1- استادیار پژوهشکده هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران ، karamis.62@gmail.com
2- دانشجوی دکتری پژوهشکده هواشناسی و علوم جو تهران
3- دانشیار پژوهشکده هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
چکیده: (3520 مشاهده)
امروزه وقوع توفانهای گردوخاک بر زندگی بسیاری از مردم جهان تاثیرگذار است و سبب بروز خسارات فراوان میشود. کشور ایران نیز هر ساله از پدیدههای گردوخاک ناشی از چشمههای داخلی و چشمههای گردوخاک واقع در کشورهای مجاور تاثیر میپذیرد. استان سمنان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، دارای چشمههای تولیدکننده گردوخاک متعددی است. هدف از این مطالعه، بررسی پدیده گردوخاک استان سمنان و چگونگی تغییرات ماهانه آن در دوره زمانی 15 ساله، بین سالهای 2003 تا 2017 است. به این منظور از دادههای ایستگاههای هواشناسی همدیدی استان و محصول ماهوارهای عمق نوری هواویزها استفاده شده است. همچنین برای برآورد کمّی میزان گسیل گردوخاک از این منطقه و تعیین مقادیر شار قائم گردوخاک در استان سمنان، مدل گردوخاک GOCART بکار رفته است. بررسی میانگین شار گردوخاک نشان داد که بیشترین مقادیر شار گردوخاک در سطح استان، در جنوبشرقی شاهرود مشاهده میشود. بررسی ماهانه نشان داد که در همه ماهها، میانگین عمق نوری هواویزها و شار گردوخاک در نیمه جنوبی استان سمنان نسبت به نیمه شمالی بیشتر است. بیشترین مقادیر AOD در سطح استان، مربوط به ماههای مه، آوریل و ژوئن بوده و بیشترین مقادیر شار گردوخاک نیز در ماههای مارس، ژوئن و ژوئیه مشاهده شده است. بررسی سرعت باد در مناطق دارای شار گردوخاک، نشان داد که در منطقه جنوبشرقی استان سمنان که بیشترین مقادیر شار گردوخاک در آن مشاهده میشود، جهت باد غالب، شمال و شمالشرقی بوده که سبب میشود ذرات گردوخاک برخاسته از این منطقه، مناطقی از استانهای اصفهان، یزد و خراسان جنوبی را نیز تحتتاثیر قرار دهد.