Gnostic Salvation", Religious Thought, Volume 4, Number 16: 47-60. [In Persian].
69. Shahrzuri, Shamsuddin Mohammad (1993) Description of the Wisdom of Illumination, edited by Hossein Ziaei Torbati, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research. [In Persian].
70. Suhrawardi, Shahabuddin Yahya (2001) Collection of works by Sheikh Ishraq, edited by Seyyed Hossein Nasr, Volume 3, Tehran: Research Institute. [In Persian].
71. Suhrawardi, Shahabuddin Yahya (2009) Collection of works by Sheikh Ishraq, edited by Seyyed Hossein Nasr, Volumes 2, Tehran: Research Institute. [In Persian].
72. Suhrawardi, Shahabuddin Yahya (1978) Hikmat al-Ishraq, translated and explained by Seyyed Jafar Sajjadi, 2nd edition, Tehran: University of Tehran. [In Persian].
73. Suhrawardi, Shahabuddin Yahya (2001 and 2009) Collection of works by Sheikh Ishraq, edited by Seyyed Hossein Nasr, Volumes 2 and 3, Tehran: Research Institute. [In Persian].
74. Shamisa, Sirus (2012) Mowlana and some other stories, 2th edition, Tehran: Qatreh. [In Persian].
75. Sharif, Mian Mohammad (1991) History of Philosophy in Islam, translated by Fathullah Mojtabaei et al., Volume 4, Tehran: Markaz-e Nashr-e Daneshgahi. [In Persian].
76. Taheri, Qudratullah (2019a) "Mystical Experience in Border Situations and Its Reflection in Masnavi: A Case Study of the Stories of Pirchangi, Moses and the Shepherd", Mystical Literature, Volume 10, Number 20: 51-78. [In Persian].
77. Taheri, Qudratullah (2019b) "Mystical Experience in border situations and its reflection in the story of the parrot and the merchant", New Literary Essays, Volume 54, Number 205: 29-55. [In Persian].
78. Taliehbakhsh, Monireh and Nikouei, Alireza (2019) "Knowledge and Border Situations in Rumi's Mathnavi", Mystical Literature, Volume 9, Number 16: 17-183. [In Persian].
79. Werner, Charles (1968) Greek Philosophy, translated by Bozorg Naderzadeh, Tehran: Elmi-Farhangi. [In Persian].
80. Yasrebi, Yahya (2009) Analytical-Critical History of Islamic Philosophy, Tehran: the Institute of Culture and Thought. [In Persian].
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Haghshenas M, Iranzadeh N. The Role of Descent, Oblivion and Captivity of the Wayfaring Soul in the Experience of Boundary Situations (with a Focus on Suhrawardi’s Symbolic Stories). Persian Language and Literature 2023; 30 (93) :119-146
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4160-fa.html

حق‌شناس مریم، ایران‌زاده نعمت‌الله. نقش هبوط، فراموشی و اسارت روح سالک در تجربه موقعیت‌های مرزی (با تکیه بر داستان‌های رمزی سهروردی). زبان و ادبيات فارسی. 1401; 30 (93) :119-146

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4160-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 30، شماره 93 - ( 11-1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666