---

تصاویر با توان تفکیک مکانی بالا مانند IRS به منظور استخراج اطلاعات پوشش زمین در مقیاس محلی تا ناحیه ای مورداستفاده قرارمی گیرند. اما استفاده از این تصاویر به صورت چندزمانه بسیار پرهزینه و محدود است. از سوی دیگر، تصاویر سنجنده MODIS به صورت روزانه از نواحی گسترده در 36 باند مختلف و با توان های تفکیک مکانی 250، 500 و 1000متر باسهولت زیادی قابل دسترس است. ولی به علت ضعف قدرت تفکیک مکانی، این تصاویر برای بررسی جزئیات در محیط های پیچیده با تنوع پوشش بالامناسب نمی باشند. لذا استفاده همزمان ازتصاویر MODIS و IRS می تواند مفیدتر باشد. در این تحقیق، امکانات ترکیب تصاویر IRS و MODIS اخذشده از بخشی از نواحی استان تهران با استفاده از تکنیک جداسازی طیفی موردبررسی قرار گرفته است. در این تکنیک، ابتدا تصویر IRS طبقه بندی شده، سپس سهم هرکلاس در هریک ازپیکسل های تصویرMODIS محاسبه می شود. بامحاسبه رادیانس هریک ازپیکسل های MODIS و اعمال الگوریتم جداسازی طیفی، مشخصه طیفی برای هریک از انواع پوشش های زمینی موجودمحاسبه شده و برمبنای آن تصویرترکیب شده تولید می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهندکه تصویر ترکیب شده، استفاده از توان تفکیک طیفی تصویر MODIS به منظور بارزسازی بیشتر عوارض در نواحی ناهمگن را امکان پذیر می سازد. ضمنا واریانس محلی و نوع پوشش تاثیر زیادی بر کیفیت تصویر ترکیبی دارند. نتایج این روش رابطه زیادی با دقت زمین مرجع نمودن تصاویر با توان تفکیک مکانی بالا و پایین نشان می دهند و با افزایش آن، کیفیت تصاویر تولیدی نیز افزایش می یابد.

---

نقشه‏ های قابل اعتماد از تیپ‏ جنگل ها نقش مهمی در اتخاذتصمیمات بهینه برای مدیریت اکوسیستم‏های جنگلی در نواحی وسیع ایفا می‏ کنند. در سال های اخیر تهیه این نقشه‏ ها از طریق طبقه‏ بندی رقومی داده‏های سنجش از دور به عنوان جایگزینی مناسب موردتوجه قرار گرفته است. نتایج حاصله در این زمینه برحسب روش‏های طبقه‏بندی مورداستفاده، وضعیت پوشش جنگلی، شرایط منطقه موردمطالعه و داده‏های بکار گرفته شده متفاوت بوده است. هدف از این تحقیق، مقایسه روش‏های طبقه‏بندی پیکسل‏پایه و شئ‏پایه و درخت تصمیم برای تهیه نقشه تیپ‏های جنگل با استفاده از تصویر ماهواره‏ای SPOT5 در محدوده‏ای از جنگل آستارا واقع در شمال ایران است. اطلاعات زمینی با استفاده از 153 پلات به صورت تصادفی درمساحت‏ های یک هکتاری تهیه گردید. نوع تیپ‏ در هر پلات بر اساس درصد فراوانی کل نوع گونه‏ها تعیین شد و شامل تیپ‏های انجیلی آمیخته، پهن برگ مخلوط، ممرز آمیخته، راش آمیخته و حفاظتی بود. برای تهیه نقشه این تیپ‏ها، در روش پیکسل‏پایه با استفاده از داده‏ های طیفی و طبقه‏بندی‏کننده شبکه عصبی، صحت کلی 04/52 درصد و ضریب کاپای 39/0 حاصل شد و در روش طبقه‏بندی شئ‏پایه با روش نزدیکترین همسایه و توابع فازی، صحت کلی 3/63 درصد و ضریب کاپای 54/0 بدست آمد. به دلیل تشابه طیفی تیپ‏های آمیخته جنگل و تفکیک پذیری پائین آنها از یکدیگر در محدوده باندهای طیفی از اطلاعات بافت و داده‏های توپوگرافی موثر در پراکنش مکانی تیپ‏ها شامل ارتفاع، جهت، شیب و فاصله از شبکه آبراهه برای کلاسه‏بندی تیپ‏های آمیخته جنگل استفاده گردید. بکارگیری داده‏های کمکی در روش‏های طبقه‏بندی پیکسل‏پایه و شئ‏پایه حاکی از مفید بودن مدل رقومی ارتفاع در مقایسه با سایر داده‏های کمکی در تفکیک تیپ‏ها داشت. استفاده از داده‏های مربوط به فاکتورهای محیطی بعنوان متغیرهای کمکی در کنار داده‏های طیفی در روش درخت تصمیم به صحت کلی 5/76 درصد و ضریب کاپای 7/0 در تفکیک تیپ‏های آمیخته جنگل منجرشد که نشان دهنده افزایش قابل ملاحظه صحت می‏باشد. مقایسه نتایج حاصل از روش‏های طبقه‏بندی بکار گرفته شده در این تحقیق بیانگر پتانسیل بالای روش شئ‏پایه در بکارگیری داده‏های طیفی برای کلاسه‏بندی تیپ‏های آمیخته جنگل در مقایسه با روش طبقه‏بندی پیکسل‏پایه بود. همچنین تیپ‏های آمیخته جنگل با استفاده از داده‏های کمکی در کنار داده‏های طیفی با روش درخت تصمیم بهتر از روش‏های پیکسل‏پایه و شئ‏پایه در محدوده مطالعه تفکیک شد.

---

هدف این مقاله، بررسی رابطه میان تغییرات پوشش اراضی با احداث و آبگیری سد مخزنی طالقان به کمک تکنیک های سنجش از دور می باشد. بدین منظور، ابتدا نقشه پوشش اراضی حاصل از طبقه بندی سه تصویر ماهواره ای به روش هیبرید در یک دوره 20 ساله با سه مقطع زمانی قبل، همزمان و بعد از احداث سد به ترتیب در سالهای 1366، 1381 و 1386 استخراج گردید. سپس بررسی تغییرات 3 نقشه استخراج شده به روش مقایسه پس از طبقه بندی بر مبنای تفاضل، صورت پذیرفت و به منظور بررسی تغییرات مکانی انواع کلاس های مورد نظر از شاخص آماریLQ کمک گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در بازه زمانی مذکور سطح مراتع تقریباً ثابت بوده اماّ کیفیت آنها تا حدودی افت داشته است که علت آن تبدیل مراتع به اراضی زراعی و چرای دام می باشد. همچنین، سطح اراضی کشاورزی آبی و دیم به علت مهاجرت و بازگشت مجدد مردم به منطقه در این فاصله دارای نوسان بوده است. در این بازه زمانی،سطح اراضی مسکونی نیز افزایش قابل توجهی داشته که دلیل اصلی آن ویلاسازی و ساخت تفرجگاه توسط افراد بومی و غیر بومی در حوالی دریاچه سد می باشد. بررسی تغییرات الگوی مکانی پوشش های مختلف نیز نشانگر آن است که بیشترین تغییرات در زیرحوضه های اطراف دریاچه سد و حواشی رودخانه اصلی رخ داده است.