دکتر حجت اله صفری، دکتر حامد رضایی، خانم افسانه قجقی،
جلد 14، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
زمین لغزشها به‌عنوان مخاطرات طبیعی، موجب خسارات فراوانی میشوند، در بسیاری از موارد میتوان با شناخت زمینشناسی مناطق مختلف، وقوع زمینلغزشها را پیشگویی و با راهکارهای مناسب از وقوع آن جلوگیری کرد. یکی از مناطق مستعد و پرخطر از نظر زمینلغزش در البرز شرقی، منطقه نرگسچال است. در این پژوهش، به‌کمک روشهای سنجش از دور، GIS و هم‌چنین مشاهدات و اندازهگیریهای صحرایی اقدام به بررسی عوامل مؤثر بر زمینلغزشها در منطقه نرگسچال شد. در این راستا هفت لایه اطلاعاتی برداری از عوامل مؤثر بر زمینلغزش تهیه شده و به مقادیر موجود در هر لایه اطلاعاتی وزن داده شده و کلاسبندی انجام شد. در نهایت با محیط نرمافزاری GIS نقشۀ پهنهبندی خطر زمینلغزش تهیه شد. نتایج حاصل از تهیه نقشۀ پهنهبندی خطر زمینلغزش نشان میدهد که الگوی فضایی بیش‌ترین خطرات زمینلغزش به‌صورت نواری پهن با امتداد شمالشرق- جنوبغربی قابل مشاهده است. نتایج حاصل از بررسی اثر شکستگیها (به‌عنوان عوامل ساختاری) بر پهنهبندی خطر زمینلغزش نشان میدهد که عوامل ساختاری نظیر گسلهای اصلی (و سایر شکستگیهای مرتبط با آنها) به‌طور غیرمستقیم، با ایجاد شیبهای تند، ایجاد مناطق خردشده و نامقاوم، ایجاد مناطق چشمهسار و ایجاد زلزلهها، تعیینکننده الگوی پراکنش بیش‌ترین خطر زمینلغزش بوده است و تأثیر زیادی بر رخداد این بلای طبیعی داشتهاند.
