۳ نتیجه برای توسعه کالبدی
خانم زهرا شرقی، دکتر مصطفی بصیری، دکتر مهسا فرامرزی اصل،
دوره ۰، شماره ۰ - ( ۱-۱۳۰۰ )
چکیده
هدف اساسی این تحقیق آشکارسازی روندتوسعه کالبدی شهر جدید سهند، به عنوان یکی از شهر های جدید کشور با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست طی دوره آماری ۱۳۷۳-۱۴۰۱، میباشد. در این راستا ابتدا تصاویر ماهواره ای مورد نیاز برای ۴ دوره آماری ۱۳۷۳، ۱۳۸۳، ۱۳۹۳، و ۱۴۰۱، از دو ماهواره لندست ۵ و ۸ اخذ گردید. با اجرای یک تابع محاسبات باندی روی تصاویر سنجنده های TM و OLI، مقادیر تغییرات کالبدی بافت شهری طی گام های زمانی مورد بررسی در سطح شهر سهند محاسبه و استخراج گردید. نتایج این تحقیق بیانگر آن بود که رشد و توسعه کالبدی شهر سهند از سال ۱۳۸۳، شروع شده است. در این سال مساحت بافت شهری به ۲۸۲ هکتار رسیده است که نسبت به سال ۱۳۷۳، با یک رشد ۲۸ برابری روبرو بوده است. اما در دهه بعد یعنی سال ۱۳۹۳، نیز مساحت شهر با یک رشد ۱۰۰ درصدی نسبت به دهه قبل به ۵۷۰ هکتار رسید و در نهایت در دهه پایانی مساحت شهر با نرخ رشد ۵۰ درصدی به ۸۵۰ هکتار رسید. ناحیه ۶ شهر سهند، که حدود ۳۵ درصد از بافت کالبدی شهر را به خود اختصاص میدهند، از پرشتاب ترین مناطق شهر طی دهه ۱۳۹۳-۱۴۰۰ بوده است. با توجه به اینکه یک همبستگی معنی دار در سطح اطمینان ۹۵/۰ (P_value=۰,۰۵) بین رشد جمعیت و توسعه کالبدی شهر سهند طی دوره آماری ۱۳۸۰-۱۴۰۰ آشکار گردید(R=۰,۹۱)، لذا مدل رگرسیونی برازش داده شده بین رشد جمعیت و رشد بافت شهری، با قرار دادن جمعیت پذیری پیشنهادی این شهر پس از اعمال سیاست های مسکن مهر(۱۸۵ هزار نفر)، نشان داد که مساحت بافت کالبدی این شهر لازم در دهه آینده به ۱۱۸۱ هکتار رسیده با یک رشد ۳۸ درصدی مواجه خواهد شد.
امیر کرم،
دوره ۸، شماره ۶ - ( ۱۰-۱۳۸۷ )
چکیده
شناخت و تعیین تناسب و استعداد زمین برای توسعۀ کالبدی وشهری از اقدامات اولیه در برنامه ریزی های فضایی و محیطی است.هدف از انجام پژوهش این بود که با توجه به عوامل طبیعی، نواحی مناسب برای توسعۀ کالبدی در مجموعۀ شهری شیراز (یعنی یک ناحیۀ متراکم شهری- صنعتی و کشاورزی) شناسایی و پراکنش فضایی آن مشخص گردد. مواد مورداستفاده شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، واحدهای ارضی، پوشش/کاربری زمین ، لرزه خیزی و داده های مرتبط با اقلیم وساختار اجتماعی/ اقتصادی محدوده بودند. از بررسی های کتابخانه ای نیز برای تکمیل داده ها استفاده شد. تعیین تناسب زمین ازطریق نه معیار طبیعی مشتمل بر ارتفاع، شیب، لیتولوژی، بارش، دما، قابلیت زمین، لرزه خیزی، خطر لغزش، پوشش/ کاربری زمین و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. تناسب زمین برای توسعۀ کالبدی به پنج طبقۀ بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم تقسیم شد و نقشۀ پهنه بندی آن تهیه گردید. نتایج نشان داد که صرفنظر از اراضی کشاورزی، حدود ۲۸ درصد مساحت محدوده در طبقات با تناسب زیاد و بسیار زیاد قراردارد و با ملحوظ داشتن سایرپارامترهامی تواندبرای توسعۀ کالبدی مدنظر برنامه ریزان و سیاستگزاران قرار گیرد.
رحمان زندی، نجمه شفیعی، ابراهیم اکبری، علی حاجی زاده شیخوانلو،
دوره ۲۳، شماره ۷۱ - ( ۱۰-۱۴۰۲ )
چکیده
پارامترهای طبیعی یکی از عوامل اصلی و تعیین کننده جهات توسعه فیزیکی شهرها و سکونتگاه‌ها محسوب میشوند. در یک منطقه کوهستانی تاثیر این عوامل به عنوان موانع توسعه دوچندان شده و میتواند مخاطرات طبیعی را نیز به همراه داشته باشد. در این پژوهش سعی شده با شناسائی عوامل تاثیرگذار و ارزیابی آن، جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر نورآباد به عنوان یک منطقه نسبتاکوهستانی، مشخص شود. برای دستیابی به این مهم از ۷ شاخص موثر(ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، فاصله از گسل فاصله از آبراهه،) استفاده شده و برای ارزیابی، مدل سازی و پیش بینی نواحی مناسب توسعه کالبدی شهر ازداده های تصاویر ماهواره ای لندست و از مدل های-FUZZY - AHP و ماکوف و پیش بینی مارکوف استفاده شده است. به طوری که هرکدام از لایهها با توجه به توابع عضویتی فازی در نرم افزار GIS Arc ۱۰,۳ فازی شده اند. مقایسه تحلیلی روی پهنههای مناسب وضع موجود شهر بر اساس نقاط بحرانی با پهنههای مناسب در نهایت نقشه نهایی با۲ مدل مذکور به ۵ کلاس طبقه بندی گردید نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که تا افق ۱۴۰۴ شهر به سمت شرق توسعه می یابد در حالی که این مسیر توسعه مسیر مناسبی نمی باشد به علت وجود گسل اصلی کازرون و آبراهه اصلی مهمترین عوامل مخاطره آمیز در محدوده شهر به حساب می آید بهترین مکان برای توسعه شهر مناطق غربی و جنوب غربی منطقه می باشد که این محدوده ۱۳% از مساحت حوضه را در بر می گیرد.
