معصوم پور سماکوش جعفر، رجایی سعید، یگانه فر مریم. تغییرپذیری زمانی- مکانی و روند تبخیروتعرق گیاه مرجع در ایران. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1393; 14 (34) :7-25
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2067-fa.html
1- استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران ، email: j.masoompour@razi.ac.ir
2- دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
3- کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
چکیده: (4777 مشاهده)
با توجه به ضرورت برآورد تبخیر و تعرق در مدیریت منابع آب، برنامه ریزی آبیاری و تامین نیاز آبی گیاهان، محاسبه و تغییرات زمانی و مکانی آن بسیار مهم و حیاتی می باشد. در این پژوهش به منظور محاسبه مقدار تبخیر و تعرق پتانسیل از روش پنمن مانتیث فائو که از دقت بالاتری نسبت به سایر مدلها برخوردار است استفاده شده است. جهت محاسبه مقادیر روزانه تبخیر و تعرق، از آمار هواشناسی 50 ایستگاه سینوپتیکی طی یک دوره آماری 29 ساله (2009ـ1981) استفاده شد. ابتدا مقادیر ماهانه و سالانه تبخیر و تعرق طی دورۀ آماری مورد نظر محاسبه شدند و از مقادیر متوسط آنها نیز جهت بررسی تغییرات ماهانه و فصلی استفاده گردید. با استفاده از آزمون ناپارمتریک من ـ کندال و در محدوده اطمینان 95 درصد، روند ماهانه و سالانه تبخیر و تعرق مشخص گردید. نتایج نشان داد که روند تبخیر و تعرق در سراسر کشور رو به افزایش است. بیشترین تغییر روند سالیانه و افزایش تبخیر و تعرق در ایستگاههای بیرجند، شاهرود، قزوین، جاسک، سمنان، بابلسر، دوشان تپه و سنندج و کمترین مقدار تغییر نیز در ایستگاه های فسا و کیش مشاهده شده است که در این دو ایستگاه، مقدار تبخیر و تعرق تقریباً بدون تغییر باقی مانده است. بیشترین تغییر روند ماهانه در ماه جولای و در ایستگاههای خشک کشور و همچنین کمترین تغییر روند ماهانه نیز در ماههای دسامبر و ژانویه رخ داده است.