1- واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی
2- واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، majedi_h@yahoo.com
چکیده: (3419 مشاهده)
رشد و گسترش الگوی توسعه پراکندهرویی یکی از روشهای توسعه سکونتگاهی است که بر اساس عوامل متعددی از جمله سیاستها و رویکرهای مدیریت شهری شکل میگیرد. بررسی این موضوع که تحولات توسعه کلانشهر تهران در پنجاه سال اخیر به چه په شکل صورت گرفته و سیاستها و رویکردهای مدیریت شهری مؤثر چه بوده و چگونه توسعه شهر را تحت تأثیر قرار دادهاند از جمله پرسشهایی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و اسنادی و در مواردی بهرهگیری از مشاهدات میدانی استفاده شده است. بهمنظور حصول به اهداف پژوهش از سه نوع مدل اندازهگیری بسته به موضوع و متغیرهای پژوهش استفاده شده است. در این راستا پیوستگی کالبدی در مجموعه شهری تهران از طریق مدل آنتروپی شانون، پیوستگی عملکردی از طریق مدل تحلیل شبکه (بررسی ارتباطات و جریانهای نقاط سکونتگاهی و توزیع و ترکیب کاربریها) و رشد بد قواره شهری با استفاده از مدل هلدرن مورد سنجش واقع شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که 1) پدیده پراکندهرویی در کلانشهر تهران صورت گرفته است (مدل هلدرن و آنتروپی شانون)، 2) کلانشهر تهران با پدیده تفرق عملکردی مواجه بوده (تحلیل شبکه) و توزیع کاربریها و خدمات در سطح کلانشهر تهران به صورت یکنواخت و متعادل صورت نگرفته است است و 3) سیاستها و رویکردهای مدیریت شهری در سالهای متوالی تأثیرات گستردهای بر پراکندهرویی و توسعه فضایی نامتعادل در سطح مجموعه شهری تهران داشته است.