[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد ۲۵، شماره ۸۲ - ( مقالات منتشر شده ۱۳۹۶ ) ::
جلد ۲۵ شماره ۸۲ صفحات ۱۳۱-۱۱۳ برگشت به فهرست نسخه ها
جست‌وجو در سرچشمه‌ها و تحلیل "بن‌مایه درخت" در آثار ناصرخسرو
رحمان ذبیحی*
دانشگاه ایلام ، rahmanzabihi@yahoo.com
چکیده:   (۶۵۴۵ مشاهده)
در سخن شاعران متفکر بن‌مایه‌­هایی هست که علاوه‌بر کثرت تکرار و وسعت کاربرد، با جهان­بینی و منظومه دانش­های گوینده ارتباط دارد. از این‌جمله، بن‌مایه درخت در دیوان و آثار منثور ناصرخسرو است که با دستِ‌کم 177بار کاربرد در مرکز مضامین و تصاویر حکیمانه­ای قرار گرفته که ریشه آنها به باورهای دینی و اعتقادات فلسفی و کلامی شاعر بازمی­گردد. بن‌مایه درخت در آثار ناصرخسرو غالباً در دو محور مهم به‌کار رفته‌است: نخست، تصویر دنیا در هیئت درخت، و انسان به‌صورت میوه و ثمر آن؛ و دیگر، تصویر انسان به‌صورت درخت، و تصویر خصال نیک او در صورت میوه­های شیرین و سودمند و تصویر صفات ناپسند او در هیئت میوه­های تلخ و زیان‌بار. در پژوهش حاضر، ضمن جست‌وجو در زمینه­ها و سرچشمه­های این بن‌مایه، ابعاد گوناگون آن بررسی و تحلیل شده‌است. نتیجه تحقیق جایگاه ویژه و منحصربه‌فرد درخت را در ذهن و ضمیر شاعر و تأثیرپذیری او را در ایجاد مضامین و تصاویر مربوط به آن از معارف اسلامی و آثار اسماعیلیه و اقران آنها نشان می‌دهد.
واژه‌های کلیدی: ناصرخسرو، دیوان، آثار منثور، بن‌مایه درخت، سرچشمه‌ها
متن کامل [PDF 280 kb]   (۱۴۳۱ دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
۱. قرآن کريم
۲. نهج‌البلاغه (۱۳۸۰) ترجمة سيدجعفر شهيدي. تهران: علمي و فرهنگي.
۳. ابن¬سينا، شيخ‌الرئيس ابوعلي (۱۳۸۳) رسالة نفس. با مقدمه و حواشي و تصحيح موسي عميد. همدان: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي و دانشگاه بوعلي همدان.
۴. ابن¬سينا، شيخ‌الرئيس ابوعلي (۱۳۸۳) رساله در حقيقت و کيفيت سلسلة موجودات. با مقدمه و حواشي و تصحيح موسي عميد. همدان: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي و دانشگاه بوعلي همدان.
۵. ابن¬سينا، شيخ‌الرئيس ابوعلي (۱۳۸۳) طبيعيات دانشنامة علايي. با مقدمه و حواشي و تصحيح سيدمحمد مشکوه. همدان: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي و دانشگاه بوعلي همدان.
۶. اخوان¬الصفا و خلان¬الوفا (۱۳۰۵ق) قسم ثاني. به‌کوشش شيخ نورالدين جيواخان. بمبئي: مطبعة نخبة¬الاخبار.
۷. اسدي طوسي، ابونصر علي‌بن‌احمد (۱۳۸۹) گرشاسب¬نامه. تصحيح حبيب يغمايي. تهران: دنياي کتاب.
۸. بحرالفوايد (۱۳۴۵) به‌کوشش محمدتقي دانش¬پژوه. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
۹. بخاري، ابي¬عبدالـله (۱۴۲۷ق) صحيح بخاري. به کوشش ابوعبدالـله علوش. رياض: مکتبة¬الرشد.
۱۰. بهار، مهرداد (۱۳۸۷) از اسطوره تا تاريخ. تهران: چشمه.
۱۱. پارسانسب، محمد (۱۳۸۸) «بن‌مايه، تعاريف، گونه¬ها و کارکردها». نقد ادبي. سال دوم. شمارة ۵: ۷ـ۴۰.
۱۲. پورخالقي چترودي، مهدخت (۱۳۸۷) درخت شاهنامه. مشهد: به¬نشر.
۱۳. پورخالقي چترودي، مهدخت (۱۳۸۰) «درخت زندگي و ارزش فرهنگي و نمادين آن در باورها». مجلة مطالعات ايراني. سال اول. شمارة ۱: ۸۹ ـ ۱۲۶.
۱۴. ترمذي، ابي¬عيسي (۱۹۹۶م) الجامع‌الکبير. تحقيقِ بشار عواد معروف. بيروت: دارالغرب اسلامي.
۱۵. تقوي، محمد (۱۳۸۸) «موتيف چيست و چگونه شکل مي¬گيرد». نقد ادبي. سال دوم. شمارة ۸: ۷ـ۳۱.
۱۶. خوابگزاري همراه التحبير امام فخر رازي (۱۳۸۵) به‌کوشش ايرج افشار. تهران: المعي.
۱۷. دفتري، فرهاد (۱۳۸۶) تاريخ و عقايد اسماعيليه. ترجمة فريدون بدره¬اي. تهران: فرزان روز.
۱۸. دنيسري، شمس¬الدين (۱۳۵۰) نوادرالتبادر لتحفة‌البهادر. به‌کوشش محمدتقي دانش‌پژوه و ايرج افشار. تهران: بنياد فرهنگ ايران.
۱۹. دوبوکور، مونيک (۱۳۹۱) رمزهاي زنده‌جان. ترجمة جلال ستاري. تهران: مرکز.
۲۰. زرين¬کوب، عبدالحسين (۱۳۸۶) با کاروان حله. تهران: علمي.
۲۱. زمردي، حميرا (۱۳۸۷) نمادها و رمزهاي گياهي در شعر فارسي. تهران: زوار.
۲۲. زمردي، حميرا (۱۳۸۸) نقد تطبيقي اديان و اساطير. تهران: زوار.
۲۳. سهروردي، شهاب¬الدين يحيي (۱۳۸۸) مجموعة مصنفات شيخ اشراق. تصحيح و تحشيه و مقدمة سيدحسين نصر. تهران: پژوهشگاه علوم‌انساني و مطالعات فرهنگي.
۲۴. شفيعي‌کدکني، محمدرضا (۱۳۸۰) صورخيال در شعر فارسي. تهران: آگه.
۲۵. شواليه، ژان و آلن گربران (۱۳۸۸) فرهنگ نمادها. ترجمة سودابه فضايلي. تهران: جيحون.
۲۶. شهمردان‌بن‌ابي¬الخير (۱۳۶۲) نزهت¬نامة علايي. تصحيح فرهنگ جهانپور. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
۲۷. صفا، ذبيح¬الـله (۱۳۸۶) تاريخ ادبيات در ايران. تهران: فردوس.
۲۸. طوسي، نصيرالدين (۱۳۷۸) اخلاق ناصري. تصحيح مجتبي مينوي و عليرضا حيدري. تهران: خوارزمي.
۲۹. فربود، فريماز و محمود طاووسي (۱۳۸۱) «بررسي تطبيقي مفهوم نمادين درخت در ايران». هنر و معماري. سال اول. شمارة ۲: ۴۳ـ۵۴.
۳۰. فردوسي، ابوالقاسم (۱۳۸۸) شاهنامه. به‌کوشش جلال خالقي‌مطلق. تهران: مرکز دايرة¬المعارف بزرگ اسلامي.
۳۱. فرنبغ، دادگي (۱۳۹۰) بندهشن. گزارنده مهرداد بهار. تهران: توس.
۳۲. فروزانفر، بديع¬الزمان (۱۳۸۷) سخن و سخنوران. تهران: زوار.
۳۳. قزويني، زکريابن محمدبن‌محمود المکموني (بي¬تا) عجايب المخلوقات و غرايب الموجودات. تصحيح نصرالـله سبوحي. تهران: چاپخانة ناصرخسرو.
۳۴. کتاب مقدس (۱۳۸۳) ترجمة فاضل¬خان همداني. ويليام گِلن و هنري مرتن. تهران: اساطير.
۳۵. کرماني، حميدالدين‌احمد (۱۹۵۲م/۱۳۷۱ق) راحة‌العقل. تحقيق و تقديم محمد کامل حسين و محمد مصطفي حلمي. قاهره: دارالفکر العربي.
۳۶. کريستن¬سن، آرتور (۱۳۸۹) نمونه¬هاي نخستين انسان و نخستين شهريار. ترجمة ژالة آموزگار و تقي تفضلي. تهران: چشمه.
۳۷. مجمل¬الحکمه (۱۳۸۷) به‌کوشش محمدتقي دانش¬پژوه و ايرج افشار. تهران: پژوهشگاه علوم انساني.
۳۸. مسلم، القشيري نيشابوري (۱۴۱۲ق) صحيح مسلم. تصحيح محمدفؤاد عبدالباقي. بيروت: دارالاحياء العربيه.
۳۹. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۶۵) ديوان. تصحيح مجتبي مينوي و مهدي محقق. تهران: دانشگاه تهران.
۴۰. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۸۰) ديوان. به‌اهتمام سيدنصرالـله تقوي با مقدمة سيدحسن تقي¬زاده. تهران: معين.
۴۱. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۹۱) زادالمسافرين. تصحيح و تحشية محمد بذل الرحمن. تهران: اساطير.
۴۲. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۶۳) جامع الحکمتين. تصحيح‌ هانري کربن و محمد معين. تهران: طهوري.
۴۳. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۹۰الف) وجه دين. با مقدمة تقي اراني. تهران: اساطير.
۴۴. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۹۰ب) گشايش و رهايش. تصحيح و مقدمة سعيد نفيسي. تهران: اساطير.
۴۵. ناصرخسرو، ابومعين (۱۳۸۴) خوان‌الاخوان. تصحيح و تحشية علي قويم. تهران: اساطير.
۴۶. هاکس، جيمز (۱۳۸۳) قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطير.
۴۷. هينلز، جان (۱۳۸۸) شناخت اساطير ايران. ترجمة ژالة آموزگار و احمد تفضلي. تهران: چشمه.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zabihi R. An Investigation and Analysis of the Origin of the "Tree Motif" in the Works of Naser Khosrow. Persian Language and Literature 2017; 25 (82) :113-131
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-2935-fa.html

ذبیحی رحمان. جست‌وجو در سرچشمه‌ها و تحلیل "بن‌مایه درخت" در آثار ناصرخسرو. زبان و ادبيات فارسی. ۱۳۹۶; ۲۵ (۸۲) :۱۱۳-۱۳۱

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-۱-۲۹۳۵-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 25، شماره 82 - ( مقالات منتشر شده 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666