دوره 25، شماره 77 - ( 4-1404 )                   جلد 25 شماره 77 صفحات 0دوره0فصل__Se | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
judi F, sarvar R, hassani mehr S. Assessing the quality of life in informal settlements in Miandoab. jgs 2025; 25 (77)
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4044-fa.html
جودی فرهاد، سرور رحیم، حسنی‌مهر صدیقه. سنجش کیفیت زندگی در سکونتگاه های غیررسمی شهر میاندوآب. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1404; 25 (77)

URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4044-fa.html

سنجش کیفیت زندگی در سکونتگاه های غیررسمی شهر میاندوآب
فرهاد جودی1 ، رحیم سرور* 2، صدیقه حسنی‌مهر3
1- دانشجوی دکتری،گروه جغرافیا ،واحد آستارا،دانشگاه آزاد اسلامی،آستارا،ایران
2- استاد گروه جغرافیا،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران ، sarvarh83@gmail.com
3- استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا، آستارا، ایران
چکیده:   (3949 مشاهده)
شناخت و سنجش کیفیت زندگی در نواحی شهری که معلول اقدامات مدیریت شهری و سایر نهادهای دولتی و خصوصی است، موضوع بسیار حیاتی است. با توجه به عدم سنجش کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های غیررسمی شهری، می توان زمینه ای برای ترسیم نقشه راه جهت مدیریت شهری و آگاهی نهادهای مسوول از وضعیت موجود و اقدام برای تحقق صورت وضعیت مطلوب فراهم نمود. هدف این تحقیق سنجش کیفیت زندگی در سکونتگاه های غیررسمی شهر میاندوآب است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی از طریق ابزار پرسش‌نامه است. روایی ابزار مشخص و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ بیشتر از 70/0 تایید شد. جامعه آماری تحقیق را شهروندان ساکن در سکونتگاه های غیررسمی شهر میاندوآب، 11545 نفر تشکیل داده‌اند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 313 نفر تعیین شد. نتیجه آزمون نشان می‌دهد که چهار شاخص اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی کیفیت زندگی در سکونتگاه های غیررسمی شهر میاندوآب در سطح کمتر از 05/0 معنادار بوده اند. بررسی جهت معناداری گویای نامناسب بودن وضعیت شاخص ها است. همچنین آزمون آنووا تایید کرد که 10 محله مورد مطالعه از نظر شاخص های اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی در سطح کمتر از 05/0 تفاوت معناداری دارند اما در زمینه شاخص اقتصادی(سطح معناداری برابر با 094/0) شرایط یکسانی وجود دارد. سنجش اثر مدیریت شهری بر بهبود کیفیت زندگی از طریق معادلات ساختاری نیز تایید نمود که میزان تبیین برای شاخص اجتماعی برابر با 97/0؛ برای شاخص اقتصادی برابر با 48/0 ؛ برای شاخص کالبدی برابر با 93/0 و برای شاخص  زیست محیطی برابر با 55/0 است. بنابراین بیشترین اثر مدیریت شهری بر شاخص اجتماعی و سپس کالبدی است.
واژه‌های کلیدی: کیفیت زندگی، سکونتگاه های غیررسمی، شهر میاندوآب
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فهرست منابع
1. آخوندی، عباس احمد؛ برک پور، ناصر؛ خلیلی، احمد؛ صداقت نیا، سعید؛ صفی یاری، رامین.(1393). سنجش کیفیت زندگی شهری در کلانشهر تهران، مجله هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 19(2): 22-5.
2. بردی‌آنامرادنژاد، رحیم؛ ملکشاهی، غلامرضا؛محمدی، عبدالحمید (1393). ارزیابی نقش سکونتگاه‌های غیررسمی در گسیختگی فضایی ساختار شهری (مطالعه موردی: شهر گنبدکاووس)، فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 4(4): 65-86.
3. پاکرو، نازلی؛ درسخوان، رسول.(1399). سنجش عوامل موثر بر کیفیت زندگی در مناطق اسکان غیررسمی کلانشهر تبریز، مجله تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 4(10): 24-42.
4. پوراحمد، احمد، عمو، ابراهیم، حاجیان، محمد، رئوفی، اصغر (1396)، سنجش کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی (محله سلام‌آباد تهران)، مجله جغرافیای اجتماعی شهر، 4(2): 22-1.
5. حیدری‌سرای،رضوان.(1397).سنجش کیفیت ذهنی زندگی درساکنان سکونتگاه های غیررسمی شمال تبریز، مطالعه موردی یوسف آباد تبریز، کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز.
6. خراسانی‌مقدم، صبا؛ یزدانفر، سیدعباس؛ حسینی، سیدباقر.(1394). بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی موثر بر میزان رضایتمندی ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی (مطالعه موردی: محله فرحزاد تهران- فرحزاد شمالی)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 47(1)،: 97- 117.
7. رجایی، عباس؛ عباسی‌فلاح، وحید و نجفی، اسماعیل (1398). ارزیابی تطبیقی شاخص‌های عینی و ذهنی کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی شهر ورامین. فصلنامه آمایش محیط. 12(46): 149- 179.
8. رفیعیان، مجتبی؛ تقوایی، علی‌اکبر؛ خادمی، مسعود و علیپور، روجا (1391). بررسی تطبیق رویکردهای سنجش کیفیت در طراحی فضاهای عمومی شهری، مجله معماری وشهرسازی ایران، 3(4): 35- 43.
9. شکری، پری؛ غنی‌پور، مهدی (1395). بررسی و تحلیل کیفیت محیط زندگی در سکونتگاههای غیررسمی( محلات کتی، سادات محله، موزیرج و هفت تن شهر بابل)، فصلنامه علمی- اموزشی جغرافیایی سرزمین، 13(51): 51- 66.
10. شهدادنژاد،مرضیه.(1397).بررسی‌راهکارهای‌ارتقاءشاخص‌های کیفیت زندگی سکونتگاه های غیررسمی سیس آیاد مشهد، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد،گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
11. علیزاده، جابر؛ برقی، حمید؛ رحیمی، حمزه؛ افشاری‌پور، علی.(1392). سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی با استفاده از تکنیک روش تشابه به گزینه ایده‌آل فازی در استان فارس، پژوهش‌های روستایی، 4(2)، 640-615.
12. فرجی، امین.(1396). سنجش رضایتمندی از کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی، مطالعه موردی: شهر بجنورد، دو فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 1(2): 89- 100.
13. فنی، زهره؛ حیدری، سامان؛ آقایی، پرویز.(1394). سنجش کیفیت زندگی شهری با تأکید بر جنسیت شهر قروه، فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 2(12): 65-78.
14. کاووسی الهه؛ محمدی جمال.(1400). تحرک و جابجایی هوشمند و پایداری اجتماعی: ارزیابی روابط متقابل (مطالعه موردی: شهر شیراز). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۲۱ (۶۱) :۲۷۹-۲۹۴.
15. محمدی ناصر، مجتبی زاده خانقاهی حسین، توکلان علی.(1400). تحلیلی بر حکمروایی شهری مبتنی بر ارائه الگوی بهینه (مطالعه موردی شهر گرمدره)، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. ۲۱ (۶۳) :361-380.
16. مرکز آمار ایران(13813955). سرشماری نفوس و مسکن 1395، سایت مرکز.
17. مرکز آمار ایران(1385). سرشماری نفوس و مسکن 1385، سایت مرکز.
18. مرکز آمار ایران(1390). سرشماری نفوس و مسکن 1390، سایت مرکز.
19. معتمدی محمد؛ رسولی سیدحسن؛ نصیری محمد.(1398). ارزیابی میزان رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری، مطالعه موردی: شهر فاروج. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۱۹ (۵۵) 99-116.
20. نجفی، سعید؛ احدنژاد، محسن و دویران، اسماعیل.(1393). ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی شهرها موردشناسی: محله اسلام‌آباد شهر زنجان، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای. 5(16)، 75- 90.
21. نیوویرث، رابرت.(1397). شهرهای در سایه (میلیاردها محله حاشیه‌نشین در دنیای جدید شهری)، ترجمه کیومرث حبیبی، ابوالفضل مشکینی، احمد پوراحمد و ژیلا سجادی. تهران: نشر دانشگاه تهران.
22. Amo, F.(2012). Housing Quality in Informal Settlements and Urban Upgrading in Ibadan, Nigeria, Developing Country Studies, 2(10): 68-80.Doi: iiste.org/Journals/index.php/DCS/article/view/3189
23. Attia, S., Khalil, H.(2015).Urban Metabolism and Quality of Life in Informal Areas, REAL CORP 2015. PLAN TOGETHER - RIGHT NOW - OVERALL. From Vision to Reality for Vibrant Cities and Regions. Proceedings of 20th International Conference on Urban Planning, Regional Development and Information Society. pp. 661-674.
24. Banzhaf, E., Barrera,F.,Kindler, A., Reyes-Paecke, S.,
25. Schlink, U., Welz, J., Kabisch, S.(2014).A conceptual framework for integrated analysis of environmental quality and quality of life, Journal of Ecological Indicators, 45(2): 664-668. doi.org/10.1016/j.ecolind.2014.06.002 [DOI:10.1016/j.ecolind.2014.06.002]
26. Dovey, K. (2015). Sustainable informal settlements? , Procedia- Social Behavioral Sciences, 179(2): 5-13. Doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.02.406 [DOI:10.1016/j.sbspro.2015.02.406]
27. Dovey, K.. King, R. (2011). Forms of Informality: Morphology and Visibility of Informal Settlements, Journal of Built Environment, 37(1): 11-29. DOI:10.2148/benv.37.1.11 [DOI:10.2148/benv.37.1.11]
28. Kazana, V., Kazaklis, A.(2009). Exploring quality of life concerns in the context of sustainable urban development at the local level: a Greek case study, Regional Environmental Change, 9(3): 209-219. DOI:10.1007/s10113-008-0056-6 [DOI:10.1007/s10113-008-0056-6]
29. Mandana,C., Goldin,J., Haldenwang, R. (2020). Factors and impacts of informal settlements residents' sanitation practices on access and sustainability of sanitation services in the policy context of Free Basic Sanitation, Journal of Water, Sanitation and Hygiene for Development, 10 (2): 238-248. doi.org/10.2166/washdev.2020.123 [DOI:10.2166/washdev.2020.123]
30. Mandleni, B., Omotayo, A., Ighodaro, D., Agbola, S.(2020). Analysis of the Living Conditions at eZakheleni Informal Settlement of Durban: Implications for Community Revitalization in South Africa, Journal of Sustainability, 13(4): 1-16. doi.org/10.3390/su13042371 [DOI:10.3390/su13042371]
31. Serag El Din, H., Shalaby, A., Elsayed Farouh, H., Elariane, S. A. (2013). Principles of urban quality of life for a neighborhood, Housing and Building National Research Center, 9(2): 86-92. doi.org/10.1016/j.hbrcj.2013.02.007 [DOI:10.1016/j.hbrcj.2013.02.007]
32. Wokekoro, E., Owei, O. (2014). An Assessment of Residential Quality of Life in Informal Settlements in Port Harcourt Municipality, Journal Of Humanities And Social Science, 19(3): 11-26. DOI:10.9790/0837-19331126 [DOI:10.9790/0837-19331126]
33. Akhondi, A. A., Barakpour, N., Khalili, A., Sedaghat Nia, S., Safi Yari, R.(2104). Assessing the quality of municipal life in the metropolis of Tehran, Journal of beautiful Arts - Architecture and Urban Planning, 19 (2): 5-22.
34. Alizadeh, J., Barghi, H., Rahimi, H., Afsharipour, A. (2013). Measuring and evaluating the quality of life in rural areas using the technique of similarity to the fuzzy ideal option in Fars province, Rural Research, 4 (2): 615-640.
35. Amo, F.(2012). Housing Quality in Informal Settlements and Urban Upgrading in Ibadan, Nigeria, Developing Country Studies, 2(10): 68-80.Doi: iiste.org/Journals/index.php/DCS/article/view/3189
36. Attia, S., Khalil, H.(2015).Urban Metabolism and Quality of Life in Informal Areas, REAL CORP 2015. PLAN TOGETHER - RIGHT NOW - OVERALL. From Vision to Reality for Vibrant Cities and Regions. Proceedings of 20th International Conference on Urban Planning, Regional Development and Information Society. pp. 661-674.
37. Banzhaf, E., Barrera,F.,Kindler, A., Reyes-Paecke, S.,Schlink, U., Welz, J., Kabisch, S.(2014).A conceptual framework for integrated analysis of environmental quality and quality of life, Journal of Ecological Indicators, 45(2): 664-668. doi.org/10.1016/j.ecolind.2014.06.002 [DOI:10.1016/j.ecolind.2014.06.002]
38. Bardiya Anamradnejad, R., Malekshahi, G., Mohammadi, A.H.(2014). Evaluation of the role of informal settlements in the spatial rupture of urban structure (Case study: Gonbad Kavous city), Journal of Spatial Planning (Geography), 4 (4): 65-86.
39. Dovey, K. (2015). Sustainable informal settlements? , Procedia- Social Behavioral Sciences, 179(2): 5-13. Doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.02.406 [DOI:10.1016/j.sbspro.2015.02.406]
40. Dovey, K.. King, R. (2011). Forms of Informality: Morphology and Visibility of Informal Settlements, Journal of Built Environment, 37(1): 11-29. DOI:10.2148/benv.37.1.11 [DOI:10.2148/benv.37.1.11]
41. Fani, Z., Heydari, S., Aghaei, P. (2015). Assessing the quality of urban life with emphasis on the gender of Qorveh city, Journal of Urban Ecology Research, 2 (12): 65-78.
42. Faraji, A. (2017). Measuring Satisfaction with Quality of Life in Informal Settlements, Case Study: Bojnourd, Journal of Urban Ecology Research, 1 (2): 89-100.
43. Heidari Sarai, R. (2018). Assessment of mental quality of life in residents of informal settlements in North Tabriz, case study of Yousefabad, Tabriz, M.Sc., Department of Geography, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz.
44. Kavoosi, E., Mohammadi , J.(2020). Intelligent mobility and social stability: Evaluation of reciprocal relationships (Case study: Shiraz). Journal of Applied Research in Geographical Sciences. 21 (61): 279-294. [DOI:10.52547/jgs.21.61.279]
45. Kazana, V., Kazaklis, A.(2009). Exploring quality of life concerns in the context of sustainable urban development at the local level: a Greek case study, Regional Environmental Change, 9(3): 209-219. DOI:10.1007/s10113-008-0056-6 [DOI:10.1007/s10113-008-0056-6]
46. Khorasani Moghadam, S., Yazdanfar, A., Hosseini, B. (2015). Study of quality of life indicators affecting the satisfaction of residents of informal settlements (Case study: Farahzad neighborhood of Tehran - Farahzad North), Human Geography Researches, 47 (1),: 97-111.
47. Mandana,C., Goldin,J., Haldenwang, R. (2020). Factors and impacts of informal settlements residents' sanitation practices on access and sustainability of sanitation services in the policy context of Free Basic Sanitation, Journal of Water, Sanitation and Hygiene for Development, 10 (2): 238-248. doi.org/10.2166/washdev.2020.123 [DOI:10.2166/washdev.2020.123]
48. Mandleni, B., Omotayo, A., Ighodaro, D., Agbola, S.(2020). Analysis of the Living Conditions at eZakheleni Informal Settlement of Durban: Implications for Community Revitalization in South Africa, Journal of Sustainability, 13(4): 1-16. doi.org/10.3390/su13042371 [DOI:10.3390/su13042371]
49. Motamedi, M., Rasooli, H., Nasiri , M.(2019). Assessing the level of citizens' satisfaction with the performance of urban management in the field of urban services, a case study: Farooj city. Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 19 (55) : 99-116. [DOI:10.29252/jgs.19.55.99]
50. Najafi, S., Ahdenjad, M., Doiran, E.(2014). Assessing the quality of life in informal settlements of cities Case study: Islamabad neighborhood of Zanjan city, Journal of geography and urban-regional planning. 5 (16): 75-90.
51. Newworth, R. (2018). Cities in the Shadows (Billions of Suburban Neighborhoods in the New Urban World), translated by Kiomars Habibi, Abolfazl Meshkini, Ahmad Poorahmad and Zhila Sajjadi. Tehran: Tehran University Press.
52. Pakro, N., Darskhan, R. (2020). Assessing the factors affecting the quality of life in informal settlement areas of Tabriz metropolis, Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 4 (10): 24-42.
53. Pourahmad, A., Amoo, E., Hajian, M., Raufi, A. (2017). Assessing the quality of life in informal settlements (Salamabad neighborhood of Tehran), Journal of Social Geography of the city, 4 (2): 1-22.
54. Rafieian, M., Taghvaei, A.A., Khademi, M., Alipour, R. (2012). Investigating the application of quality measurement approaches in the design of urban public spaces, Iranian Journal of Architecture and Urban Planning, 3 (4): 35-43.
55. Rajaee, A., Abbasi Fallah, V., Najafi, E. (2019). Comparative evaluation of objective and subjective indicators of quality of life in informal settlements of Varamin, Journal of Environmental Planning. 12 (46): 149- 179.
56. Serag El Din, H., Shalaby, A., Elsayed Farouh, H., Elariane, S. A. (2013). Principles of urban quality of life for a neighborhood, Housing and Building National Research Center, 9(2): 86-92. doi.org/10.1016/j.hbrcj.2013.02.007 [DOI:10.1016/j.hbrcj.2013.02.007]
57. Shahdadnejad, M. (2018). A Study of Strategies for Improving the Quality of Life Indicators of Informal Settlements in Sis Ayad, Mashhad, M.Sc. Thesis, Department of Geography, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad.
58. Shukri, P., Ghanipour, M. (2016). Study and analysis of the quality of living environment in informal settlements (Katie neighborhoods, Sadat Mahalleh, Moziraj and Haft Tan city of Babol), Geographical Journal of the Land, 13 (51): 51-66.
59. Statistics Center of Iran (2006). Population and Housing Census in 2006, Markaz website.
60. Statistics Center of Iran (2011). Population and Housing Census in 2011, Markaz website.
61. Statistics Center of Iran (2016). Population and Housing Census in 2016, Markaz website.
62. Wokekoro, E., Owei, O. (2014). An Assessment of Residential Quality of Life in Informal Settlements in Port Harcourt Municipality, Journal Of Humanities And Social Science, 19(3): 11-26. DOI:10.9790/0837-19331126 [DOI:10.9790/0837-19331126]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Applied researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb