دوره 23، شماره 69 - ( 4-1402 )                   جلد 23 شماره 69 صفحات 496دوره479فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

ghasemphour A, arbabi A, ebadati N, adibi F, rostam pishe M. Analysis and explanation sprawl in industrial cities (Case study: Bandar Mahshahr). jgs 2023; 23 (69) : 25
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4177-fa.html
قاسم پور آرش، اربابی سبزواری آزاده، عبادتی ناصر، ادیبی سعدی نژاد فاطمه، رستم پیشه مریم. تحلیل و تبیین فضایی پراکنده‌رویی در شهرهای صنعتی (مطالعه موردی: بندر ماهشهر). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1402; 23 (69) :479-496

URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4177-fa.html


1- دانشجوی دکتری؛ واحد اسلامشهر؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ اسلامشهر؛ایران
2- دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر ، Az.Arbabi@iau.ac.ir
3- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
چکیده:   (2397 مشاهده)
این تحقیق با هدف تحلیل و تبیین فضایی پراکنده­رویی بندر ماهشهر طی سال­های (1400-1360) انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف­گذاری کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها، از مدل­های کراس تب، ضریب کاپا، قطاعی، هلدرن و مدل زنجیره­ای Markov استفاده شده است. در این راستا، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به­دست آمده از نرم­افزارهای Envi 5.3، Terrset، Arc/Gis و Google Map استفاده شده است. محدوده جغرافیایی این پژوهش شهر ماهشهر طبق سرشماری سال 1395 می­باشد. ضریب کاپا نقشه تغییرات فضایی بندر ماهشهر برای 1360، 1380 و 1400 به ترتیب برابر با 88/0، 94/0 و 94/0 به دست آمده است.  نتایج این پژوهش نشان می­دهد طی سال­های 1380 تا 1400 حدود 75 درصد از رشد شهر ماهشهر مربوط به افزایش جمعیت و 25 درصد آن مربوط به رشد افقی و فیزیکی است. الگوی گسترش پراکنده­رویی بندر ماهشهر در جهت­های شمالی، شمال­غربی، غربی و جنوب­غربی به صورت خوشه­ای در حال گسترش می­باشد. طبق نتایج پیش­بینی برای افق زمانی 1420، رشد بندر ماهشهر از 1657 هکتار در سال 1400 به 2530 هکتار در سال 1420 خواهد رسید. در صورت عدم مدیریت بهینه پراکنده­رویی بندر ماهشهر باغات و اراضی زارعی آن در آینده نه چندان دور دچار تغییرات زیادی خواهد بود و این امر با توجه به وضعیت اقلیمی شهر و گرمایش جهانی زمین آثار سوئی را بر ساکنین این شهر در پی خواهد داشت.
 
شماره‌ی مقاله: 25
متن کامل [PDF 746 kb]   (791 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: جغرافیا و برنامه ریزی شهری

فهرست منابع
1. ایراندوست، کیومرث؛ حبیبی، کیومرث؛ خندان، محمد. (1397). عوامل مؤثر بر پراکنده‌رویی شهری در شهرهای ایران(نمونه موردی شهر رشت)، فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، 8(28): 67-82.
2. پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت‌اله؛، زنگنه شهرکی، سعید؛ آروین، محمود. (1399). شناسایی عوامل مؤثر بر پراکنده‌رویی شهری مطالعۀ موردی: شهر اهواز، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 18(61): 90-59.
3. حسینی، سید هادی؛ حسینی، معصومه. (1394). تحلیل عوامل موثر بر ایجاد پراکنده‌رویی در مناطق شهری ایران، فصلنامه برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 19(۴): ۶۶-۳۳.
4. دانش، عبدالرضا؛ ایلانلو، مریم. (1399). ارزیابی تغییرات کاربری اراضی و پراکنش افقی مناطق شهری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای (مطالعه موردی شهر ماهشهر در مقطع زمانی 1395- 1335)، فصلنامه آمایش محیط، 13(49): 135-154.
5. رئیس قنواتی کامران؛ شمس الدینی، علی؛ حیدری، علی اکبر. (1401). تبیین پیشران‌های کلیدی موثر بر توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر با رویکرد آینده پژوهی، فصلنامه برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 26(1): ۱۹۹-۱۷۳.
6. زبردست، اسفندیار؛ قانونی، حسین. (1398). تحلیل پراکنده‌رویی شهری با استفاده از فن تحلیل‌عاملی (مورد مطالعه: نواحی شهر قزوین)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، (۲۶): ۷۸-۵۹.
7. علی‌اکبری، اسماعیل؛ مرصوصی، نفیسه؛ اکبری، مجید. (1399). آسیب‌‌‌شناسی فرا روش پژوهش‌‌های زیست‌‌پذیری در مقیاس کلان‌‌شهرهای ایران، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 10(35): 106-85.
8. مرکز آمار ایران (1395). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان بندر ماهشهر، 1395.
9. مشکینی، ابوالفضل؛ مولایی قلیچی، محمد؛ خاوریان گرمسیر، امیر. (1395). روندهای پراکنده‌رویی شهری و برنامه-ریزی توسعه‌ی فضایی پایدار (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)، فصلنامه معماری و شهرسازی پایدار، 4(2): 43-54.
10. نوری، مسلم؛ صابری فر، رستم؛ علی اکبری، اسماعیل. (1399). تحلیل تطبیقی روند پراکنده‌رویی شهری در شهرهای استان خراسان شمالی (مطالعه موردی: شهرهای اسفراین و بجنورد)، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۰ (۵۸): ۳۰۰-۲۸۳.
11. یوسفی آذر ابرغانی، سوگند؛ ماجدی، حمید؛ سعیده زرآبادی، زهرا سادات. (1401). تحلیل الگوهای پراکنده‌رویی در مجموعه شهری تهران با تأکید بر رویکردهای نظام مدیریت شهری، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۲(۶۵): ۴۵۹-۴۳۹.
12. Bhatta, B. (2012). Urban growth analysis and remote sensing: a case study of Kolkata, India 1980-2010. Springer Science & Business Media. [DOI:10.1007/978-94-007-4698-5]
13. Bhatta, B., Saraswati, S., Bandyopadhyay, D (2010). Urban sprawl measurement from remote sensing data. Applied geography, 30(4), pp. 731-740. [DOI:10.1016/j.apgeog.2010.02.002]
14. Bueno-Suárez and Coq-Huelva, (2020), Sustaining what is unsustainable: A review of urban sprawl and urban socio-environmental policies in North America and Western Europe Sustainability (Switzerland), 12 [DOI:10.3390/su12114445]
15. (11) (2020), p. 4445, 10.3390/su12114445
16. Burchell, R. W., Shad, N. A., Listokin, D., Phillips, H., Downs, A., Seskin, S., ... & Gall, M. (1998). The Costs of Sprawl-Revisited. Report 39. Transit Cooperative Research Program. Transportation Research Board, National Research Council. National Academy Press, Washington, DC.
17. Dadashpoor, H., Azizi, P., Moghadasi, M., (2019), Analyzing spatial patterns, driving forces and predicting future growth scenarios for supporting sustainable urban growth: Evidence from Tabriz metropolitan area, Iran. Sustain. Cit. Soc. 47, p. 15. [DOI:10.1016/j.scs.2019.101502]
18. Guan D, He X, He C, et al. (2020), Does the urban sprawl matter in Yangtze River Economic Belt, China? An integrated analysis with urban sprawl index and one scenario analysis model. Cities 99: 102611. [DOI:10.1016/j.cities.2020.102611]
19. Hamidi , S. , & Ewing, R. (2014), A longitudinal study of changes in urban sprawl between 2000 and 2010 in the United States. Landscape and Urban Planning, 128, 72-82. [DOI:10.1016/j.landurbplan.2014.04.021]
20. Hennig, E. I., Schwick, C., Soukup, T., Orlitová, E., Kienast, F., & Jaeger, J. A., (2015), Multi-scale analysis of urban sprawl in Europe: Towards a European de-sprawling strategy. Land Use Policy, 49, pp. 483-498. [DOI:10.1016/j.landusepol.2015.08.001]
21. Hess, G. R, et al., (2001), Just What is Sprawl, Anyway? www4.ncsu.edu/~grhess.p: 5.
22. Hutchison, P., (2010), Encyclopedia of urban studies, Sage publication. London & New York. [DOI:10.4135/9781412971973]
23. Jaeger, J. A., Bertiller, R., Schwick, C., Cavens, D., & Kienast, F., (2010), Urban permeation of landscapes and sprawl per capita: New measures of urban sprawl. Ecological Indicators, 10(2), pp. 427-441. [DOI:10.1016/j.ecolind.2009.07.010]
24. Jia M, Liu Y, Lieske SN, et al. (2020), Public policy change and its impact on urban expansion: An evaluation of 265 cities in China. Land Use Policy 97: 104754 [DOI:10.1016/j.landusepol.2020.104754]
25. Liu, Z., Liu, S., Qi, W., & Jin, H., (2018), Urban sprawl among Chinese cities of different population sizes. Habitat International,79, pp. 89-98. [DOI:10.1016/j.habitatint.2018.08.001]
26. Maier, G., Franz, G., & Schrock, P., (2006), Urban Sprawl. How Useful Is This Concept?. In ERSA conference papers (No. ersa06p105), European Regional Science Association.
27. Pendall, R. (1999). Do land-use controls cause sprawl?. Environment and Planning B: Planning and Design, 26(4), pp. 555-571. [DOI:10.1068/b260555]
28. Steurer M and Bayr C., (2020), Measuring urban sprawl using land use data. Land Use Policy 97: 104799. [DOI:10.1016/j.landusepol.2020.104799]
29. Torrens, P. M., (2006), Simulating sprawl. Annals of the Association of American Geographers, 96(2), pp. 248-275. [DOI:10.1111/j.1467-8306.2006.00477.x]
30. UN-Habitat, (2022), Urbanization and development: emerging futures.
31. Wilson, E.H., Hurd, J.D., C ivco, D.L., Prisloe, S. and Arnold, C. (2003). Development of a Geospatial Model to quantify. describe and map urban growth. Remote Sensing of Environment, 86(3), pp. 275-285. [DOI:10.1016/S0034-4257(03)00074-9]
32. YanY., Liu, T., Wang, Ni., Yaoce, S., (2022), Urban sprawl and fiscal stress: Evidence from urbanizing China. Cities, Vol 126, 103699. [DOI:10.1016/j.cities.2022.103699]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Applied researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb