دوره 26، شماره 80 - ( 1-1405 ) جلد 26 شماره 80 صفحات 0دوره0فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها

shamsi H, Mohammadzadeh R. (2026). Analyzing the lived space in Lefebvre's trialectic approach with Golkar's place theory. jgs. 26(80),
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4240-fa.html

شمسی دارغلو حسین، محمدزاده رحمت.(1405). واکاوی فضای زیسته در رویکرد تریالکتیکی لفور با نظریه‌ی مکان گلکار تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 26 (80)

URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4240-fa.html

واکاوی فضای زیسته در رویکرد تریالکتیکی لفور با نظریه‌ی مکان گلکار

حسین شمسی دارغلو^*¹

، رحمت محمدزاده²

1- _، استان اذربایجان عربی ارومیه خیابان مافی خیابان مدیریت اژارتمان شمس طبقه اول واحد سوم ، hosein.shams.60@gmail.com
2- -، دانشگاه تبریز

چکیده: (6887 مشاهده)

نظریه‌ی لفور درزمینه‌ی تولید فضا بسیار موردتوجه قرارگرفته است و اهمیت آن به‌ویژه در این است که آن را به‌طور سیستماتیک در مورد مقوله‌های شهر و فضا به‌صورت یک تئوری اجتماعی جامع و قابل‌فهم ادغام می‌کنند. برنامه‌ریزی سنتی کاربری زمین به‌صورت کاملاً انتزاعی و صوری بوده و از مؤلفه‌های ادراکی و معنایی تهی می‌باشند ولی رهیافت تریالکتیک لفوری این‌گونه نبوده و از سه شأن (پرکتیس فضایی-بازنمایی فضایی و فضای بازنمایی) که در ارتباط با یکدیگر و به‌صورت مشارکتی و هم‌زمان در لحظه شکل می‌گیرند، یک کل را تولید می‌کنند. این پژوهش دارای روش توصیفی و تحلیلی و ازلحاظ هدف، بنیادی است. تحولات ناشی از ورود پارادایم‌های نوین در رویکردهای برنامه‌ریزی شهری و طراحی شهری که ماهیت متفاوتی را برای نظام راهبردی تغییرات توسعه‌ی شهری قائل است و از سوی دیگر توجهات جدید به فضا و بااهمیت یافتن مفهوم فضای زیسته، به نظر می‌رسد رویکرد تریالکتیکی لفور برخلاف برنامه‌ریزی سنتی کاربری زمین به فضای روزمره و تجربه‌ی زیسته‌ی ساکنان ارج بیشتری قائل است و می‌تواند فضاهایی را ایجاد کند که حس مکان و احساس تعلق ساکنان را به فضای زندگی‌شان را بیشتر نماید. مرور مفاهیم نشان می‌دهد مفهوم فضای زیسته (فضای انتزاعی - انضمامی) متأثر از رهیافت‌های مختلف فلسفه‌ی علم (تفسیرگرایی و انتقادی) بوده و اکنون نیز شاهد یک تغییر رهیافتی (پارادایمی) است، که می‌تواند دگرگونی‌های اجتماعی را نشان دهد. این مطالعه نشان می‌دهد فضا – مکان (فضای زیسته یا مکان- عشق) برخلاف تعریف پیشین فضا که مبتنی بر رهیافت‌های پوزیتویستی (فضاهای ذهنی و ادراکی)، انتزاعی و عام‌گرا، عمدتاً یک محدوده‌ی مرزبندی شده از فضاست که واجد ویژگی‌های کالبدی - انضمامی است و به‌واسطه‌ی تجربه‌ی انسانی شکل می‌گیرد و سرشار از معنا می‌شود.

واژه‌های کلیدی: پارادایم، پوزیتویستی، تریالکتیکی لوفور، فضای زیسته، مکان

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: جغرافیا و برنامه ریزی شهری

فهرست منابع

1. ترکمه، آیدین و شیر خدایی، آناهید، (1394)، تولید فضای آنری لفور، نشریه‌ی فرهنگ و رسانه، سال چهارم، شماره‌ی چهاردهم، صص 30-11.

2. پاکزاد، جهانشاه (1393)، سیر اندیشه‌ها در شهرسازی 3، چاپ سوم، تهران: انتشارات آرمان‌شهر.

3. جوان، جعفر و دلیل، سعید و سلمانی مقدم، محمد، (1392)، دیالکتیک فضا از منظر لفور، مطالعات جغرافیای مناطق خشک، سال سوم، شماره‌ی دوازدهم، صص 17-1.

4. رضویان، محمد تقی و سجادی، ژیلا و قورچی، مرتضی و محمد گنجی، زهره (1399)، بررسی مؤلفه‌های سازنده تصویر ذهنی شهروندان از مکان‌های شهری با تأکید بر رویکردهای پدیدارشناسی و روانشناسی محیطی مورد پژوهی: مقایسه تطبیقی مناطق 1 و 18 شهر تهران، دوره ۲۴، شماره ۷۲ - ( ۳-۱۴۰۳)، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران.

5. گلکار، کورش، (1393)، آفرینش مکان پایدار: تأملاتی در باب نظریه‌ی طراحی شهری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

6. لفور، هانری، (1395)، درآمدی بر تولید فضای هانری لفور، گردآورنده و مترجم ترکمه، آیدین، تهران، انتشارات تیسا.

7. مدنی، فرزانه، مهدوی، افسون، رفیعییان، مجتبی، (1400)، کاربرد روش شناسی فرامطالعه در واکاوی تغییر پارادایم ها به رهیافت شهرسازی معنویت مبنا، شماره ۶۳ صفحات ۴۲۵دوره۴۰۳فصلSe، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران.

8. ملک پور، بهزاد، موسوی خورشیدی، (1401)، دگرگونی نظریه های برنامه ریزی: «تغییر پارادایم» یا «تکوین نظریه ها»؟ نقدی اجمالی بر وضعیت نظریه پردازی برنامه ریزی در ایران، مجله صفه شماره 1، دوره 32

9. مهدیزاده، جواد، (1385)، تحول در پارادایم های شهرسازی، جستارهای شهرسازی بهار و تابستان 1385 - شماره 15 و 16 (‎19 صفحه - از 6 تا 24 ).

10. Ash J (2020) Flat ontology and geography. Dialogues in Human Geography 10(3): 345–361.

11. Brenner N (2001) State theory in the political conjuncture: Henri Lefebvre’s ‘comments on a new state form’. Antipode 33(5): 783–808.

12. Brian M. Napoletano.(2022). Critical Geography's nature problem and theLefebvrian ecological dialectic. Journal of Historical Geography.

13. Chris Butler, (2023)Autogestion and ecological politics in the work of Henri lefebvre, Journal of Historical Geography.

14. Foster JB, Napoletano BM, Clark B, et al. (2020) Henri Lefebvre’s Marxian ecological critique: Recovering a foundational contribution to environmental sociology. Environmental Sociology 6(1): 31–41.

15. Huchzermeyer M (2018) The legal meaning of Lefebvre’s the right to the city: Addressing the gap between global campaign and scholarly debate. GeoJournal 83(3): 631–644.

16. Harvey, D. (1989). The Condition of Postmodernity (Vol. 14). Oxford: Blackwell.

17. Gregory, Georj. (1994). Geographical Imagination. Oxford. Blackwell.

18. Lefebvre, H. (1991a). Critique of Everyday Life, London, Verso.

19. Lefebvre, H. (1991b). The production of space, Translated by Nicholson-Smith, D. Blackwell: Oxford.

20. Napoletano BM, Clark B, Foster JB, et al. (2020) Sustainability and metabolic revolution in the works of Henri Lefebvre. World (Oakland, Calif) 1(3): 300–317.

21. Napoletano BM, Clark B, Foster JB, et al. (2022a) Critical geography's nature problem and the Lefebvrian ecological dialectic. Journal of Historical Geography 78: 3.

22. Napoletano BM, Urquijo PS, Clark B, et al. (2023) Henri Lefebvre’s conception of nature–society in the revolutionary project of autogestion. Dialogues in Human Geography [DOI:10.1177/20438206221088385]

23. Purcell M (2013) Possible worlds: Henri lefebvre and the right to the city. Journal of Urban Affairs 36(1): 141–154

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.