[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 24، شماره 81 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) ::
جلد 24 شماره 81 صفحات 221-201 برگشت به فهرست نسخه ها
تقابل‌های دوگانه در غزلیات عطار نیشابوری
مسعود روحانی1، محمد عنایتی قادیکلایی2
1- دانشگاه مازندران ، ruhani46@yahoo.com
2- دانشگاه مازندران
چکیده:   (8301 مشاهده)

تقابل­های دوگانه از مفاهیم و مؤلفه­های اساسی در ساختارگرایی و نظریات زبان­شناسی و نشانه­شناسی است که در باورهای کهن بشری ریشه دارد. یکی از عملکردهای بنیادین ذهن آدمی خلق تقابل­هاست که در ادبیات و هنر نیز دیده می­شود. بررسی تقابل­های دوگانه در آثار ادبی باعث درک بهتری از این آثار می­شود. این مقاله به بررسی تقابل­ها در غزلیات عطار نیشابوری پرداخته است. دقت در یکصد غزل برگزیده از عطار نشان داد که شالوده بسیاری از این غزل­ها تقابل دوگانه است و حتی در بعضی ابیات، دو، سه یا چهار تقابل وجود دارد؛ گویی عنصر تقابل موتور محرک غزل عطار است. با بررسی این غزل­ها، 843 تقابل دیده شده که 47 درصد (396مورد) از نوع واژگانی، 5/35 درصد (298مورد) معنایی و 5/17 درصد (149مورد) از نوع ادبی است و در هر غزل حدود 4/8 تقابل وجود دارد که این موضوع بسامد فراوان این نوع واژگان را نشان می­دهد. مهم­ترین دلایل توجه عطار به تقابل­های دوگانه چنین است: ضمیر ناخودآگاه شاعر، اهمیت‌دادن به مسائل اخلاقی و دینی، توجه به مفاهیم عرفانی، تأثیر محیط اجتماعی و توجه شاعر به مسائل زیبایی­شناختی و موسیقایی. به‌هرروی، تقابل‌های دوگانه یکی از شاخصه­های سبکی غزل‌های عطار به‌شمار می‌آید که کارکرد معنایی و زیبایی­شناختی دارد.

واژه‌های کلیدی: تقابل دوگانه، عطار، غزلیات، ساختارگرایی
متن کامل [PDF 265 kb]   (3788 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. احمدي، بابك (1378) ساختار و تأويل متن. تهران: مركز.
2. اسكولز، رابرت (1383) درآمدي بر ساختارگرايي در ادبيات. ترجمة فرزانه طاهري. تهران: آگه.
3. بارت، رولان (1370) عناصر نشانه¬شناسي. ترجمة مجيد محمدي. تهران: الهدي.
4. برتنس،‌ هانس (1384) مباني نظرية ادبي. ترجمة محمدرضا ابوالقاسمي. تهران: ماهي.
5. پورنامداريان، تقي (1380) در ساية آفتاب. تهران: سخن.
6. چندلر، دانيل (1386) مباني نشانه¬شناسي. ترجمة مهدي پارسا. تهران: سورة مهر.
7. چهري، طاهره، غلامرضا سالميان و سهيل ياري (1392) «تحليل تقابل¬ها و تضادهاي واژگاني در شعر سنايي». پ‍ژوهش¬هاي ادب عرفاني (گوهر گويا). سال هفتم. شمارة دوم. پياپي 25: 141-158.
8. حياتي، زهرا (1388) «بررسي نشانه¬شناختي عناصر متقابل در تصويرپردازي اشعار مولانا». نقد ادبي. سال دوم. شمارة 6: 7-24.
9. رضوانيان، قدسيه (1388) «خوانش گلستان سعدي براساس نظرية تقابل¬هاي ¬دوگانه». ادب فارسي دانشگاه تهران: دورة اول، شمارة2: 123-135.
10. سجودي، فرزان (1382) نشانه¬شناسي كاربردي. تهران: قصه.
11. سلدن، رامان (1384) راهنماي نظرية ادبي معاصر. ترجمة عباس مخبر. تهران: طرح نو.
12. صفوي، كوروش (1387) درآمدي بر معني¬شناسي. تهران: سورة مهر.
13. طايفي، شيرزاد و عاطفه شاهسوند (1391) «بررسي قلندريات در ديوان عطار نيشابوري». اديان و عرفان. سال چهل و پنجم. شمارة 2: 39-61.
14. عبيدي¬نيا، محمدامير و علي دلايي (1388) «بررسي تقابل¬هاي دوگانه در ساختار حديقة سنايي». پژوهش زبان و ادبيات فارسي. شمارة 13: 25-42.
15. عطار، فريدالدين محمد (1374) ديوان عطار. به‌اهتمام و تصحيح تقي تفضلي. تهران: علمي و فرهنگي.
16. عمران¬پور، محمدرضا (1386) «اهميت عناصر و ويژگي¬هاي ساختاري واژه در گزينش واژگان شعر». گوهر گويا: دورة اول، شمارة 1: 153-180.
17. غياثي، محمدتقي (1368) درآمدي بر سبک¬شناسي ساختاري. تهران: شعلة انديشه.
18. ماحوزي، مهدي و شهين قاسمي (1392) «بررسي مضامين ملامتي در غزل‌هاي عطار». سبك‌شناسي نظم و نثر (بهار ادب). سال ششم. شمارة 3 (پياپي 21): 403-420.
19. محرمي، رامين و رقيه ممي¬زاده (1390) «تقابل نمادهاي خير شر در دورة اساطيري شاهنامه». متن¬پژوهي ادبي. شمارة 49: 127-143.
20. محمودي، مريم (1389) «بررسي و تحليل نماد دريا در آثار عطار». پژوهش¬نامة زبان و ادبيات فارسي. سال دوم. شمارة 8: 173-193.
21. مقدادي، بهرام (1378) فرهنگ اصطلاحات نقد ادبي (از افلاطون تا عصر حاضر). تهران: فكر روز.
22. مولوي، جلال¬الدين محمد (1370) مثنوي معنوي. به‌تصحيح رينولد الين نيکلسون. تهران: بهزاد.
23. نبي¬لو، عليرضا (1392) «بررسي تقابل¬هاي دو¬گانه در غزل¬هاي حافظ» زبان و ادبيات فارسي. دانشگاه خوارزمی. سال 21. شمارة 74: 70-91.
24. نيك¬روز، يوسف (1387) «بررسي مفهوم عرفاني درد در شعر عطار». كاوش¬نامه. سال نهم. شمارة 17: 209-247
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Binary Oppositions in the Lyrics of Attar Neishabouri. Persian Language and Literature 2017; 24 (81) :201-221
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-2754-fa.html

روحانی مسعود، عنایتی قادیکلایی محمد. تقابل‌های دوگانه در غزلیات عطار نیشابوری. زبان و ادبيات فارسی. 1395; 24 (81) :201-221

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-2754-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 24، شماره 81 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.1 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666